Kan Khua Christmas

Kan nih khua hi Pathian thluachuah a dong ngai mi kan si US um laimi lak ah. Inn thar mi tampi nih an kan cawk piak. Tutan Christmas zong hi inn luh pah he tiah inn bing nih kan Khrihfabu Christmas an kan don piak. Kum sau a um cang mi zong nih mah bantuk hin snow a tla bal lo an ti. Zarhte ni khan snow biatak ten a tla ciammam i a kik tuk hringhren. Mah lak ah cun kan pa le pawl cu sathah ah an kal hna i kik lak ah Bawipa thangthat nak caah heh tiah an cawl cang hna. Snow a um tik ah hin Christmas thinlung a lang khun rua tiah ka ruah.

Tukum cu kan i nuam tuk hringhren hna. Inntek tenih an thinlung, an ngeihchiah siangngai in an kan on piak lawng si lo in mipi hrimhrim kan tur cawl a tha hringhren ko. November lio tein inn tek pa nih zukneng sa a rak i khon cia. Cu lawng hmanh si loin caw ngan taktak pakhat le vok 2 an thah chap rih. Zing thaithawh in chunchaw, zanriah tiang kan zapi an kan dangh. Zukneng sa kan vun ei ko hi kai lung si bik rua ka ti. Dinei lei ah ti le rawl a chuang mi hna zong hi restaurant i rian a tuan mi lawng te nih an chuan mi a si caah khuaruah har bak in a thaw. Inn tek te inn ah dineinak tuah lo in an inn pawng i a ummi kan Khrihfabu ah hruaitu u pa a si mi tein ah din ei nak kan tuah. Kan tam ngai nain a ho kan ca poah ah thutden, cabuai an kan timh tuah piak khawh dih. Cu ko cu khuaruah har taktak a si ka ti. Rawl a thawt lawng si lo in thut umnak sia zong a rem ngai caah din ei nak kongah cun special bak a si.

Zingka pumhnak cu 11 in thok ding ti a si nain kan nih khua theu cu 11:30 lawng ah kan thok khawh. Inntek tenih request an tuah bantuk in inn tek tein ah kan i pum. Suite le necktie he a ra mi pa pawl cu an lo pah ve ko rua dah ka ti tu kha. Tuangah pher phah i to dih a si caah ai zum deuh mi le bang cu ka thil a hnawm sual lai tiah khua tuak ngai dawh an si. Hlasak zong a tam ngaingai, solo 2, duet 2, groupsong 5 bak a um. Nain an zapi tein an thiam dih. Pakhat nak pek ding si seh law a thim an har men hnga ka ti. Kum 50 cung u pa kan ngeih mi hna minung 3 zong u patnak laksawng te pek an si. Cu ko cu lunghmuih a um ngaingai tiah ka hmuh. Kan thawngtha chim tu kan pastor zong ai biatak ngai te, snow tlak lio pi a sinain a thlan he heh tiah a thuat ve ko. Kan Chairman pa nih le cu maw ka duh lai tiah mi pakhat caan hman dih poh ah sermon tawi he sermon sau he a thuat ve hoi........ka pawng um mi pawl zong ..hui..ha...hui....ha a rak ti pah mi an tlawm lo tu kha. Pathian thangthat nak program cu nuam taktak in nazi 3 leng kan hman.

A tu cu zan social kong kan chim ta rih lai. Debate zong kan ngei i minung 4 nih caan zei maw zat an hman. Nain debate a thawtnak tiang bel an kan kal pi kho deuh lo capo saih biachim deuh khi a lo kan ti lai cu. Mah dih cun nubu, Mino, u pa hna nih an talent cio an vun chuah ciammam i khuaruah har an si. Item an chuah pi mi cio hi a tha taktak. An tuahmi hi capo an lo nain nunchim tu thawngtha lawng te an si dih. Kan capo chim thiam ngai mi kan nau pa zong a bawngbi zong hlomh manh lo bak in a thuat ve. A co po hi a thiamhlim, za pi a kan nomh ter khawh fawn. Khuaruah har a si ko. Pakhat te nih chuak taktak a si fawn mi cu mirang holh a thiam bak lo i a thei bak fawn lo mi kan nau pa pakhat nih mirang a kan tel pi mi kan hawi le pawl sinah lomhnak bia achim kha a si. Kan paw a fak dih, kan mitthli zong a tla dih kan nih nak ah a um awk kan thiam loh.

Tukum kan khua Christmas cu US Christmas a lo lo an ti cio. Laitlang lei Christmas hman tein kan hman. A ri le a buai mi an um lo. Mino zong zoh dawh te le thianghlim tein an cawl cang dih hna. Zoh a dawh ngaingai ko. Thawngthabia kan theih mi hna zong kan nunnak cio ah sullam a ngeimi le hmual a ngei mi lawng te an si dih. Khrihfabu caah siseh mipi caah siseh hlawknak tampi a chuah pi hrimhrim lai tiah zumhnak ka ngei ko.

Christmas Caan

Christmas caan hi thinlung aa nuamh ngai ding caan a si nain thinlung re a theih ngai caan zong a si tiah chim ning law ka palh lai lo dah ka ti. Zei ruangah tiah cun herh mi a tam, duh mi a tam, khat lei in thawh le bur a si, chungkhar herh pang cawk duh le a si fawn. Ramleng um pawl le bang cu santlaih ah tlaihlo zong ah lailei ummi hawi an hngar tuk lai ti a si i a si khawh chung in neihchun tete zong kha chungkhat sa hlawh kuat cio a si. Kan mah chung bantuk in tak ro bakin Christmas caan ah a thu mi kan tam men lai tiah ka ruah. Hawikom tete zong card kuat duh zong ah thinlung lawng nih a thieh i tuah ser nak nih a zul kho ti lo. Kan fa le zei thei lo cu chim awk a um lo an lung a fim deuh cun thilri duh herh hauh an hmang cang fawn. Tuah piak khawh lo ah le zang an fak tuah piak ding ah le thazang nih a celh fawn tung lo. Hawi an hngar tuk lai ti le phan a um fawn. Zei a si zong ah Christmas thla cu nomhnak he lung retheih nak he aa thuan mi thla a si tiah tak sa lei cun chim u sih law kan palh lai lo tiah ka ruah.

Bawipa Jesuh Khrih hi vawlei ah a rak rat channak tu hi ruat hna u sih law a puai rumro ah khan buai ti hna hlah u sih. Bawipa nih a rat hnawh chan cu nangmah le keimah khamh awk ah a nau ta bik mi hmun i thim in hi vawlei ah a rak rat hi a si ko. Kan pawngkam ah kan lungthin kan chiah ah cun lungretheih nak lawng te si ko hmanh sehlaw Bawipa ah kan lungthin chia hna u sih. Cun kan Christmas tuah ning zong hi sifak bik in mi rum bik tiang i lomh khawhnak puai, Christmas si seh law ti hi saduhthah ngai zong a si ko. Christmas ni hna hi kan rumnak, lianhngan nak kan langh ter caan hna ah kan hman sual ah cun Khrihfabu chungah sifak santlai lo mi hna caah ngeihchiat nak ni ah a cang sual ko hnga. Kan program zong ah hin mizapi a huap kho mi program deuh ngei kho hna u sih law kan zaapi tein pakhat hmanh bau lo in kan caah a chuak mi Jesuh Khrih chuah cam hi lunglawm tein dong cio hna u sih.

Christmas caan cu kan lungre a theih caan tu si lo in kan thilrit kan thumh caan le kan i lomh caan, Jesuh Khrih he kan i ton caan tu si hram seh tihi ka saduh thah a si.

Sweet December

Dawtmi careltu vial te hna a thlum mi December thla ah damte in a kan phak tertu Bawipa min kan thangthat i December thlum nih a chuahpi mi daihnak, hnangamnak le lunglawmhnak vialte nan cungah um ko seh tiah nan kut kan tlaih hna.

Bawipa Jesuh chuah caan kha na mitthlam ah vun cuanter hmanh. Cawrawl einak kuang chungah nauta te in misual nangmah le keimah tlanh awk ah a rak chuakmi naute kha nang le kei bantuk in ihphah thatha le puan lumlum ah an rak thlim lo. Cawrawl einak kuang te ah an rak thlimmi naute tu a rak si.

Na lungpuamnak, naa uahnak le keimah timi minung leiin lungpuamnak lungthin na ngeihmi vialte na thumh dih hnu lawngah naute Jesuh na sinah a chuak kho lai. Naute chuahnak dingah kan lungthin timtuah cio hna usih law naute cu dawtnak le tangdor tein rak dong cio hna usih.

