Khoi Ka Ah Dah A Chuah?

Laimi hi Israel miphun he kan i lo an ti. Cheukhat nih cun a tlaumi Israel miphun kan si an ti. A si le si lo ka thei ve lo. Nain, kan i lo ti bel hi cu a hman ko rua. Kan i lawhnak taktak bel zei zawn khi dah a si bik hnga ka ti. Ka ruah ve tawn nain, pakhat te char ding ngaingai ka thei lo. Kan pumrua ti le kan i dang, kan mui ti le zei hmanh kan i pehtlai lo hoi ah. Kan nunphung hna tu ahcun ai khatnak a tam ngaingai ko. Nain nunphung hi cu miphun dang zong he kan i khatnak a tam ve ko. Kan i lawhnak a tampi men lai, nain keimah pumpak in ka tepmi cu lunglen kan hman hi a si ko rua ka ti. Psalm 137 rel ahcun an ram an ngai, an lung a leng tuk ti kha kan hmuh. Laimi hi mi lungleng phun kan si ve. Pu Kio Hmung nih a phuahmi Lairam kir than lainak hla ngai hmanh ah celh ding a si lo. Nai te ah, Princeton um Laimi he pumhnak kan ngei hna. "A Hme Ram Laitlang" kan sak tikah kawi Bik nih le an fa le tete nih Lairam kong an kan hal. Annih bel ngaih le ngaih awk an thei lem ti lo. Nain, an nu le an pa hna cu an celh ve lo. Nannih cu Kawlram nan kir than lai, nain kanmah bel hi Lairam kha . . . Cu ticun, kan pumhnak kan lim. Mah cucu Thanksgiving lio a si.

US ahcun Khrismas nakin Thanksgiving hi an sungsak deuh ko rua ka ti. Nain, Laimi caah cun Khristmas hi sullam kan ngeihter deuh, cun kan hlam deuh fawn. Ka pa a nun lio ahcun, Khristmas kan phanh tikah anki thar le bawngbi thar tete kan unau rual in a kan cawk piak tawn. Nain kha caan kha ka nunnak ah sau ka tep manh lo. A caan a tawi kei caah cun. Caan cu tlaih awk tha seh law ka ti, nain an liam, an liam, an liam a tuan ko. 2008 Khristmas kan phan than cang lai. Chungtling tein a phanmi kan um lai, chungkhar a tling ti lo mi zong kan um lai. Nunnak nih a kalpi mi a si ko rua. Liamcia caan kha khirh awk a tha ti lo. Caan, caan, caan, na liam tuan ko mu. 2008 Khristmas kan phan than lai, nain . . . .

Lanhtak puai (Passover) hi Israel miphun caah a biapi taktak mi a si. Zeicatiah an miphun luatnak hmelchunhnak a si. Judahmi pawl hi AD 63 hnu in vawlei ka kip ah an i thek dih hna. Tuchun Laimi kan sining he kan i khat kan ti lai cu. Nain, an umnak paohpoah ah Passover puai hi biatak tein an tuah tawn. Cun, Europe um si hna seh, Africa um si hna seh, US um si hna seh, an chan chungah Passover puai Jerusalem i voikhat te tal va i tel ve lo ahcun thih sia rem lo ah an ruah. Jerusalem cu an thlarau khualipi ah an ruah, nihin tiang. An thawn lio te ah Jerusalem i Passover puai an kal khawh lo ahcun an tar hnu tal ah kal khawh an i zuam. A kum cu ka cing ti lo, philh ka hmang pah ve cang caah a si men lai. Nain, ka cinken mi cu a luancia mi caan ah khan a si. Prussia um Jew tar pathum nih kan tar cang, zei ti kan thih lai zong theih a si lo, cucaah hmai kum Passover tikah Jerusalem ah kan kal hna lai tiah an ti.

Passover puai taktak a phanh lai tikah tar pathum cu an umnak in Israel lei panh in an kal ti a si. Lam tantim an phanh tikah pakhat pa hi a ti a hal ti a si. Kal chung u law, kan phanh colh hna lai. Lam chak i thlam ah ti ka va ding ta lai tiah a hawile pahnih cu a chimh hna ti a si. Thlam lei cu a van kal tikah nufa an rak um, a nu cu a dam lo ngai i a fate nih a rak buai pi tuk lio ah a va phan ve ti a si. Cutikah, khua a tuak colh ti a si. Mah hi ka zohkhenh hna ahcun Passover puai ka tanh ti lai lo. Ka kal tak hna ah a tha ko lai, zeicatiah tukum Passover puai ah ka tel lo i hmaikum kan phanh hlan ah ka thih sual ahcun ti a tuak ti a si. Nain, nufa a zoh hna tikah le a sia a rem ve lo. Cuticun, nufa cu kal tak siang loin a zohkhenh hmasa hna. An dam tikah Passover puai caan cu a dih cang. Ngaihchia ngai in Prussia lei cu a kir ti a si.

