Pathian Thluachuah

CIM Thawngtha (May 3, 2009)

Khuaza ramkip i khua a sa mi zumtu u le nau vialte hna,

Bawi Khrih Min in nan kut kan tlaih hna. Ni thar le thla thar sinah Bawipa dawtnak le velngaihnak cu a thar in nan umnak hmun cio ah rak co cio hram u. May le June thla chung hi caan tlai dingin CIM director nih tuanvo a ka pek caah ka lawmtuk hringhran. Hi thla hnih chung cu voidang tawn caan thiah ning silo in, phun dangdeuh in, kan Lai ram i khua a sami hna Pathian riantuantu nu le pahna hmurka deuh kan ngai hna lai. Tuzarh tu hi thawngthabia chim kan fialmi aa relrem deuhlo caah keimah nih thawngtha ka rak chim lai. Thawngthabia i hrawmtti ding in Bawi Khrih Min in kan sawm hna.

“Nanmah dornak an petu hna farkung cu keimah ka si; Thluachuahnak nan hmuhmi vialte a hram cu keimah ka si” (Hosea 14 :8b).

PATHIAN THLUACHUAH

(Zeiruangah dah Jakob nih a pa thluachuah a co?)

Genesis 27 :1ff

Kan Baibal chungah Pathian thlachuah a comi hna kong tampi kan hmuh. Cu hna lakah Isak nih a fale pahnih Jakob le Esau thluachuahnak a pek hna nak kong nih hin mi lungthin a laak ngaingai. An kong rel le chim zong a nuam hringhran. A caan caan ah cun ziah Jakob nih hin lih le hrokhrol in maw thluachuahnak a co ko hnga ti zong in lungawtawm a fawi te. Lih le hrokhrol in Pathian thluachuah hi hmuh khawh a si hnga maw? Asinain Jakob nih thluachuahnak a rak hmuh nak cu a pa a rak hlen ruangah siloin zeidang a nunzia le a lungput ruangah a rak si. Jakob nunning hi i zohchun awkah vun zoh hna u sih.

Pakhatnak: Jakob cu a nu le a pa a upa ngaingai mi a si. Nu le pa upat cu thluachuah hmuhnak hrampi a si. “Bawipa na Pathian nih nawl an pek bangin na nu le na pa kha va upat hna, Bawipa na Pathian nih an pekmi ram chungah na chan a sau i nangmah caah a remrel nak nga,” tiah Nawlbia pahra chung hrimhrim ah kan hmuh. Jakob nih a nu le a pa a upat hna nak cu an nawl a ngaih nak ah hin a lang. A u Esau cu a nu le a pa nawl ngai lo in siasal biami ramdang Kanaan nu pawl a thit hna i cu hrimhrim nih cun a nu le a pa cu an lung a fah ter ngaingai. Jakob tu nih cun a nu le a pa lung a ton hna. Cun, a nu nih na pa sinah va kal law Esau ka si tiah va hleng a ti lio zongah Jakob nih cun a nu bia a al ngam lo ruang ah le, a pa hlen a tih fawn raung ah “Ka pa nih ka hngal sual seh law chiat tu a ka serh sual hnga maw,” tiah a rak ti. A nu nih cun, chiat an serh sual a si le keimah sin tu ah tlung ko seh tiah chiat aa serh ve kha, a ngaingai ah cun a pa a hlengtu kha a nu a rak si. Cu caah hringtu nu le pa cu hawi tluk lo santlai lo te an si zongah, mihrut sanga te an si zongah, kan upat hna i an nawl kan ngaih ah cun thluachuahnak kan hmu ko lai