A thlummi December lawmhnak nan cungah um cio ko seh.

Sweet December and Merry Christmas

Jesuh Dawtnak Kha Ruat Than Hmanh

Nu le Pa nih Fa le cungah tuanvo

Kan hnuzarh, nithum ni cu rian ka tuannak ah internet ka vun on cu a hot ngai mi thawngpang an tar mi ka hmuh. Ka rel i ka lau tuk ve. American ram bantuk hngakchia tinvo a upat mi ramah fa le cu ti a vua mi nu le pa an um cu khuaruah har taktak a si. Texas State, Aransas khua ah biaceih bawi a tuan mi William Adams nih a fanu a tai somh in a tuk i a vuaknak kong a si. A nu nih a tai somh cu a chuh ve i a fanu cu a vun vuak chap verih. Ka khuaruah a har ko. Zoh ngam lei khi a si lo. Saphaw bak in tuah mi taisomh in an fa nu te cu tap lengmang in an tuk lio khi a si.

A ruang cu internet ah an tar mi hla pawl kha upadi ning si lo in an fa nu nih download a tuah ruangah a si. An vuak lengmang tawn ruangah a fanu nih an khan ah camera a thli ten a rak chiah i mi zapi theih in internet ah 2004 lio ah an rak vuaknak kong cu youtube ah a vun tar tik ah mi tampi cu khuaruah har in an um cio ko. A pa le micheu khat nih cun a fanu nun a chimhnak a si caah a pa hi a palh lo an ti nain mi tampi ve nih an duh lo nak an langhter i a cheu lam ah an au, a cheu nih internet in an duh lo nak an chim phuan ve.

Hi thil hi laimi kan ca zongah fimchimtu a si ko tiah ka ruah. Laitlang kan rak um lio tein fa le sik le vuak hi zei ah kan rel lo. Laimi nih cun a phungah kan ruah. An sual ruangah kan sik vuak hna a si ah cun a kong tha ten kan chimh hna awk a si. Cheukhat nu le pa hna cu rian kan tuannak ah kan hawi le he kan lung aa nomh lo deuh tik ah kan tinin kan thinhun nak kan fale cungah kan chuan dih. Zei an tuah hmanh ah a tha ah kan hmuh piak ti hna lo. Cucu thil poi ngai a si.

Kan hawinu mirang nu pakhat nih voikhat cu rawl ei a kan auh i an inn ah cun kan kal. A fapa le a nu pi le a fa le 2 zong an um ve. Hngakchia kan ti cu u pa nu hi kum 3 hrawng a si i aa tuai siling pi a si. A nu nih a sik tik ah zeiruangah dah kan sik na thei maw tiah bia a hal ta zungzal. Thei hlah a ti ah cun a siknak a ruang kha fiang ten a chimh. Cawn awk tlak taktak an si tiah ka ruah.

Ramtha ah kan um tik ah kan duh zong duh lo zongah internet cu inn chungkhar ah chiah lo awk tha lo tluk a si. Thiltha tampi cawnawk a um bantuk in thil thalo tampi zong a um fawn. Cucaah internet hman ter dan hrimhrim hi kan fa le kan thiam ter hna lo ah cun a poi ngai ding a si. Nun caan ziaza thalo inn chungah kan cawnpiak hna bantuk a si ko lai. A cheukhat nu le pa ve nih hngakchia zoh an har kan ti i internet kan piah piak hna i cu ti cun chunnitlak kan zohter salam hna. An mit zong nga dihlak in kan tuah hna. Kan fa le an hmailei kum 5 chung hmanh khi kan hmu kho lo. Sianginn kai an cut hlan in mitbenh benh a hau ding hngakchia an tam ko.

Cucaah hmailei ah hi biaceih bawipa William Adams le a fanu an sining hi kan ca cio ah fimchimtu si hram seh ti ka duh. Pathian nih fa le hi thluachuah a kan pek tikah rian tampi zong a kan khinh chih ti zong hi kan philh lo awk a si. A hrin le rawl pek tiang lawng hin a za hrimhrim lo. Taksa, thlarau le thinlung ruang tein an than khawh nak hnga nu le pa nih dawtnak he then ter hna u sih. Kan mah hmanh nih kan duh lo mi le kan huam lo mi cu kan fa le zong nih an duh awk a si lo ti zong kha philh hna hlah u sih. Nu le pa ah Bawipa nih a kan ser tik ah hin rian nganpi pek chih kan si zia hi philh hna hlah u sih. Nu le pa nih kan tuah mi thil hi fa le nih an philh khawh lo mi ngaihchiatnak hna a si sual ah cun ngeihchia taktak kan si lai. Cucaah Bawipa nih thluachuah fanu fapa rosung a kan pek tik ah a thluachuah lawng hi a si lo tuanvo nganpi pekchih kan si ti hi philh hrimhrim hlah u sih.

Hello God by Dolly Parton

Tuni cu ka thawh in Lai Forum email ka rel hna. Pu Ceu Uk Thang nih Dolly Parton sakmi Hello God timi hla hi caan nan ngeih ahcun rak ngai cio te u, tiah a ti. Hi hla hi ka uar ngaingai mi, ka ngaih tawn i, khua tampi a ka ruahtertu a si. Cun Pu Ceu Hlun nih Lai in dawh ngai in a lehmi zong a vun kan kuat chih. Rak ngai ve hmanh.

Hello God (A lettu: Pu Ceu Hlun)
Maw Pathian, na um maw?Kan bia na thei maw?
Kan thlacam na ngai maw ngai lo dah?
In hal rih usi law na kan bawm ti hnga maw?

Maw, Bawipa,
Vawlei hi aa saam dih cang,
Kan remh kho ti lai maw? Caan a um ti maw?
Huat le rorum an karh.
Mah zawn lawng kan iruat.
Neek kan ngei, kan mit a caw.
Nangmah min in kan itthua,
Nangmah ttanh ah kan ithat.

Maw Bawipa,
Micheu hi midang nakin na daw deuh hna maw?
Kan lung a fiang ti lo hih!
Duhthimnak na kan pek mi zong,
Apingpalo ah kan hman dih cang.
Minung nun in kan nung ti lo,
Na Dawtnak kan herh hringhran ko.

Maw Bawipa,
Dawtnak thar na kan pe kho hnga maw,
Kan palh cia belhthuamh nak ah.
Kan irelh lo, nolh tthan kan duh,
Caan voi khat tal na kan pe kho ti hnga maw?
Kan ton cang i kan hngalh cang,
Bawipa, mahti hin cun kan zohsawh sawh hlah,
Cuhlan tawn nakin a poi cang.

Maw Bawipa, kan in herh ngaingai,
Nangmah lo cun kan si kho ti lo,
Bawipa, kan in bochan,
Min a um kho mi tling in kan chim,
Bawipa, kan ngaithiam ko,
Zei kan tuah ti kan hngal lo.
Bawipa, voi khat tal cun caan kan awnh rih,
Kan irelh rih lo, kan thok tthan lai.

Pu Pa Ro Sung

Hung Ka Hmang

June thla in Biaknak-Hmurka ah ca kan tial kho ti lo. Catar nan ngol lai maw, nan pehte ko lai dah tiin siaherhnak he ca a kan kuatu zong nan um. Nan catar mi pawl kan rel tawn tiin thazaang a kan petu zong nan um hna i, kan i lawm tuk hringhran.

Ca kan tar khawhlonak aruang cu kanmah santlaihlo a si. Ca hi tial loin saupi um ahcun tial ding zong kan hngal lo, tial duhnak thinlung zong a tlau deuhdeuh. Catial deuh le rel deuh ah tial ding hngalh deuh le thil theih deuh a si. Ca kan tial lo tikah asiloah ca kan rel lo tikah kanmah kan sung.

Santlaihlonak kan ngeihmi pinah Lai Rawn a si ah, keimah ka si ah kan i manh lo ngai ve. Cucu kan tei khawh lo caah a si chih. Lai Rawn cu a umnak in a chungkhar he state dang ah an i thial i, cu nih cun internet hmai ah thu kho loin a tuah. 