An khua a phanh tlawmpal ah a hawile pahnih cu an rak phan ve. Annih cu Jerusalem an va phan, Passover puai an van hmang ve. An phanh bak ah lam tantim in a rak kirmi pa kha bia an chalh ti a si. Ti ka ding ta lai na kan ti. Nanmah hngah pah ah duhsah tein kan kal, mah lio ah kan hmai ah nan kal. Jerusalem kan phan tikah nangmah cu Passover puai ah hruaitu rian na tuan. Pulpit cungah na thu ve. Kannih cu nangmah kan in hngah pah nakah kan phanh a tlai deuh tiah an mawhchiat ti a si. A kirmi pa nih a si lo, kei cu lam tantim in ka rak kir, nufa an dam lo caah ka zohkhenh hna i an dam tikah Passover puai a dih cang. Cucaah ka rak kir chung a ti hna. Lih hlah, Jerusalem ah kan in hmuh ko. Pulpit cungah naa tuai len kan in hmuh ko an ti. Aw! Ka chimhmi nan ka zumh lo ahcun kan khuami hi hal ko hna u a ti hna. An khuami an hal hna tikah tuan tein a rak kir cang an ti hna. Jerusalem Passover puai a va kal vemi pahnih cu an khuaruah khi a har ko ti a si.

Kan Bawipa Palestine ah hrin a si tikah nichuah lei mifim pathum nih laksawng he an rak biak ti cu zumtu paoh nih theih a si. An van a tha kan ti ko lai. Bawipa kha a tak pum in laksawng an pek khawh. Nain, Jesuh a um ti lo hnu Khrismas kan tuah hi kum a tlawm hrim ti lo. Tukum 2008 Khrismas cu kan phan than hoi lai. Nichuah lei mifim pawl bantuk in laksawng pek kan duh ko nain Jesuh a um ti lo. Asi kho lo mi a si theih ko bu ah, Jesuh hi hei um rih seh law cu mah hihi ka pek ve men hnga ka ti. Nain, um taktak seh law zei dik! Mah cucu asi kho lo mi thil hei ruah sawhsawh bia khi a si. Mah nakcun Jesuh a um ti lo, amah laksawng pek awk a that ti lo ahcun hodah Jesuh can ah kan pek lai ti hi ka ruat tawn.

Ka hngakchiat lio caan a si. A kum tha thi ka cinken ti lo. Mah lio ah kan khua ah nungak dawh taktak nih mual a rak kan liam tak. A min cu "S" ti a si. Hnaring pawl nih cun an theih ko lai. Fiang in ka thei lo nain ka ruah tikah kum 17 hrawng a si rua ka ti. A kan liam tak ah zei ruah awk ka rak thei lo. MIT in sianginn kai lim. Mandalay, Bible sianginn ah cachimh rian tuan awk ah 2005 ah ka rak kal. LBC Mandalay ah ka ti khawh tawh te khi ka rak i tel ve. LBC Khrihfabu ah 2007 Khrismas lai ah caan ka hmang. Mah lio phungchim ding ka ruah tikah a nungak saling in mual a kan liam takmi ka far kong ka lungah a hung chuak ko. Mah kong ka chim lio ah biahmaithi ah ka chimmi cu, hi ka far nih zeidah a kan cawnpiak ti hi langhter ka duh, amah le an chungkhar kong chim duh ah a si lo ti a si.

Amah hi dam kho ti lomi zawtnak in a zawmi a si lo. Zawtnak sawhsawh in a rak zaw, nain zei zawtnak hmanh i thlop lo ahcun harnak a kan pek ve, harnak in tihnungmi ah, tihnungmi in thihnak tiang a phan kho. A dam lo a sau chin lengmang ti a si. Caan a sau, ni le thla a liam cuahmah, ka farnu zong caan nih a liampi thluahmah ve. A hnu cu a celh ve ti rua lo. Sizung ah a ka kal pi kho ding an um ahcun mu, tukum Khrismas phanh ka duh rih ko e, vawlei ah nun ve ka duh rih ko e, thihnak cun sizung ah a ka kal pi duh mi um hna seh law ka dam tikah an sal zong ka si ko hnga, thihnak cun mah cucu ka duh rih ko a ti, an ti. Ka ruah than hmanh ah ka celh lo. Hnaring hi Khrihfa khua a si, Khrismas an tuah tikah sia le naa tiang an thah i puai tuah a si. Innkip nih ar pakhat cio in Khrismas an tuah. Mandate caah farkung vialte an hlauh dih. Khrihfabu cio nih a phunphun in Khrismas cu an don. Theih cu a si lo, nain kumkhat ah kan dihmi hi Ks 2,000,000 nak a tlawm lai lo dah. Nain, ka far "S" sizung kainak caah hohmanh nih . . . . "S" siizung kai dingah Ks 200,000 dihnak lam a um lo. Ka far "S" kha a rauthla in 2008 Khrismas ah hin kan sin ah van i tel ve sehlaw zei a kan ti lai dah? Hnaring Khrihfabu paohpaoh nih biakinn (Jerusalem) cu kan phan ko, nain Jesuh cu "S" sinah a chuak, Jesuh ton an duh, an hngah ko, nain an nganh ka ti ko lai.

Bawipa zei tikah kan in pek,______, nan lak ah a hme bik mi sin nan tuahmi paohpaoh cu keimah,_________a si ko. 2008 Khrismas tikah ho dah Khrismas laksawng kan pek lai? Jesuh a chuak cang. Khoi ka ah dah a chuah?

S = Sung Thluai

Pum Za Mang
Princeton