Pahnihnak: Jakob nih zeidang nakin hmailei i Pathian thluachuah hmuh ding kha biapibik ah a chiah. Cu caah fa upa sinak zong a u Esau sinah sabuti khengkhat in a rak cawk bal cang. Voikhat cu ramvaihnak in pawtam ngain Esau cu inn ah a tlung. Jacob nih sabuti hmui huarmar in a rak chuang len ko kha Esau nih a hmuh i “Ka nau, na buti cu khengkhat tein ka pe ve,” a hal. Jakob nih “Fa upa sinak na ka pek lo ah cun,” tiah a leh. “Fa upa sinak cu zeiah dah kaa tuah nak lai, i laak ko, ka pawtam in pei ka thih hnek hi,” tiah Esau nih cun a ti. Esau tu nih cun fa upa sinak cu pawtam lio i sabuti khengkhat tluk ceu ah a rak ruah (Heb. 12 :16 rel chih). An thinlung cuaichun tikah Esau nih cun atu a hmai i a um ciami thil, taksa thil hi biapi ah a chiah i Jakob nih cun hmuh rihlomi, hmaileiah Pathian sinin hmuh te ding tu kha biapibik ah a rak chiah. A ngaingai ah cun a pa nih Jakob thluachuahnak a pekmi kha ro-thilri silo in Bia thatha lawngte an si. “Ka fapa rim te hi Bawipa nih thluachuahnak apekmi lo rim bantuk a si. Pathian nih van dap in pe sehlaw na lo kha that ser hna seh!…tbk.,” tiah a ti. Cu caah thluachuahnak cu bia in aa thok tinak a si. Nu le pa hmurka in a chuakmi biathlum bia-al hna hi fa le caah thluachuahnak lawngte an rak si. Pathian hrimhrim nih thlua a chuah. American ram i Pastor minthang bik pakhat Joel Osteen nih cun “Nu le pa hna, nan fa le kha, ka fa! Pathian nih thluachuahnak in pe seh, na ngan tikah na fim lai, na thawng lai, na dawh lai, mingan na si lai… tiah nan ti lengmang hna lai. Mah cucu an caah thluachuahnak a si,” a ti. Phunzai le volhpamh lawnglawng a hmangmi nu le pa i an fa le cu mi ah aa chuahmi an tlawm te lai. Zeicaah tiah an nu le an pa nih thluachuahnak pe loin chiat tu an serh lengmang hna caah a rak si. Jakob nih cun a nu le a pa hmurka hrimhrim in a chuakmi thluachuahnak bia cu a rak co diam.

Pathumnak: Jakob cu mi lungsau a si. A duhmi le aa tinhmi a co hlanlo (a tlamtlinh hlanlo) lung dong lo tein aa zuam zungzal. A nu le a pa nih an fial caah Mesopotamia ram i a ummi a pu Laban sin ah a zaam. A pu fanu pahnih lakah a hniang nu Rachel cu a pumrua a tha, aa dawh ngaingai caah Jakob nih a duh. Cucaah a pu cu “Kum sarih in kan rianh lai i na fanu ngaichia deuh Rachel hi na ka pek lai,” tiah a hal. A pu zong a lung a tling. Jakob nih Rachel cu a duhtuk hringhran caah kum sarih cu ni tlawmte bantuk men ah khin a rel ko ee tiah Baibal nih a ti. Kum sarih a hung tlin tikah a pu nih Jacob cu a fanu upa deuh Leah tu kha nupi dingah cun a pek ai. Cutikah Jacob nih “Ziah na ka hlen? Rachel thit dingin pei kum sarih chung cu kan rianh cu!” tiah a pu cu a chalh. A pu nih “Hi ka lei ah cun upa deuh va ngeih hlan ah a hniang deuh ngeih hmasa phung a si lo. A tuhnu kum sarih na ka rianh chap ding ah cun a hniang nu cu kan pek ko lai,” tiah a hlemh than. Cu ti cun a dawtmi Rachel co nak ding caah kum hleili chung a pu rian cu a tuan. Israel miphun hleihnih a hrinsor piaktu a nupi le pahnih co nak ding caah kum hleili kheng lungdong lo in a pum a rak i pe ti kha kan philh lo ding a si.

Khuacaan a hung sau. A nupi le le a fa le he, a sinum rual le a satil arva he an hung pungkarh ngaingai cang i Jakob cu Kanaan ram lei ah kir than aa tim. Cu ticun a pu Laban he an i then i a pa inn lei tlun cu an i thawh. Nikhat cu Jabok tiva an phan. Zan ah a nupi le a fale hna cu an thilri dihlak he varal ah a kal ter hna. Amah lawng hnu ah a taang. A tu Esau he i ton dng cu a tih ngaingai. A lungre a thei. Cu zan ah cun mi pakhat a sinah a ra i zankhuadei a hung paih. Mipa nih ka tei kho ti lailo ti a hngalh caah Jakob cu a khelruh ah a thongh i a khelruh a pelh. Mipa nih cun “Ka thlah, khua a dei deng cang,” tiah a ti. Jakob nih “Thluachuahnak na ka pek hlan lo cu kan thlah lai lo,” tiah a leh. Mipa nih cun a hodah na min a si kun tiah a hal i “Jakob” tiah a leh. “Namin cu Jakob asi ti lai lo. Pathian zong na paih, minung zong na paih i na tei hna. Cu caah na min cu Isarael a si cang lai” tiah a ti. (Jakob ti a sullam cu mihrokhrol tinak a si. Pahian nih a dawtmi a fale hi mihrokhrol tiah midang nih ruah ding le kawh ding a kan siang lo. Mihrokhrol si zong a kan duh lo). Cu hnuah mipa nih cun Jakob cu thluachuahnak a pek. Hi kong hi hitihin a sullam hrilhfiah khawh a si. Jakob cu a lungre a theih tuk caah zankhuadei a mah te lawng Pathian sinah thla a cam. Bawipa thluachuahnak na ka pek hlan le ka lam na tluan ter hlan lo cu kan thlah hrimhrim lai lo tiah lungdong lo tein thla a cam i Pathian cu a tlaih peng. A donghnak ah a thlacamnak cu Pathian nih a leh. Cu caah a min cu Isarael tiah thlen a si. A sullam cu paih tinak a si. Thlah lo te i Pathian a pai/tlai tu tinak a si. A fanu te damter duh ah Jesuh sin ah lungdong lo in zaangfah a hal mi Kanan nu bantuk le, ka bia ka ceihpiak ko sawh tiah khuabawi sin ah ni fatin a chuakmi nuhmui nu bantuk in “Bawipa thluachuahnak na ka pek hlan lo cu kan thlah hrimhrim lailo,” tiah Bawipa aa tlaih pengtu cu Pathian nih leh lo in a um hrimhrim lo.