An pa nih an thil a phorh lio :)

Keimah belte internet hmai ah ka thu kho nain ka internet a nuar tuk i, blog post ding tiangin caan ka pe kho lo. Cu pinah ka sianginn ca nih a ka tei fawn. Cun ka umnak khua ah Laimi kan karh deuh i, an sinah zarhfatin i tel a si. Cun pawcawmnak ah riantuan chih a hau fawn. Chim ahcun chim ding cu an umpah len rih.

Chim tlak lemlo tete nih cun a kan tlaih i, catial loin sau ngai kan um. Kan website a kan leng tawntu nan zapi cungah kan i lawm.

Tuzarh thawk cun zarhkhat ah voikhat hnih tal cu tar khawh kan i zuam cang lai i, kan leng lengmang u, tiah kan sawm hna. A tanglei Saya Ceu Bik nih a phuah i, a far Zingzing nih a sakmi hi a tha ngaingai. Na ngaih bal cang lai nain, ngai than hmanh, a tha bak na ti ko lai.

Zumtu Dihlak Tlangbawi Kan si (Priesthood of all Believer)

Baptist tlaihtleng (6/7) chungah Zumtu poh (dihlak) tlangbawi kan si ti mi hi aa tel mi a si. Cucu Baptist le Khrihfabu dang a hleiin Roman Catholic kan i dan biknak zong a si ko tiah ka ruah. Hi kong kan chim tikah Martin Luther nih remhnak a rak tuah lio i Khrihfabu an tuanbia kha philh awk a tha lo. A tawifian nak in tial ah cun zumtu hna nih Pathian an zumh ko bu zong ah tlangbawi riantuan piaknak a herh tiah an rak ti i Pathian le minung karlak ah pehtlaih piaktu (tuchan holh cun pastor kan ti hna lai cu) an rak um. Biakamhlun chan zongah mah bantuk cun Pathian rak biak a si. A sinain caan a hung rauh tik ah pehtlaih piaktu pawl nih Pathian tuanvo dengdeng an vun tuan caah a dongh nak ah cun Martin Luther nih a rak doh i midang zong nih an vun doh hna i Khrihfabu dang tete kan hung umnak kha a rak si. Tutan ah mah lio i thil sining tuanbia kha focus ka timh mi si lo in Laimi a kan buaiter tu thil pakhat te tial ka duh mi tu hi ka focus deuh lai.

Zumtu dihlak tlangbawi kan si, timi tlaihtleng hi laimi kan thinlung chungah aa fiang lo mi kan lo. Laitlang ka um lio tein cawnpiak nak tete an ka sawm caan ah cun ka chim pah tawn. Kan i fiang rua lo ti ka ruahnak cu zumtu dih lak nih tlangbawi rian tuan kan i timh mi zawn ah hin a si. Pathian he pumpak i pehtlaih nak ah Pathian le kan mah kar lak ah dawnkhan tu um lo in kan mah tein kan Pathian kan pehtlaih khawh ti tu hi a kal pi mi a si deuh nain laimi tam nawn te nih cun zumtu kan si pohpoh ah cun Bible leiah cawnnak a ngei mi Pastor hna bantuk in thawngtha bia chim phuan kan i tim dih i hihi thil poi ngai ah ka chiah.

Kan zumhnak le kan tuanvo kan thlei dang thiam deuh lo in ka thei. Hi tlaihtleng nih a chim duh mi cu zumhnak kongah a si i office kong a si lo. Pastor nih a rian cu a tuan ve ko lai i kan mah zong kan si khawh tawk in Pathian nih a kan pek mi kan mah rian cio te a tuan ding kan si ko. Asinain laimi Khrihfa tampi cu thawngthabia chim kan i tim dih. Kan chim khawh ko cu teh zei dah a poi kan ti lai a si ko...a zei ti poh i hei chim ah cun kan chim khawh dih men ko lai nain kan riantuan tu kan pastor te an office cu kan chuh hna awk a si lo.

Free Evangelist timi pawl idea zong hi zumtu dihlak tlangbawi kan si timi (misinterpretation) fianter sualnak in a chuakmi a si ko tiah kei cu ka ruah. Thawngtha bia phuangtu a si ahcun thlahtu (mother Church/ Association/Agency) a ngeih hrimhrim awk a si. Thlahtu ngei tung lo i mah duh poh i thawngtha chim a vak mi cu tangka kawl mi kan ti hna zongah kan palh lem lai lo dah ka ti. Khrihfabu cio zong lungfim caan a cu cang. Thlahtu a ngei lo mi, mah duh in a vak mi free Evangelist pawl hi hman tuk lo ah an tha. Association nih, Church nih, Convention nih Evangelist an kan chiah piak ko ah cun thawngtha bia chimphuan nak kong he pehtlai in an mah pawl tu cu tuanvo pek le sawm deuh ah a tha hnga. Thil hi a ning cang deuh i kan kal pi lo ahcun a buai mi thil neh hnu ah a chuah theu tawn caah Khrihfabu ah thawngtha bia chim fial tik hmanh ah hin i ral rin ngaingai a hau.

Baptist nih zumtu dihlak tlangbawi kan si a ti tik ah zumtu dihlak nih thawngtha kan chim lai free evangelist ah kan vak dih lai ti nak a si hrimhrim lo. Zumtu pohpoh nih Pathian cu dawnkhan tu um lo in luat tein kan biak khawh i a mah sinah thla kan cam kho tinak deuh a si. Pastor rian va chawn ding khi cu a si lo.

Sertu Pathian le Sermi Minung

Romans 1:19-20a Minung cu Pathian kong hngalh khawh a simi thil hna kha Pathian hrimhrim nih fiang tein a hmuhsak ko hna nain an hmu duh lo, cucaah dan a tat hna. Vawlei a ser hramthawkte khan Pathian nih cun, hmuh khawh a si lomi a sining, zungzal hmunmi a Thawnnak le a Pathian sinak kha, fiang tein a langhter ko.

Ruahdeuh dingah ka duhmi cu Pathian kong hngalh khawh a si mi, hmuh khawh a si lo mi a sining timi hi a si. Hi cathiang nih a langhter mi hi sullam a nei tuk ka ti. Pathian kong hi minung caah hngalh khawh a si nak tiang ri a ngei mi a si. Cun a tanglei ah hmuh khawh a si lomi a sining zong a um rih fawn. Caantam pi ah cucu serchom mi minung hna nih kan i fiang tawn lo. Cucaah Pathian nih a tuanding mi a rian hi minung nih tuan piak kan timh tawn i kan rian a si lo mi ah kan buai lengmang tawn. Pathian caah a mah rian cu chia ko hna u sih law minung nih kanmah rian te tuan ko hna u sih.

Kan caah buainak a chuak tawnmi cu hngalh dih khawh le theih dih khawh a si lo mi Pathian hi theih hngalh dih kan i timh tawn tik ah hin a si. Pathian caah calendar zong serpiak a hau lo. Cucu minung hna nih kan tuah piak tawn. A donghnak ah kan mah lila kan buai i harnak kan i pethan. Cathiang chungah hi tihin kan hmuh:

Matthai 24:36 Asinain, cu ni le cu caan cu zeitik ah dah a si lai, ti kha ahohmanh nih an hngal lo; vancung mi zong nih an hngal lo, Fapa zong nih a hngal hlei lo, Pa lawnglawng nih a hngalh.

Marka 13: 32-33 “Sihmanhsehlaw cu ni le suimilam caan cu ahohmanh nih an hngal lo, vancung i a ummi vanmi zong nih an hngal lo, Fapa zong nih ka hngal lo, Pa lawnglawng nih a hngalh. Cu caan cu zeitik ah a si lai kha nan hngalh lo caah i ralring te le fimhring tein um ko u."

Vawilei cung Khrihfa zeimaw zat nih an i buaipi mi le laimi Khrihfa cheukhat zong a kan tuaitam ngaitu cawnpiak nak phundang a hungchuak ciammam i caan donghnak kong rumro ah Khrihfa cheukhat cu kan buai hna. May 21, 2011 ni cu Bawi Jesuh Khrih a ra than lai i caan a dong lai ti a si. Hi bantuk cawnpiak nak nih hin hlanlio kan pa le chan zongah laitlang khua te lei ah cei tuk in a rak den hna i fa le zong sianginn kai ter duh ti lo in an ngeihmi satil arva hna zong cawimawi nak ah an rak hman dih hna i rian zong tuan ti lo in an rak um hna. A phichuak cu dinei awk an rak ngei ti hna lo cun a hmaikum ah cun harsa taktak in an rak um, tihi kan pa le nih tuanbia bang an rak kan chimh bal mi a si. Mah lio hrawngah a rak um ve mi kan pa le zong cheukhat cu pumsa in an kan nun pi rih.

