2001 kha Hakha ka um lio a si. Kan inn hi Cawbuk (Auto) ah a um. TV kan ngei lo. TV ka rak zoh caan a um tuk lo. A caan caan ah ka chungle inn ah ka rak zoh tawn. 2001 lio kha Hakha ah TV a ngeimi an rak tam ngai cang, nain International News a tlai khomi belte a rak tlawm ngaingai rih ko rua. 9/11 lio ah Bin Laden nih World Trade Center le Pentagon kha vanlawng in a rak pah lio kha mi tampi cu International News a tlai khomi TV a ngeimi inn ah kal cio a si. Kei cu Pyidawtha i Tha Meng pa te inn ah ka kal ve. Mi kan tam ngaingai. A sullam a theih rua tiah an ka ruah caah tar pawl nih a sullam an ka hal len. Ka thei hua ha lo, nain ka thei lo ti cun ka ti duh ve lo. Cucaah, ka ruahnak in ka rak leh piak hna. Film in bia an chimmi kha leh lo in, Film in a langmi zoh buin ka rak leh piak hna. A si hrim, a si hrim an rak ka ti leng i “taw-te-day” ka rak ti.
Nizan ah ka hawipa he New York lei leng dingin kan i thawh. Princeton in zinglei nazi 9:30 ah kan kal. Newark Liberty International Airport ah kan va leng pah. Minute 5 dan ah vanlawng pakhat a t
um. Yangon International Airport he cun ai dang ngaingai ko. Newark in kan kal than. New York khua lai park ah kan phan. Cu park cu ai dawt hrim ko. Minute 15 hrawng kan leng i cu hnu ah Chinese rawldawr ah rawl kan ei. Nazi ka zoh i 1:00 pm a si deng cang. New York khua ah million 18 an um an ti (million 8 hi city ah an um). Cucaah, vawlei cungah mi an tam biknak khua a si rua ka ti. Traffic hrim hi lung dong ngaingai a si ko. Rawl kan ei khawh hnu ah khua chung cu kan leng than. Ka hawipa hi New Yorker a si. Wall Street kan phan cang a ka ti chel. CNN zung kan phan cang a ka ti chel. ABC zung khi na hmu
maw a ka ti chel. Ka hmuh lo ka ti bel lo, nain tha thi ka hmuh mi a um hua ha lo. Ka hmuhmi paoh aidawh in ka theih. New York um Pu Stanley Uk nih US phan bal ko nain New York phanh lo cu US phan bal lo he ai khat a rak timi kha a si hirm ko ka ti ve.New York hi subway deuh an hman an ti. A hman taktak ko. Kan motor kan chiah tak. Train in WTC lei kan kal. Kan kalnak paohpaoh hi subway cu a si ko, ka ning hna a ti pah ziar ko. Terrorist pawl nih bomb puah sual hna seh law ti hna khi a herh lo le herh lo ka ruat. WTC hmun cu kan phan. 2001 lio Hakha in TV ah ka rak hmuhmi kha a tak in ka van hmuh. Twin Towers cu a um ti lo. Construction an thawk than lio a si. Underground lei khi ft 100 an cawh. Foundation caah a si. A foundation cu ai lim cang ti awk a si ko. Nain, ground floor kha an thawk lai te khi a si. “WTC terrorist pawl nih vanlawng in an pah zan i 8 hnu ah a hmun ka rak phan. Mei nih a kangh mi hna an rim khi celh ding in a um lo. Cun, inn cungin a rak zuangmi hna cu zoh ngam ding in an um lo. Floor 110 a si tikah vawlei an phanh ah an thih lawng si loin an muisam ai rawk dih. Mah ka hmun ka phanh paoh ah ka mitthlam ah a um than tawn” tiah ka hawipa nih lungtha lo ngai in a ka chimh len. 9/11 theih than nak caah museum an tuahnak inn ah kan lut. 9/11 lio a thimi he pehtlai in bia an chimmi le biazai an phuah mi hna, cun hmanthlak hna vun hmuh tikah ka celh ve lo. WTC inn chungin mipi khamh dingah firemen pa
wl tam lak te nih an nunnak an pekmi hrim hi upak lo awk an tha lo e. Midang nunnak khamh dingah anmah nunnak an pek taktak ko. Tuanbia taktak a si.New York khua ah miphun an tling ko. Ka hmuhmi paohpaoh nih an i dang dih. Mirang, Minak, Hispanic, Red-Indian, le Asian pawl tiah an um. Museum ah an tial ning ahcun New Yorker in 37% cu ram dang chuak an si ti a si. Bia dangin chim ahcun, 37% cu ram dang ah an chuak. New York ah a rak pemmi an si. Cucaah, New York hi The City of Immigrants tiah kawh a si an ti. Commercial City a si. Jew pawl hi o.5 million an um lai ti a si. Israel in Tel Aviv khua i a ummi Jew nakin New York um Jew an tam deuh an ti. Mirum an tam taktak anti. Cun mi sifak zong an tlawm ve lo ti asi.
WTC in khuachung lei cu train in kan rak kir than. Kan motor cu kan lak than i Asia pawl umnak China Town lei ah kan kal. Asian pawl lawng te an si. Mandalay ka um lio a ka theihter ngaingai. Chinese le Vietnamese an tam ngaingai. Mi tam deuh nih Chinese an holh. Nain, English holh zong cu an tam ve thiamthiam. China Town hi a thur hnawm deuh ngaingai. Asia pawl an si caah a si rua tiah, Singapore hna khi a thiang ngai ko fawn. Cucaah, anmah thur hnawmh deuh a si rua. China Town kan um lio ah nazi 5:30 pm a si cang. Princeton lei nazi 7:00 pm ah kir kan i tim. Cucaah, dinner kha Chinese dawr ah kan ei than. China Town ahcun tlawmpal kan len hnuah UN Zung lei ah kan kal. Traffic hi a herh leng in an tam. Hngah cawk ding khi an si lo. Nazi 7:00 cu duh sah tein a vun nai cuahmah ko. Traffic nih le a kan theih piak thiam fawn lo. Cuticun, UN zung lei cu kan rak panh. Zanlei tlai cang kaw, duh in UN zung cu kan leng manh ti lo. A leng lei in hmuh vial ah i lung si ding khi a si.
Bia kilhnak: WTC kha Bin Laden nih a vun kah lio ah firemen pawl za reng lo nih an nunnak pek in mi tampi an khamh hna. An khamhmi ah khan Muslim an i tel ko lai. Buddhist an i tel ko lai. Khrihfa zong an i tel ko lai. Hindu zong an i tel ko lai. Jew zong an i tel ko lai. Cun, biaknak ngei lo zong an i tel ko lai. Asian an i tel lai. African an i tel lai. Western an i tel lai. Dawtnak taktak nih zei ramri hmanh a ngei lo. Cu dawtnak ah hram bunh in firemen tam lakte nih nunnak pek in mi nunnak an rak khamh hna. Jesuh nih mi caah nunnak pek hi dawtnak lak ah a ngan bik a si a ti ve.
WTC (9/11 hlan) le WTC (9/11 lio)
Pa Pum
Princeton
No comments:
Post a Comment