Sunday, August 26, 2018

Zei Hmanh Lo Kan Si Lo (Genesis 1:26-31)

Zei hmanh lo, kan si lo. Pathian sermi kan si. Pathian nih "lunghmui ngaingai" in sermi kan si. Cucaah zeihmanh ka si lo, tiah kan ruah awk a si lo. Zei kan si ko. Genesis 1:26-31 ah Pathian nih minung cu amah muisam keng in a ser; minu le mipa kha a ser hna. A sermi a zoh tikah "a lunghmuih ngaingai" tiah kan hmuh.

Nihin ah "man ngei kan si" zei hmanh lo kan si lo timi hi pumpak pakhat cio nih kan hngalh than dingah chim ka duh. Nangmah zong, keimah zong Pathian sermi kan si i, Pathian muisam keng kan si. Upat tlak kan si. Genesis 1:26-28 hi Khrihfabu tuanbia ah ceih a tam ngaimi pakhat a si. Tahchunhnak ah, nu pawl nih hi cacang hi an rel tikah nu zong Pathian muisam keng kan si ti kha an fiang. Pa nakin kan niam deuh lo, Pathian nih aa tluk tein a kan sermi kan si ko ti kha an hngalh.

Khrihfabu tuanbia ah thil a kal sualmi tete an rak um. Genesis 2 i sernak tuanbia khi i lak riangmang in Pathian nih tlak in mipa a ser i thaw a chuah hnawh i a nung. Mipa hnakruh in minu cu a ser. Cu caah, mipa cu ser hmasa a si i minu cu mipa ruh in ser a si caah pa hi kan sang deuh i, nu hi an niam deuh tiah an rak i cawnpiak. Cu cawnpiaknak nih cun nihin tiang a kan zunh ai. Cu bantuk cawnpiaknak a leer deuhmi kha remhthannak dingah Genesis 1 i sernak tuanbia hi an zohthan tawn.

Cu pinah Genesis 1:26-28 lila hi an i lak i minung cu a dang sermi nakin kan sang deuh tiin sermi dang kha duhduh in tuah a rak si tikah nihin ahcun khuacaan aa thleng i, lihnin, ti lianh ti bantuk ruangah mi tampi thih a si. Cu bantuk cu a tam chin lengmang. Pathian thilser mi kan zohkhenh ding kha tha tein zohkhenh lo a si pinah, duh paoh in rak tuah a si tikah, Pathian thilser kan hrawh i, kanmah lila harnak kan i pek. Minung nih Pathian thilser hi duh paoh in tuah ding a si lo, zohkhenh ding tu a si ti chim an duh tikah Genesis 1:26-28 hi a thar in hrilhfiah a si than.

Minung kong kan chim tikah, Pathian nih minung cu amah muisam keng in a kan ser, kan ti tikah Pathian hi zei bantuk Pathian dah a si ti hi ruah chih a hau. Pathian cu suimilam a sertu bantuk ah ruah a si theo. Nain, kan Baibal nih cun Pathian cu van le vawlei le a chung ummi vialte sertu lawng si loin zohkhenhtu zong a si chih ti kha a kan cawnpiak. Khrihfabu tuanbia ah Pathian cu Pa in chim lengmang a si. Nihin ahcun hi hmelchunhnak (metaphor) hi mi cheu khat caah cun thazaang dernak a chuahter tu ah aa cang. Aruangcu, fale cungah harnak a chuah tertu, fale tha tein a cawm keng lotu, fale duh paoh in a tuahtu pale ruangah a si. Cu bantuk pale i, an fale caah cun Pathian cu Pa dirhmun in chim tikah sullam a ngei kho lo.