Kan hnu nai te zong ah May 21, 2011 ah Bawipa a tum lai caan a dong lai tiah cawnpiak nak hman lo a chuak than. An cawnpiak nak ah cherhchan an lak mi cheukhat kan zoh hna lai; Pakhat nak cu Genesis 7:4 ah an bunh. Ni sarih chungah vawlei cungah hin ruah ni sawm li le zan sawmli ka surter lai i ka sermi thil nung vialte cu hrawh an si dih lai tiah a ti. Pathian nih Noah sinah a rak chimmi a si. Ni sarih nih a chim duhmi cu ni sarih le kum thong sarih a si tiah Bible cu an mah duh in an hrihfiah. Noah chan tilian a rak tlun kha B.C 4990 ah a rak si an ti. BC 4990 cun kum 7000 a rauh caan cu an tuak tikah 2011 a si an ti. Salm cauk chung ah Pathian caah cun nikhat cu kum thongkhat he aa tluk kum thongkaht zong cu nikhat he aa tluk ko ti mi he khan an peh tonh i 2011 kumah Bawi Pa a ra than lai tiah an au pi.

Pahnih nak an chimmi cu Bawi Zisuh Khrih an thah ni le May 21, 2011 kar lak kha an pehtonh than i an tuak tiah cu karlak cu ni 722500 a um ti a si. Mah number pawl cu 5x10x17x5x10x17 tiah an tuak. Number 5 cu tlanhnak ti sullam a si an ti. Number 10 cu tlamtlin nak number a si i number 17 nih Vancung timi sullam a ngei an ti. Cucaah May 21, 2011 ah cun Pathian khamhnak a tlinnak ni le Pathian nih thianghlim lor nak ni a si lai tiah an rak tuak. Cu nih cun khua tuaktan kho deuh ve lo mi laimi Khrihfa tampi cu a buaipi hna i Pathian an biak tik hmanh ah tih nak in an khat. A taktak ah cun Pathian hi tih biak in biak ding a si lo. Pathian cu dawtnak Pathian tu a si i a dawtnak in tlanh mi fa le kan si nak tu hi kan chim phuan deuh awk a si.

Kum 5 hrawng ka rak si lio ah ka nu le ka pa nih crusade ah an rak kan pumh pi tawn. Thawngtha chimtu cu tar nu te a si i a chim mi cu Hell mei tih a nunning kong kha tampi a rak kan cawn piak. Hngakchia tuk ka si caah Hell tih nunning a kan chimhmi ruangah zaan tamtuk hngilh kho lo in ka rak um. Ka nunnak hi tihnak in a rak khat. Ka ih lio zong ah ka mitthlam ah mah Hell mei lawng te a rak cuang. Ka hung u pat hnu ah ka nu le ka pa ka rak ti mi hna cu mah bantuk cawnpiak nak hna nan rak kan ngeih ter mi kha cu nan poi taktak si ka ti. Mah vial te ka tihnak nih khan ka tluak le ka thannak zong tamtuk a rak ka donh lai ka ti hna. Chim duh mi cu Khrihfa tha si hna seh ti an kan duhnak ruangah cawnpiak tu zong nih a thih in an rak kan thih awk a si lo. Mah ka hngakchiat lio ah cun Pathian muihmai ka mitthlam ah ka cuan ter tikah vel ngeimi le mi a zangfah hmangmi Pathian a si nak ka cuan ter kho lo dantat a hmangmi le mihrem a hmangmi Pathian lawngin ka mitthlam ah a rak um.

Revelation and the End of the World timi cauk kan rel ah cun Seven day Adventist pawl le Jehovah Witness pawl nih vawlei caan dongh nak kong he pehtlai in an rak tuak ning le thil a si lo ning kong a donghnak ah thihnak le ngeihchiat nak tiang minung tuanbia ah an rak chuak pi nak kong tampi hmuh khawh a si. Bible ca kan rel tikah kan duhnak zawn te lawng kan lak i kan duh mi zawn he poh kan mah siarem ning le duhning in kan pehtonh dih ahcun Bible cawnpiak ning si lo in kan mah duhning poh in Bible kan tuah he khin aa lo mi a si. Cucaah cun Bible ca hi cawn a herh hrimhrim mi le hrihfiah ning zong thiam a herh hrimhrim mi a rak si nak a si.

Hi vial te buaibai nak hna i an hram cu Sertu Pathian hi sermi minung menmen nih thieh dih kan i timh tik ah le cun Pathian sining cu kan theithlu kho fawn ngaingai lo tik ah minung thiamnak le sining limited a sinak kan cohlan duh fawn lo tik ah a chuak mi buaibai nak an rak si ko. A lianngan tuk mi Pathian cu a ser chom menmen mi le a hmetuk mi minung hna nih kan thluak hmang in a ratthan nak caan le a sining kan tuak piak ah cun mah bantuk in kan i palh lengmang ko rih lai. A siahcun Pathian cu theih dih khawh ding a si lo caah kan bia ti lai lo kan ti kun lai maw. Tihlah! ti naisai hlah! Bawipa he thukdeuh, kaudeuh in pehtlaih nak ngeih kan i zuam chinchin lai. Bawipa kan fuh chinchin lai i a sinah dornak kan hawl chinchin lai. Thukdeuh in kan Pathian he pehtlaih nak kan ngeih tikah siter a kan duh mi nun ah a kan hruai i kan nunnak sullam a ngei deuh chin lengmang ve. A sinain kan philh lo awk tu cu theihkhawh a si mi Pathian sining tiang hi minung hna kan caah a um i theih khawh a si lo mi a sining zong minung thluak lonh ah tampi a um rih ti hi a si ko.

Cucaah cun Khrihfa kan i cawnpiak nak hi midang thihnak le tihnak dingah hmang sual hlah u sih. Bawipa tumtik kong le caan donghnak kong te hna ah buai ti hna hlah u sih. Bawipa nih kan ti khawh tawk rian a kan fial mi tu hi dinfel nak tein tuan hna u sih. Minung kan rian a si lo mi ah buai ti hlah u sih. Cun Pathian zong uk i tim hlah u sih, a mah tu kan nunnak uk ter hna u sih. Kanmah riante tu hi fel tein tuan ko hna u sih. Sertu Pathian sining taktak cu kan minung theihhngalh nak nih cun a phan bal lai lo. A mah bel te zeitik caan poh ah kan Bawipa hung tum ai kun a tong ngammi kan si nak hnga Bawipa he nung ti hna u sih, ready ten um peng hna u sih.

Bawipa cawnpiak nak hman lo chungah kan pil sual nak hnga lo le cawnpiak nak hmanlo nih tuaitam mi Khirhfa kan si nak hnga lo fim kan chim law narat thannak ni caan kongah a buaimi Khrihfa si lo in zeitik na rat poh ah ready in nangmah an dong kho tu Khrihfa kan si nak hnga kan zangfah ko. Amen.

Khrihfabu Tumchuk Tertu Ziaza Dawhlo Cheukhat Pawl

Khrihfabu kan ti tikah mi pakhat lawngnih dirh mi asi lo i mi pakhat lawng umnak hmun zong a si bal fawn lo. Khrih a zultu hna mibu i funtom nak hmun le thazang i peknak, harsat retheih i hrawmnak hmun lunglomh nak zong i hrawm nak hmun a si. Mibu kan ti mi cu mi pakhat cio kan i fonh tik lawngah mibu ti a si kho. Cucaah kan Khrihfabu a ngan a dam khawh nak hnga ding caah cun mi pakhat cio hi kan bia pi taktak. Kanmah pakhat cio nih Khrihfabu le miphun dawtnak kan ngieh lawnglawng ah Khrih i a pum a si mi Khrihfabu hi athang cho kho ding a si. Khrihfabu chung ummi minung pakhat cio hi Khrih pum a si mi a Khrihfabu hrawk kho tu kan si bantuk in a Khrihfabu tunmer nak ding zong ah a biapi tuk hringhren mi a si.

