Gaza Daihnak Caah Thlacam Usih

World War II lio ah Jew pawl million 6 renglo Europe ah mei in rak khangh an si. Nu, pa, ngakchia tiah meiphu chungah peih an rak si. Pumpak sual ruangah a rak si lo an ti. Jew miphun an si ruangah a rak si. Jew si ruangah an inn, an ngeihmi, an nunnak hrawh a rak si. Ruah hmanh ah celh ding a si hrim lo. Zei dah an sual ka ti. Chim awk ka thei lo. Miphun phunkhat si hi zei dah a sual? Anmah ruangah maw, Pathian ruangah dah? Europe ah Jew pawl hi thah rak si hna hlah sehlaw, atu hi million 15 in 18 kar an si cang lai.

Kannih Khrihfa zumtu pawl nih Jerusalem daihnak caah tiah thla kan cam kan ti. Thlacam cu a sual lo. Nain! Thil sining taktak ka tuak deuh tikah ka ruahnak aa phun dang ngai. Nihin Israel ram nih a tuahmi thil hi ka khuaruah a ka harter ngai ka ti ko lai. Palestine pawl an inn, an ngeihmi, an nunnak thah le hrawh piak peng aa tim. Palestine si ruangah an nunnak a him ti lo. Palestine si ruangah zei caan paoh ah thah khawh an si. Atu Gaza Strip ah 800 leng an thi cang. Israel hi World War II lio Jew an si ruangah thah an rak si kha a philh cang rua. Asilole, Palestine pawl nih Germnay tuar ding kha an tuar piak rua.

Modern Terrorist pawl hi Western media nih biaknak lei extremist an ti. Nain, an hruaitu pawl Bin laden le a secretary pawl hi Muslim biaknak sianginn tum an um lo. Sii lei Doctor le Engineer an si hna. A ngaingai tiah, biaknak lei extremist an si lo. An unau a si mi Palestine pawl an tuar tuk caah Israel a dirhkamh pengtu US le nitlak lei ram pawl cungah an lung a fah bia a si tiah ka ruah ko. World Trade Center an hrawh kha a sual lo ka ti lo. Nain, terrorist an thawhnak hi US a si lo, Pakistan a si fawn lo. Iraq zong a si hlei lo. Palestine le Israel buainak ah hram a bunh ko.

Atu Israel nih Hamas kha a vun tuk tikah, thil tampi a chuahter lai. Arab vawlei nih an zoh sawhsawh lai lo. Israel kha pressure pek an duh lai. New York ah UN Security Council meeting an thu. Resolution pakhat an tuah. Nain, zei pipa a chuah pi lo. Arab pawl nih Israel kha hnek an duh. Asinain, US nih Israel lei a tanh. Mah kar lakah Gaza ah kan unau Palestine pawl tampi an thi. An thi rih lai. Cupinah, terrorist phu dang pawl nih a si kho mi hmun le lam paoh in Israel mipi kha thah an i tim ve lai. Arab ram lak ah a sual deuh mi Iran le Syria te pawl nih Hamas kha an dirh kamh lai. Israel nih aa timhmi Hamas hrawh ding hi a ruah tluk in a fawi lai lo. Israel mipi 22% lawng nih tha an pek.

Kum hnih a luancia mi ah khan Hezbollah an rak tuk bal. Annih tu cu Lebanon um an si. Kan hrawh cikcek lai tiah Israel nih a ti. Nain, hrawh cu chim lo, an thawn deuhnak ah a cang. Vawleipi hmai ah Israel mual a pho kan ti ko lai. 1967 lio bantuk in a si ti lo. Hamas zong hi a hrawh khawh lai ka zum lo. An hruaitu pawl an i thup dih cang, an hriamnam hi fawi tein hrawh khawhnak hmun ah an chiah fawn lai lo. Cucaah, Hamas hi a tuar tuk lai, nain a tlau lai lo. Palestine mipi an lung a fak chin lai, cu ticun tam chinchin in Hamas kha an dirh kamh te lai.

Israel nih aa timhmi hi Hamas hrawh si loin an thazaang derter deuh i, Fatah pawl in rulh aa tim kho men. Nain, Fatah nih Gaza lei a vun luh bakin ram chung ral (civil war) a um lai. Zeicatiah, Fatah le Hamas hi aa ralmi an rak si. Cutikah, a buai chinchin lai. A tuar taktak tu cu Palestine mipi le Israel mipi thiamthiam an si ko lai.

Baibalca chungah Jesuh nih "Na ral kha va daw" (Matthai 5:44)a ti. Muslim pawl zong dawtnak hi an biaknak cawnpiaknak i a muru a si ve. Nain, kan nunnak ah kan nunter kho lo. Kan zumhmi hi kan nunnak ah a nun khawh lo chung paoh cu thisen a luang zungzal ko lai.

Pa Pum
Princeton