Baibal lei thiamsang a simi Sallie McFague timi nu nih cun Pathian kong ah hmelchunhnak (metaphor) pathum a chim: Pathian cu "Nu" (mother) bantuk, Pathian cu "duhtu" (lover) bantuk, le Pathian cu "hawikom" (friend) bantuk in a chim. Pathian cu nu, duhtu, le hawikom bantuk a si. Nule nih fale cu a hrin lawng si loin hnuk thlum in an cawm hna i, an thannak caah an zohkhenh hna bantuk in Pathian nih minung cu a kan zohkhenh ti kha a chimmi cu a si. Duhtu ti tikah duhtu nih a duhmi cu duh a nun caah a si. Duhmi cu duh tlak a si caah duh a si. A phu phu in kan i then tawn tikah kan sinah um seh, tang seh ti kan duhmi cu duh tlak a si caah a si. A nunnak ah kan tlaihchanmi a um. Pathian nih minung a kan dawtnak ah duhnak aa tel. Cu nih a langhtermi cu minung hi zei hmanh lo kan si lo. Duh a nungmi kan si. Cu caah, Pathian nih a kan duh. Duhmi pawng um cu duh cio a si. Pathian nih kan sinah um a duh cu duhnung mi kan si caah, duh awk a tlakmi kan si caah a si. Pathian cu hawikom bantuk a si. Hawikom kar lak ahcun a sang deuh, a niam deuh timi a um lo. Ruannak a um. I tluk a si. Cu caah, aho deuh kha nek deuh i, aho deuh kha upat deuh ti a um lo. Pathian nih minung hi a kan komh. A kan komh ti tikah a uk in a kan uk lo i, kanmah lei in zalong tein cawlcanghnak le duhthimnak, duhmi tuahnak nawl kan ngei. Cu nih a langhtermi cu Pathian nih a kan dawt tuk ti hi a si. Hi thil vialte a sinak cu Pathian nih amah muisam keng in sermi kan si caah a si.

Minung a ser dih tikah Pathian cu a "lungsi ngaingai" tiah Genesis catialtu nih a kan chimh. Lai Baibal ah kan pa Rev. Dr. Van Bik nih tha tein le sullam ngei tuk in a kan lehpiak tiah ka ruah. Pathian nih van le vawlei le a dangdang a ser dih tikah a zoh i Mirang holh cun good "a tha" tiah a ti. Minung a ser dih tikah very good "a tha tuk" tiah a ti. Kan Lai Baibal ahcun Pathian a "lungsi" tiah a leh. Kan hngalh cio bantuk in, a tha nain i lung si lo khawh a si. Minung nih thil kan tuah tikah lungsi ngai in kan tuah khawhmi a tlawm. A tha ko, kan ti hmanh ah, kan i lungsi kho tawn lo. Pathian nih a sermi thil a zoh tikah aa lungsi, cun minung a ser dih tikah aa lungsi ngaingai tiah a ti. Cu nih a langhtermi cu minung hi Pathian nih tha tuk le lungsi tuk in a kan sermi kan si, ti hi a si.

Salm 8 ahcun hla phuahtu nih "Minung hi zei a si caah na hnak kar ah na tenh" i "a zawn na ruah" tiah a ti. Hnak kar tenh kan timi cu a mak tuk. Kan hnak kar i aa tenhmi cu, zei tluk kan retheih zongah an zawn kan ruah hna, an caah thil tha kan tuak i, tuah piak khawh kan i zuam hna. Salm catialtu nih cun minung hi Pathian hnakkar tenhmi le zawnruahmi kan si tiah a kan cawnpiak. Cun, a peh chapmi cu, sermi vialte nakin a cungah na chiah i, "sunparnak le upatnak" kha a lu ah na chinh, a ti. Pathian dah ti lo, minung nakin a sangmi an um lo, ti kha a chim duhmi cu a si ko. Cu nih a langhtermi cu minung hi Pathian nih sang ngai le man ngei ngai, upat tlak ngaingai in a sermi kan si tihi a si ko.

Cu caah, pumpak pakhat cio nih kan hngalh awk in kan Baibal nih a kan cawnpiakmi cu man ngei kan si, zei hmanh lo kan si lo, ti hi a si. Cu bantuk in, midang kha Pathian sermi an si ve ti hngalh i nek hna lo, an cungah thatlonak tuah lo awk a si. Pathian nih amah muisam keng in a kan sermi kan si caah, pakhatnak ah, kanmah le kanmah kan i upat awk a herh; cun kan pum zong kan i dawt i thianghlim tein kan chiah awk a si. Nawlbia pahra chungah kan hmuhmi cu "Lai va nawng hlah" ti a si. Mi va that hlah ti a si. A sullam cu minung cu Pathian muisam keng, a thiangmi, upat dingmi a si, ti kha a si. Pahnihnak ah, midang zong Pathian sermi an si, upat awk an tlak ti hngalh i midang cung ah thatlonak tuah hrim lo ding, thatnak tu tuah i zuam ding a si. Zei hmanh lo kan si lo!

Theihternak: Muko Magazine (June 2018) ah ka tialmi a si.