Khrihfabu thil sining ka zoh tawn tikah ka thin a phang ngai. Khrihfabu a remhtu si lo in rawknak lei ah a kal pi tu nuncan ziaza tam nawn ka hmuh tik ah ka lung aa nuam hrimhrim lo. Zeicatiah Khirhfabu chungah mipakhat ka si ve caah Khrihfabu cu a dam mi Khrih i a fa le i but nak bu si seh ti ka duh. A tanglei thil pawl hi Khrihfabu caah a tha hnem lo mi nuncaan ziaza an si tiah chuah pi ka duh;

1. Vision ngei lo mi hruaitu nih hruai- Naa tlak zong tlak lo zongah Khrihfabu hruaitu ah thim na si ahcun Khrihfabu a hmai lei kong ah vision na ngeih a hau. Vison na ngeih tung lo ah cun hruaitu tuan lo kha a tha deuh. Mi dang caah tluk rilh nak a chuah pi tu na si lai. Mipi cu chim lo nangmah kalnak hmanh naa theih lo ah cun zeitin mipi cu na than cho pi khawh hna hnga. I pum pek bak zong a hau i vision ngieh bak zong a herh. Cu lawnglawng ah cun Khrihfabu a thangcho kho ding a si.

2. Dirhmun ngeilo hruaitu- Mah tenih tuaktan le ruah si lo in mi chimmi poh ah "um...ee" a ti peng mi hruaitu zong nih Khrihfabu thancho lei si lo in a tum chuk ter. Dirhmun ngei mi, zumhnak kong ah hruainak kongah mu le mal a tlai mi le a thei, a thiam mi an si ding hrimhrim ah a bia pi tuk mi a si.

3. Vawlei Nomhhneih duhtuknak- A min bunh tawnmi ah Fellowship ti a si. A sinain ning le cang tein tuah ah a tha. Mah nomhhneih le dinei duh caan poh i Khrihfabu tangka sawksam a hmangmi hruaitu pawl cu tu phaw aa hruk mi cenghngia taktak an si. Khrihfabu tangka zeitin dah kan khon lai i zeitin dah mission laitlang lei hna kawlramlei hnaah kan tuan lai ti um lo in zei tin dah Khrihfabu tangka hin kaa nomh lai i ka duhmi ka tuah lai ti khuaruah cu mifir lungput a ngei mi ti hmanh ah ka palh lai tiah ka ruat lo. Khrihfabu tangka si lo in na tuah khawh ah cun nangmah ten naa thawh i na tuah ding a si. Bawipa chaw thiang hi tihzah nak he a mah caah kan hman lo ahcun kan mah caah tihnung taktak mi a si. Kan tuahmi ning tein kan sinah a kir than ding a si. Bawipa chaw hi tihzah u pat ding le fel ten a siding ning ten hman ding a si.

4. Khirh vailam tel lo in a Bawiluchin i cuh- Hi lungput zong hi a poi taktak mi a si. Khrih a temhnak le a tuarnak, a thisen le a thlanti vial ruat duh lo in le i hrawm duh lo in a sunpar nak a bawiluchin lawnglawng chinh kan duh tik ah cucu Khrihfabu caah tih a nung taktak mi tuangtuan bantuk a si. Tuangtuan cu thilhme te a sinain a ngan tuk mi inn pi zong a thluk khawh, a phur khawh ko. A bawiluchin kan i ruah chan ah cun a temhtuar nak zong kan temhtuar ve a hau. Khrih a temhtuar nak aa teltung lo mi cu Khrih bawiluchin a si lo Satan luchin a si lai.

5. Chunglei nak in lenglei sining ah buai deuh- Hi zong hi a poi ngai. Kan nunnak nih a chim tung lo mi kan kaa nih Halleluiah tiah mipi zoh dawh in aa um ter mi tampi kan um. Halleluiah ti hmanh a sullam kan hngal hnga maw ti ka ruat tawn. Halleluiah sullam cu Pathian cu thangthat si ko seh ti a si na nunnak chunglei in a chuak dingmi/ a put dingmi a si. Halleluiah na ti thawng in Bawipa aa lawm hlei lai lo, na hruaimi mipi zong nih an in u pat hlei lai lo. A biapi mi cu na nunning tu in Bawipa a thangthat mi na si nak na langhter ding a si. Chungthu lengnal nun in Pathian thangthat ti hna hlah u sih.

Laimi Khrihfabu kan sining kong a tlangpi in ka ruah lengmang tikah ka thinlung chung i a ummi pawl tial loin ka um khawh ve lo caah mah vial hi ka tial mi a si. Mi pakhatkhat le bu pakhatkhat ka ti duh nak hna an si lo Laimi kan Khrihfabu hna hi a dam mi kan si khawh nak hnga tiah ruahchan nak he ka tialmi tu a si.

Stress Damternak Dot Nga

America ram a ummi minung 80% nak tam deuh hi nitin stress he an nung cio dih ti a si. Cu ti stress na thinlung ah a luh tuk ahcun phun 5 in tei nai zuam/nemter naa zuam lai tiah Hope Health Letter (Vol. 31, No. 5 cahmai 1 nak ah) ah an tial.

1. Na thluak in khua tuak. Na keng in tuak hlah. Thil na thok hlan ah thate in timhtuahnak ngei law planning suai hmasa dih.

2. Hngakchia hna annih thawng va ngai ta.

3. Thilbuai mi nak in daihter ding ning kong va ruat deuh. A buaimi cu a buai cang ko caah na problem (piahtana) kha fak tuk in va ruat ti hlah. Mi zong mawhchiah fawn hna hlah. Thilbuai a chuakmi phisin dan tu kawl cang.

4. Nangmah le nangmah tha i pe. Santlai mi minung pakhat na si kha philh hlah.

5. Ringawn pawl (Video, TV, Cellphone) ti bantuk hna an hnawhtu pawl kha phit dih hna law daite in caan zei maw zat nangmah te in va um.

Pastor Pakhat A Piangthar

Nizan cu Bawipa Thawhthan ni a si i laimi pawl i pumhnak ah keimah thawngtha chim ding in an ka ti caah kan chung ten kan vaa pum. 2009 lio August thla ah khan US hi ka rak phan i ka phak ka te ah thawngtha chim voikhat an rak ka fial. Mah lio ah cun laimi pumhkhomh nak ah a rak la tawn mi hna Khrihfabu pakhat ah pastor a tuan lio mi pa hi a rak i pum ve i thawngtha chim dingin pulpit lei ah ka thawh le cang ka te in a tho i inn ah a rak tin. Zei ruangah dah a tin tiah ka hal hna tik ah nu cu pulpit cung an kai awk a si lo tiah a ti an ka ti. A tha ko ka ti i dai ten ka um. Mah hnu pi ah voikhat cu kan sin ah a rak i pum than i " Na rak kan pumh pi khawh caah kaa lawm," ka ti i a kut tlaih ding in ka kut ka chanh tik ah "Sorry si e kei cu nu kut ka tlai lo," a rak ka ti. Ka ing te a ka puanh pah ve cang caah bia fak nawn ten ka rak ti. "Hi tluk a luat mi ram ah na um ko nain na thinlung a luat lo tuk i ka zang na fak," tiah ka rak ti. Cu nak cun sau lak te a ka chawn duh ti lo.

Nizan cu kan i pumh can ceo hrawngah kan i pumhnak biakinn cu a rak phan. Aw...keimah thawngtha chim ding celngel i a rak i pumh cu a tin te hoi lai i zoh chia in pei a um lai hi ka ti ka thinlung ten ka lung a tha lem lo. Cun an mah mirang dang a kan tel pi peng mi 3 zong an um peng caah an mah zong nih cun an mit in an ka ngiat len. A tin te lai ti phun khin an mit in an ka chimh cia. A sinain thawngtha chim ah pulpit cung ka kai i ka vun zoh cu a thu ziarzuar ve ko. A dih tiang te a thu ve. Bible ka rel mi hna zong a Bible aa kau i a rak zoh len ve. A sinain voikhat te zong cung a zoh duh lo. A ka zoh duh fawn lo. Tanglawng te a bih peng.

A Khirhfabu nih maw lahkhah an pek khawh setsai ti lo zei dek Refugee a laa tu agency ah kan hnu thla khan rian a tuan ve i a riantuan nak nih thil tam pi a cawn piak ruangah maw a si hnga a si lo ah Pathian nih nu le pa thleidang lo te i a kan dawt hi aa fian caah maw a si hnga? Siloah mipi hmaikhah lo ruangah maw a si hnga ni zan cu thawngtha ka chim dih tiang a thu i kaa lawm ngai. Thawngtha ka chim dih in an ka ca po i ziah a kut na tlaih lo thawngtha ka chimmi na ngaih ve caah kaa lawm ti ding pei a si cu tiah ka hawi le nih an ka ti.

