Tlang Cung Cawnpiaknak he pehtlai in Matthai le Luka nih an tial veve tikah ruah awk thil tete an um. An pahnih nih an tial veve ko nain, an i dannak tete an um. Cucu cang khat hnu cang khat in kan hrilhfiah tikah kan langhter chih te lai. Matthai le Luka ah Tlang Cung Cawnpiaknak hi a um veve nain, an hlan deuh ah tialmi a si tiah ruahmi Marka ahcun a um lo. Matthai, Marka le Luka hi Jesuh nunnak, riantuannak, thihnak le thawhthannak kong an tialnak ah lawhnak tampi an ngeih caah synoptic gospels tiah an ti hna. Cu lak ahcun Marka hi tuan bik ah tialmi a si tiin, nihin ahcun baibal lei thiam sang hna nih an zumh. Matthai le Luka nih hin ca an tial tikah Marka tialmi hi an i chirhchan tiah an ruah. Zei caah tiah Marka chung i hmuhmi Jesuh kong le cawnpiaknak pawl hi Matthai le Luka chungah kan hmuh than caah a si. Marka chungah a um lomi Matthai le Luka lawng ah a ummi kong tete zong an um. Cu caah, Matthai le Luka nih hin Marka cung in si loin a dang tuanbia (source) an hmanmi a um ko lai ti a si.
Two-Sources Hypothesis timi an chuahpi i, cu ning cun Matthai le Luka nih hin Marka le a dang chirhchanmi kha an i zoh chih i, cun a zei maw ka ahcun anmah hmuhning kha an langhter tiin an ruahdamh. A si nain, a dang chirhchanmi tuanbia hi a zei set ti ngai an theih khawh lo caah Q tiah min an pek. Q timi cu German holh in an lakmi a si i chirhchanmi tuanbia (source) timi sullam a ngei. Kan chim duhmi ah kal ko usih law, Marka ah a um lo i, Matthai le Luka chung lawng ah a um caah Tlang Cung Cawnpiaknak hi Q in lakmi a si lai tiah zumh a si. Q in an lak veve mi a si nain, Matthai le Luka nih hin anmah siaremnak le an kalpi duhmi hoih in an remh i, an cikmi tete zong a um. Cu caah, an pahnih nih Jesuh cawnpiakmi kong an chim tikah pakhat nih cun tlangcung ah cawnpiaknak hi tuah dawh in a chim lio ah, a dang pakhat nih cun tlang tangah asiloah nelrawn ah tiin a chim. A zei a va si hmanh ah, Jesuh cawnpiaknak kha anmah le sining le caan hoih in an langhter ciomi a si. An pahnih ning in an langhter caah Tlang Cung Cawnpiaknak hi Jesuh chimmi taktak a si ko ti tu kha a fianter leh lam.
Tlang Cung Cawnpiaknak hi zei tik caan thawkin dah hrilhfiah an rak thawk? Biakam Thar cauk tial an lim hlan hrim hin, hrilhfiah hi thawk cang hna sehlaw a dawh. Jeim cakuat khi tahchunhnak pakhat a si hnga. Tlang Cung Cawnpiaknak hi hrilhfiah peh lengmang cu a si nain, a hmasa bik Tlang Cung Cawnpiaknak vialte (Matt 5-7) a hrilhfiahtu cu Augustine a si. Augustine nih hin nihin i Sermon on the Mount timi min pek hrim zong ah a rak thawkmi a si tiin an chim. Nain, Latin holh in a tialmi kha Mirang in an leh tikah Sermon (Phungchim) an ti piak nain, amah Augustine nih a rak chim duhmi cu Cawnpiak hi a rak si deuh ko. Tlang Cung Cawnpiaknak kong hi Khrihfabu tuanbia ah minthang a simi hna Justin Martyr, Irenaeus, Tertullian, Origen, Chrysostom, Augustine, Aquinas, Luther, Zwingli, Calvin, Wesley le Kierkegaard ti hna nih an rak hrilh fiah cio. Augustine hlan pawl nih cun an duhnak zawn lawng hrilhfiahnak an tuah, an phungchimmi le cawnpiaknak ah an telh. Nain, hrilhfiah ngaingai cu an rak tial lo. Augustine hnu belte in Matthai 5-7 ning in tialmi hrilhfiah tete an hun um pah. Nihin ahcun rel cawk loin a tam cang.
Pehthan ding . . .
Two-Sources Hypothesis timi an chuahpi i, cu ning cun Matthai le Luka nih hin Marka le a dang chirhchanmi kha an i zoh chih i, cun a zei maw ka ahcun anmah hmuhning kha an langhter tiin an ruahdamh. A si nain, a dang chirhchanmi tuanbia hi a zei set ti ngai an theih khawh lo caah Q tiah min an pek. Q timi cu German holh in an lakmi a si i chirhchanmi tuanbia (source) timi sullam a ngei. Kan chim duhmi ah kal ko usih law, Marka ah a um lo i, Matthai le Luka chung lawng ah a um caah Tlang Cung Cawnpiaknak hi Q in lakmi a si lai tiah zumh a si. Q in an lak veve mi a si nain, Matthai le Luka nih hin anmah siaremnak le an kalpi duhmi hoih in an remh i, an cikmi tete zong a um. Cu caah, an pahnih nih Jesuh cawnpiakmi kong an chim tikah pakhat nih cun tlangcung ah cawnpiaknak hi tuah dawh in a chim lio ah, a dang pakhat nih cun tlang tangah asiloah nelrawn ah tiin a chim. A zei a va si hmanh ah, Jesuh cawnpiaknak kha anmah le sining le caan hoih in an langhter ciomi a si. An pahnih ning in an langhter caah Tlang Cung Cawnpiaknak hi Jesuh chimmi taktak a si ko ti tu kha a fianter leh lam.
Tlang Cung Cawnpiaknak hi zei tik caan thawkin dah hrilhfiah an rak thawk? Biakam Thar cauk tial an lim hlan hrim hin, hrilhfiah hi thawk cang hna sehlaw a dawh. Jeim cakuat khi tahchunhnak pakhat a si hnga. Tlang Cung Cawnpiaknak hi hrilhfiah peh lengmang cu a si nain, a hmasa bik Tlang Cung Cawnpiaknak vialte (Matt 5-7) a hrilhfiahtu cu Augustine a si. Augustine nih hin nihin i Sermon on the Mount timi min pek hrim zong ah a rak thawkmi a si tiin an chim. Nain, Latin holh in a tialmi kha Mirang in an leh tikah Sermon (Phungchim) an ti piak nain, amah Augustine nih a rak chim duhmi cu Cawnpiak hi a rak si deuh ko. Tlang Cung Cawnpiaknak kong hi Khrihfabu tuanbia ah minthang a simi hna Justin Martyr, Irenaeus, Tertullian, Origen, Chrysostom, Augustine, Aquinas, Luther, Zwingli, Calvin, Wesley le Kierkegaard ti hna nih an rak hrilh fiah cio. Augustine hlan pawl nih cun an duhnak zawn lawng hrilhfiahnak an tuah, an phungchimmi le cawnpiaknak ah an telh. Nain, hrilhfiah ngaingai cu an rak tial lo. Augustine hnu belte in Matthai 5-7 ning in tialmi hrilhfiah tete an hun um pah. Nihin ahcun rel cawk loin a tam cang.
Pehthan ding . . .
No comments:
Post a Comment