Palinak: Jakob cu mi toidor a si. Mi toidor a sinak cu a u Esau he an i ton ah hin a lang khun. Esau cu a minung zali he an rat thluahmah kha a hmuh hna tik ah Jakob cu a chungle hmai ah a kal. A u hmai ka ah voi sarih vawlei ah a kun. A u cu a biak. Esau tu nih cun a hun zuan hnawh i a kuh i a hnamh. An pahnih in an tap. Esau cu a hnulei a hun i mer i nu le ngakchia kha a hmuh hna tikah “Mah hna khi a hodah an si?,” tiah Jakob cu a hal. “Bawipa, hi hna hi Pathian nih a ka zaangfahmi ka fale an si,” tiah Jakob nih a leh. Jakob nih a u cu “Bawipa” tiah a auh. “Hi tluk in ka cungah na that caah na hmai hmuh hi ka caah Pathian hmai hmuh tluk a si,” tiah a nolh than. Bawi Khrih ah u le nau hna, kan u kan nau le he kan i siik, kan i ral caan hei um sehlaw, remthannak duh ruangah “Bawipa, Bawi nu,” tiah kan u kan nau le cu kan au kho hna hnga maw? An hmai ah kan kun kho hnga maw? Jakob tluk in kan thinlung kan thum kho hnga maw? Kan khua ah Pu Khua Thawng nu le pa cu pakhat le pakhat an min in an rak i au lo. “Ka bawinu, ka bawipa,” tiah an rak i au i a tu tiang ka philh kho hna lo. Hibantuk thinlung a ngeimi hna cu pakhat le pakhat dawt lo in an um hnga maw, Pathian nih thlua chuah lo in a um hna hnga maw ti ka ruat. An fa le chan a si lo hmanh ah an tu le chan tal ah cun a theipar cu a lang hrimhrim ko lai.

Panganak: Jakob nih Pathian sin i a biakam a philh lo. A pa inn in a rak zaam lio ah hin lampi Bethel khua ah a rak riak. Zan a mang ah Pathian he an i tong. A thaizing zingka tein a tho i Pathian sinah thla a cam i bia aa kam. “Atu ka khualtlawnnak ah na ka umpi i na ka huhphenh i rawl le hnipuan na ka pek i ka pa inn ah him tein ka kir than ah cun nangmah cu ka Pathian na si lai. Philh lonak lung ah ka phunmi lung hi na inn a si lai i na ka pek mi thil vialte cheuhra ah cheukhat kan pek lai,” a rak ti. Jakob cu himbawm tein a pa inn ah a kir than tikah Pathian sin i a biakam kha a philh hrimhrim lo. Pathian sin ah lunglawmhnak raithawi ding cu a rian biapibik ah a chiah. A mah lawng siloin, a chungle cu a thawh hna i “Nan i chiahmi ramdang pathian kha hlonh dih hna u. I thianh u law thilthiang i hruk u. Hika hmun hi kan chuah taak lai i Bethel ah kan kal lai, cu ka ah cun harnak ka in caan le khuazeika ka kalnak hmanh i a ka umpi tu Pathian caah biaktheng pakhat kan ser lai…,” a ti hna. Bethel ah cun an kal i biaktheng a ser, Pathian caah rai a thawi. Cu ka hmun ah cun Pathian cu Jakob sinah a lang than i thluahchuahnak a pek. Jakob bangin hmunzakip i a vaimi kan ca ko ah hi bai cu sullam a ngei khun. Harnak kan ton caan le khuazakip kan kalnak hmun i a kan umpi tu Pathian caah biaktheng sak le lunglawmhnak raithawi hi kan philh lo awk hrimhrm a si. Cucu kan nih ca zongah thluachuahnak hrampi a si.

Lal Cung Awi
Indiana Chin Baptist Church
Indianapolis, USA

Theihternak: May 3, 2009 ni CIM caan hmannak kan tarmi a si. Caan tlaitu le thawngtha chimtu hi Saya Lal Cung Awi a si.