A mah hi Church hme taktak teah pastor a tuan mi a si. A khrihfabu hi mirang bakbak cu a fa le 3 le an nu relh in 10 hrawng lawng an si. Biakinn zong an ngei lo i mi biakinn hlan chom tein an i pum ve. Karen le lai mi hi heh tiah pumh a sawm hna i zarhtin te a mah nih mawtaw in a lak hna i an pumh pi tawn. Member a neih lem lo tikah a sawm khawh mi chungkhar poh hi cu a dawtngai hna appointment an ngeih zong ah a zulh tawn hna. Tlawmtuk ve hna kaw zangfak te khi an si. A tu cu Refugee laa tu Agency ah rian a tuan cang i a hmuhnak a kau deuh kan ti lai maw a piangthar kan ti lai dah. Zei a si poh ah a thinlung taktak in thleidan nak a ngeih ti lo a si ahcun lunglawm taktak a si hnga. A sinain situation ruangah a si tu ah cun pianthar taktak, lungthlen taktak cu a si hnga lo.

Pathian cu Thangthat Si Ko Seh!

Matthai 21:9 A hmai i a kalmi hna le a hnu in a zulmi hna cu an bu ning piin an au i, “David fapa cu thangthat (hosanna) ko u! Bawipa min in a rami cu Pathian nih thluachuah pe ko seh, Pathian cu thangthat (hosanna) ko u,” tiah an ti.

Palm Sunday kan phanh tikah kan chim tawnmi le kan theih tawnmi cu “Bawipa nih a/n herh” timi hi a si. Jesuh nih, “Kan Bawipa nih a herh” tiah nan va ti hna lai tiin a zultu pahnih cu a fial hna. An rak pek sianh tak ko hna. Cu ti cun, Jesuh cu laa note kha aa cit i Jerusalem ah a lut. Jesuh nih laa i cit in Jerusalem a luhnak kong hi thawngtha cauk pali nih an chim cio (Matthai 21:1-11; Marka 11:1-11; Luka 19:28-40; Johan 12:12-19). An chimmi belte ah dannak tete cu an um. Tahchunnak ah, Matthai nih cun “laa le a fate” tiah a ti lio ah Marka le Luka nih cun “laafa” tiah an chim. Johan nih cun “Kan Bawipa nih a herh” tiah Jesuh nih a zultu pahnih a thlah hna nak kong a tial lo. Laa aa cit ti lawng a tial. Cun, Johan lawnglawng nih kuhchuk hnah kha an i put i Jesuh cu an don tiah a chim.

Zei bantuk in an chim hmanh ah, thawngtha cauk pali nih an chim ciomi cu Jesuh cu Jerusalem ah laa aa cit i a lut, tihi a si. Nihin cu Palm Sunday a si bantuk in Jesuh nih Jerusalem ah laa i cit in a luhnak kong ah kan hmuhmi le a hmaizarh ah a cangmi chungin thil pathum langhter ka duh.

I

Jesuh nih laa note aa cit tikah mipi nih lam ah khan an puan an phah i, a cheu nih thinghnah kha an phah piak. Hika ah thil pahnih ruah awk an um.

Pakhatnak, rangtum cit loin laa aa cit. Hlan lio chan ah, uktu bawi pawl nih khua chungah an luh tikah rang an i cit theu. Teinak a hmutu, ral a tei tu an si langhternak ah a si. Khua chung i an hung luh tikah mipi nih an don tawn hna i, thangtthatnak an pek tawn hna. Sihmanhselaw, Jesuh nih cun laa aa cit. Phundang in chim ahcun, porhlawtnak le uanthlarnak he Jerusalem hi a lut lo. Laa cu a lung a nem tiah ruahmi a si. Laa aa citmi nih hin siangpahrang a si ti zong a langhter fawn. Tahchunhnak, Solomon nih cun David i laa kha i cit in Gihon ah siangpahrang cang dingin a kal (1 Siang 1:33, 38). Jesuh nih cun laa cit in Jerusalem khua chungah a luh tikah ral a teitu siangpahrang le ralbawi bantuk in a lut lo. Laa cungin toidornak le lungnemnak he a ra. Daihnak a ratpitu a si nak a langhter. Isa 9:6c nih “Daihnak bawi a si lai” a timi kha a tling.

Pahnihnak, lam ah puan le thinghnah an phah piak. Hi lio caan ah “puan” hi anmah minung ai ah ruah a si i Jesuh kalnak lam ah an phah piak tikah na minung kan si, ti an langhternak a si. Tahchunhnak, Biakam Hlun ah Jehu siangpahrang kha mipi nih an puan an rak phah piak (2 Siang 9:13). Cun “thinghnah” hi Pathian biak dingah an kal tikah an i ken tawn. Atu cu an ken sawhsawh si loin Jesuh caah lam ah an phah.

Kannih tah zeitin dah kan don ve? Bawipa hmai ah toidornak he kun in kan nunnak kha puan bang phah i, Bawipa ka nunnak hi nangmah nih uk ko, ti ve hna usih.

II

Jesuh cu mi tampi nih an zulh i “Hasanna! David Fapa cu thangtthat ko u!” tiah an au. Hosanna timi hi Greek holh a si i, Aramaic holh an lehchinmi a si. Aramaic ahcun hosa‘na ti a si. Cu zong cu Hebru holh in an i lakmi a si i, Hebru ahcun hosi‘a-na ti a si. A sullam cu “Kan khamh tuah!” tinak a si. Asinain, Jesuh chan a phanh tikah cun, “thangtthat u!” ti sullam an ngeihter cang. David fapa cu thangtthat ko u! Bawipa min in a rami cu Pathian nih thluachuah pe ko seh! Pathian cu thangtthat ko u! tiah mipi cu an au.

Kannih tah zeitin dah kan au ve? Siangpahrang hna lakah siangpahrang ngan bik a simi Jesuh cu thangthat si ko seh, tiah a au ngammi le a au khomi si ve hna usih.

III

Jerusalem khua chung vialte hninh dih tiang in a rak conglawmhtu hna nih caan a rauh hlanah, Pilat nih kan thlahpiak hna lai tiah a ti lio ah, “Vailam ah khenh chih ko!” ti tu in an au. Zei ruangah dah a si hnga? Thil pahnih te in langhter hmanh usih.

Pakhatnak, vawleicung siangpahrang bantuk a si lo caah. Judahmi nih cun an hngahmi messiah cu ralbawi phun in an ruah. A kan uktu, kan ral a simi Rom cozah hi a tuk lai, a tei lai i, a uk lai an ti. Sihmanhselaw, Jesuh nih cun cucu a tuah lo. Tuah aa timhmi hrim kha a rak si lo. Cu caah, mipi an lung an i let tthannak a si.

Pahnihnak, vawlei kong lawng an ruat. Phundang in chim ahcun, anmah vawlei lei in hlawknak a kan pe lo tiah an ruah caah, an hlawtnak a si. Nihin Khrihfa tampi zong biaknak ah hlawknak kan kawl theo tawn. Kan i hlawk ti rua lo tiah kan ruah tikah, biakinn kal kan zuam tawn lo. Pathian sinah thlacam kan daithlang.

Kan dam caan, kan hlawh tlin caan le kan i lawmh caan lawngah Jesuh a lawmh i, a dang caan ah a philhmi kan si lo ding hi, Judahmi hna an nunnak nih a kan hmuhsakmi cu a si. Miaknak hmuh khawh ding lawngah siloin sunghnak a chuah khawh ding thil a si zong ah hosanna a ti khomi si ding a biapi ngaingai.

Biafunnak

• Kan Bawipa Jesuh nih pakhat cio hi a sunparnak caah a kan herh.
• Bawipa hmai ah toidornak he kun in kan nunnak kha puan bang phah i, Bawipa ka nunnak hi nangmah nih uk ko, ti hna usih.
• Bawipa cu siangpahrang a si caah thangtthat hna usih. Thangthat awk tlak taktak cu Jesuh a si.
• Nihin bantuk lawngah si loin a zungzal in, harnak kan ton caan ah siseh, lawmhnak kan ton caan ah siseh, Bawipa a thangtthattu si i zuam hna usih.

Khuazing Pathian nih thluachuah in pe ko hna seh!

Kaa lawm.

Thomas Cung Bik

Philadelphia

Theihternak: Palm Sunday (April 17, 2011) ni CIM caan hmannak kan tarmi a si.

Sal Santlai Lo

Zohchunh tlak hngakchia pa William

Nihin ah ramthang cho a ummi le a thangmi hna tampi cu mah caah zeidah a miak lai tiah a ruatmi le a nung mi deuh lawng te si cio a si. A hleice in laimi US a rak phanmi hna hi herhbau nak lawng te in kan khah cio tik ah midang caah nun cu kan sining ah hin a har ngai rih mi a si.

January ah khan Laimi kan unau chungkhar pakhat cu kan umnak khua an rak phan ve. An fa le hi sianginn a kaimi pahnih an um. Malaysia in angki lum an rak i phurh i an fapa te cu a angki lum cu pink color a rak si. Sianginn an kai hlan ah anmah umto nak a zohtu nih "Khah sianginn ah cun mah angki cu rak hrukter hlah uh a dang a neih ko ahcun a dang rak i hruk seh. US cu color ah hin nu color le pa color tiah an then tuk caah an nih sawh sual lai," tiah a rak chimh tak hna. Fiangin an thei lo le maw a si zei dek a thaizing sianginn an hun kai cu mah angki cu aa hruk taktak ko. Midang nih cun an nih sawh i heh tiah capo ah an saih. Mirang holh cu a thiam tung lo an capo mi zong i theih hlah cu ti te cun ngang ko cun a thu. Tangkhat lawng cu an si rih i an hngakchiat tuk ve caah a hawile dang nih cun an rak nih len rua.

Mah lio ah cun William nih a nu a va chimh i angki leng a nak mi te he an rak ra. Sianginn ah cun an rak ka kawl i ka va kal cu a nu nih, "Ka fapa nih hngakchia thar pa te pink color angki aa hruk i an nih sawh a ti caah mah te hi rak i hruk seh," tiah an ti i angki leng nak te cu an pek tak. A hmaizarh ah an sayamah nu nih a ka auh than i William nih angki thar a cawk piak na pe kho hnga maw a ka ti. Ziah zei tin dah a si ka ti tik ah William hi a nu le a pa nih tangka an rak pek tawn i mah te cu aa khon i a nu le a pa a pek than hna i ka hawipa caah angki leng thar mi te va cawk piak uh tiah a fial hna ti si. A nu le a pa zong nih cu dawr ah an kal i angki thar te cu an va cawkpiak. Cucu kan pek i Lai hngakchia pa te zong cu aa lawm tuk hringhren ve. Thil hme te a lo nain tangkhat a kaimi pa William nih a tuahmi hi zohchunh tlak taktak a si. Bible nih "Nun va siang law na rum lai, midang kha va bawm hna law an in bomh ve lai," (Phung 11:25) tiah a kan cawnpiak.

Chin National Day

Nihin cu Chin National Day a si. Lai miphun a kan daw i, a kan cawisangtu kan Pathian sinah lunglawmhnak chim philh hlah usih. Cun Lairam le Lai miphun caah nunnak, fimnak, chawva le thazaang pek in riantuantu hna caah thlacam hna usih. Pathian nih a kan pekmi kan ram caah santlaimi si i zuam hna usih.

"A Hme Ram Laitlang" timi hi ngai hna usih.

Samaria Mitha Pa Tuanbia Relthannak

Samaria mitha pa kong (Luka 10:30-37) ka rel than. Cun Asian theologian pakhat nih a tialmi Jericho ah Khrihfabu kan dirh a hau, timi ka rel. Ka thinlung a ka suk ngai. Jericho ahhin bawmh a herhmi an tam i, Khrihfabu cu bawmhnak a herhmi hna caah a nun awk a si, tiah a tial.

Jesuh nih a chimmi tuanbia cu ka rel than. Ka thinlung ah a hung chuak ngaimi cu a tanglei hi an si:

• Misual nih an tuk i, an velhmi pa, a thi cang tiah an kaltakmi pa nih Samaria pa, amah a bawmtu cungah lawmhnak bia a chim hnga maw?
• Bawmhmi dirhmun in zoh tikah, amah ral phun tiah hmuhmi nih, bawmhnak a pek tikah a thinlung ah "ningzahnak" maw "lungfimnak" dah a um hnga?
• Bawmtu dirhmun in zoh tikah, Samaria pa nih a ril komi pa kha, a bawmh tikah Judahmi (asi tiah ruah cio a si), an miphun a rem lomi pa a si kha a hngalh ko lai sikaw, cu buin a bawmh chih tikah a thinlung ah zei tin dah a um hnga?
• Mizaw pa nih a dam tikah zei dah a tuah hnga? Theih le hngalh kan duh cio lai tiah ka zumh.
• Mizaw pa cu riahbuk ah a kalpi i, riahnak inn ahcun "a zohkhenh." Riahbuk hngaktu pa cu, mizaw pa tha tein zohkhenh piak dingin a cah tak rih. Riahbuk hngaktu pa nih a hmuhtonmi kong hi chimnak caan ngei ve sehlaw, zei tin dah a chim hnga?

Remnak Bawi le Laimi

Thawngtha bia nih kan lairam le kan laimi a kan culnak kum 100 renglo pi a si ko cang nain nihin ni tiang laimi lak ah remnak a um kho rih lo. An chim tawn mi cu laimi pahnih an um ah cun ruahnak pathum a chuak ti a si tawn. A poi ngaingai mi a si. Mitlawm tete in kan umnak cio hmanh ah hin kan i rem kho hna lo. Mi tlawm te hmanh kan i rem khawh lo ah cun zeitin dah kan laimi phun pi huap cun kan i rem khawh rua hnga. Holhkhat le holhkhat hei ti phun in kan tang hna i Khrihfabu pi meeting kan tuah tik hna ah hin a bubu in kan i tanh tawn. Aw khat in kan holh i tinhmi pakhat ngei cia in meeting kan kai tawn hna. Cucu nih cun Khrihfabu dam lo nak a chuah pi i kan mibu pi caah cancer zawtnak a chuah ter tu a si.

Jesuh Khrih cu remnak Bawi, daihnak Bawi a si tiah kan kaa in kan chim lengmang ko nain kan nunnak in kan chim kho bak rih lo. A thiambik le a thei bik si kan i cuh, nawl ngeibik le a sangbik si kan i cuh. Dai te le holh lo te in a um mi poh hi a hrut mi le holh thiam lo ah kan ruah colh hna i a holh ring kho poh kha mifim ah kan i ruat tawn. A poi taktak ka ti. Remnak Bawi hi laimi lak ah a leng kho hrim rih lo. Dawtnak le remnak hi minih an kan pek khawh mi a si lo. Kan mah ten kan ser a hau mi a si. Midang nih thil thenh bang in thenh khawh zong a si fawn lo. Kanmah nih dawtnak le remnak he midang kan zohkhen, kan bomh hna lawnglawng ah hin kanmah zong kan lung aa lawm lai i kan pawng kam ah remnak Bawi a leng kho lai. Midang nih tuah piak ding in hngak ti hna hlah u sih. Remnak, dawtnak hi kan nunnak cio in thok cang hna u sih law laimi lak ah remnak Bawi leng ve cang seh.

African Culture Celebration ah

Zarhte ni (Jan 22, 2011) ni zanlei 2:00 PM ah African Culture celebration an tuah i ka va tel kho ve. Professor pahnih an mah African mi nih speech an pek i a tha ngaingai. Lamnak a phunphun an tuah, an thilri (Thi, hngawngngerh, le zei dangdang) zuarnak zong an tuah pah. Spokane Public School (English Language Development Department) nih sponsor a tuah mi a si.

Mipi kan hun tlin bak in announcer nu nih thawng a thanh i a aw aa dawh tuk ning hi mirang taktak nak in a aw aa dawh deuh. Biathlum, biadawh a thiam ning cu khuaruah har a si ko. Mah hrimhrim nih cun ka lung a ka lak tuk cang kei cu. Professor Gonzaga University ah atuan mi pa nih biatawi chimnak in caan a hman. Khedan pakhat te aa put i a kai ko. Zeidah a tuah lai mah pa hi stage cungah khedan pakhat he ka ti. A chimmi lak ah;

1. Khedan a si hnuhnu cu zum a hau.
2. Khedan cu kan hmandeuh tik ah a tlum.
3. Khedan in kan tial hnuhnu cu cafang pakhat khat maw ca tlang pakhatkhat maw aa tial.

Minung a si mi pohpoh hi santlaih nak a ngei mi lawng te kan si. Kan i hmang kan tlum deuhdeuh i minung kan sinak sullam a ngei deuhdeuh. Kan nun chungah zei dah kan tial tak lai. A tial tu ding cu nangmah le keimah kan si. Minung kan si man ngeih ter hna u sih a ti.

Cun Eastern University ah Professor a tuan mi pa nih a chim ve i mirang phungtluk pakhat a lak. A cafang ning cun kaa chinchiah ti lo caah a sullam lawng in ka vun tial lai. "Chiandaih nih catial a thaim hlan chungpoh cu ramvak pa tuanbia aa dawh peng ko lai," ti phun khi a si. Minak nih an herh ve i minak zong na herh ve tiah a bia a domh. A nih hi History department ah department head a tuan mi a si i a thiam taktak. Kan tuanbia kan mah ten kan i tial a hau a ti. Minih an kan tial piak mi tuanbia ah cun an mah kha an i hlorh peng lai i kan nih cu an kan niamh peng ko rih lai a ti. Cucaah kan tuanbia cu kan mah nih kan theih bik awk le kan mah nih kan tial awk a si. Kan tuanbia midang tial ter ti hna hlah u sih, a ti.

Nazi pali chung bak caan an lak nain zei kar ah a caan a dih ka thei manh lo. Mifim, cathiam pawl nih bia an chimmi ka ngeih lonak a sau tuk caah maw zei dek mit thep lo bak in ka kaa ka aan i ka zoh hna. Cu lio ah ka lungchung ah keimah ten bia kaa hal mi pakhat cu a tu lio ah hin laimi kong hna Chin Culture Celebration hna kan in tuah piak ve hna lai ti hna seh law a ho dah speech a pe lai i a ho dah announcer a tuan ve hnga ka ti. Pakhat hnu pakhat kan umnak laimi ka dah hna i a ho hmanh ka hmu hna lo. Ka thinlung in ka lung a fak tuk. Ziah minung ciocio hi tluk in an kan thlau hnga ka ti. Fak piin i zuam kan hau. An nih cu an umnak a sau cang caah an kan tei cu a phung a si ko. Hihnu kum 10, 15 tal ah cun laimi chung in mi cungcuang tete ngeih kan herh ve hringhren. Minung kan si man sullam ngei tein kan nunchung ah hman kan hau fawn. Cun kan missionary pawl nih le an kan thih tak dih cang i kan kong, kan lam kan mah ten kan i tial i ro ca kan neih ve a hau. Miphun a tung kho tu fa nu, fapa tampi in an chuah nak lai Bawipa nih laimi thluachuah kan pe ko seh.

Kum Thar Sawmnak

Laimi nih ram tha, ram thangcho hi kan rak uar tuk lawmmam i ramtha kan phak ah cun kan fim dih lai i zeizong te hi kan thei dih lai tiah kan i ruat tawn. Kan lai kokek thluak he bak in ram tha kan hung phanh taktak tikah kan ruahning in thil a kal ti naisai lo. Ram tha kan phak hlan ah cun tangka le rumnak hna hi thinghnah bangin tawh len khawh an si rua lai tiah kan rak i ruah theu. Asinain a taktak kan phak tikah a rak si naisai ti lo. Harnak nih a kan nenh, bill pek an hung hau dih cang. Lai lei ah cun chungkhat sahlawh rualchan nih riantuan kan huam lo zong ah an kan cawm i umnak ngei lo ngaingai le rawl tam ngaingai in cun kan rak um bal hraw lo. Asinain USA hna kan hung phak tik ah tuan lo ah cun ei lo nak ram a si ai. Inn man hna pek ve khawh lo ah cun inn hlan khawh zong a hung si ti lo. Cuticun lungre theihnak lawng te kan tong colh hna i harsa ngai in khua kan sa hna. A cheu cu kirthan a duhmi zong mi tampi an um.

Cu harsatnak vialte nak in a poi deuh tiah ka ruahmi cu kan lungput hi a si. Mirang uarnak lungput hi Lailei kan um lio lawng ah si loin USA kan phak hnu zong ah kan ngei peng. Mirang poh hi a fim dih ding le a thiam dih ding ah kan ruah hna. Mirang nu/pa nih a ti kan ti cang ah cun kan lung a fim tawn lo. Laimi rian a kan tuanpiaktu pakhat hnih kan ngeih hna ah cun an tlamtlin lonak tlawm te ah kan phun kan zai hnawh hna nain Mirang riantuantu nu/pa cu zei ti a kan ti ko zong ah kan um sawsawh ko. Kan tih hna i an kan chonh le cang ka a lau in kan lau hna. Hihi bantuk lungput kan ngeih mi hi kum thar ah cun hlaw cang hna usih. I nun pi ti hna hlah usih.

Kan umnak hmun kong tlawm te in tial ka duh. Kan umnak hi Laimi tampi kan phan nain kan tuan khawh mi rian a tlawm caah an kan thial tak lengmang i 100 leng hrawnghrang te hi a minung in kan um. Ngiahchia ngai a simi cu kan Lai holh in Pathian thawngtha chim le hlasak kha uar lo in miphun dang holh (Kawlholh) rumro hman a uarmi an rak tam ngai. Khua ka ruah deuh ah hin ka lungfah ka celh lo. Kawl pawl nih kan ram ah him tein um kho lo in an kan tuah. Kan ca le kan holh kan thlaunak ding ah lam heh tiah an kawl. Atu hi bantuk in a luatmi ram kan phak cang hnu zong ah kanmah Lai holh le Lai thinlung thanter kan duh rih lo mi, Kawl kan uar tuk rihmi hi ruah tikah ngaih a chia ngaingai ko. Kawl uarnak lungput zong kum thar ah cun hlo hna usih. Hiti ka ti tikah kan huat hna lai tinak a si lo. Aho hmanh i huat cu a tha lo. I dawt ding a si. Asinain Lai holh nakin Kawlholh hi a tha deuh hlei lo i aa dawh deuh hlei fawn lo.

Cun Mirang Pastor pakhat a um i a bu pawl hi anmah Mirang taktak cu a fale 4 le a nupi fonh i 10 tluk lawng an si. Chimduh mi cu anmah Mirang hmanh nih an zulh duh lo mi mah pastor pa sinah cun heh tiah Laimi pawl kanmah Laimi sin hmanh ah pum lo in kan vai pum. Pathian kan bia kan ti. Kan biakinn ah cun le Laiholh (Hakha holh) kan thei lo i kan i pum huam lo kan hei ti rih. Mirang holh zong va theih hlei tung lo ah. Zeibantuk cawnpiaknak in dah mah pastor pa nih hin mi a hruai ti zong kan ruat lo. Mirang a si phot ah cun kan uar tuk. Cucaah hi thinlung hi Laimi thanchonak a dawntu bak a si tiah ka ruah caah kum thar kan nunnak ah cun Laimi pohpoh nih kan umnak cio ah kan holh, kan nunphung le kan bia le kan hla kan upat a hau. Upat a tlakmi le tihzah a tlakmi tampi an um taktak ko Mirang lak zong ah, asinain Mirang pohpoh an fim dih, an thiam dih timi lungput cu kan hlonh bak a hau cang. Hihi kan thanchonak a kan dawntu taktak a si.

Cun mi kan i bochan tuk lawmmam mi lungput zong hi hlaw cang hna usih. Mi nih pekthenh kan uar tuk. Ziah thazaang, tuaktan khawh nak thluak kan ngeih ve ko tung. Mi cung lawnglawng ah kan i hngat. I uah pah ve cang hna usih. Midang zong nih an ti khawh ahcun kan ti khawh ve ko lai timi lungput ngei in kum thar ah cun mi bochan si ti lo in mah le mah i bochan cang hna usih. Miphun dang nu/pa nak in kan Lai nu/pa uar deuh le fak deuh khawh i zuam cang hna usih. Miphun dang holh nak in kanmah Laiholh, Lainun te tlaihchan deuh cang hna usih. Atu bantuk in Lai holh uar lo phun, zah pi phun i kan i umter ahcun tu hnu kum 4/5 ah cun kan tlau dih te lai. Ziah Pathian kan i bochan lo minung lawng cu kan i bochan. Himnak taktak hnangamnak taktak hi minung sinah cun tlamtling in a um hrimhrim lo. Pathian lawnglawng i bochan hna sih law kan Lai kokek sinak uar le tlaihchan hi kum thar ah i nunpi cio hna usih law Laimi kan sinak tein Pathian sunparnak langhter cio hna usih tiah kan sawm hna.

Happy New Year!