Rev. Dr. Stephen Hre Kio
Hlaphuahtu pakhat nih hla a phuahmi cu, “Vawlei cung kan nun dam lio ah hin nuamnak tling ti a um bal lo” tiah a ti. Vawlei cung kan nundam lio, kan i nuam kan ti zongah hin kan i nuamhnak zong hi a tling taktak bal lo ti a si. Mah cucu bia dang i kan ti ahcun, “ Kan lam a tluan lo tikah,” kan timi he khin a khat.
Zumtu kan si, nuntharnak kan ngei, kan piangthar, Pathian fa kan si, vawlei minung kan si ti lo, Vancung ah a lengmi kan si, ti tiang hmanh kan ti ah, kan nunnak taktak a ngaingai in kan vun zoh tikah cun,vawlei mi kan sinak, kan tlamtlinlonak tampi kan hmuh thiamthian rih. Chun a um bantuk in zan a um. Mitthlitlaknak a um bantuk in nih-nak a um. Kan nunnak hi Khrih le Thiang Thlarau nih a kan umpi kan ti zongah, kan nunnak chung ah hin pangpar bantuk in kan nung kan ti zongah, pangpar lakah hling a rak um thiamthiam i, cu hling nih cun kan nunnak a hrawh tawn i, pangparnak in hling kha a ngan deuh ah kan ruah tawn i, pangpar nakin hling kha kan i buaipi tawn. Cu nih cun Khrihfa tampi a hrawh hna i, hling nih cun mi tampi Pathian bia kho lo in a tuah hna i, Pathian zum nakin Satan leiah kan kalnak caan tampi a um tawn. Kan lam a tluanlo tikah hmailei i fon nakin hmu lei i kir kan duh. Kha bantuk kha nihin ah hin chim ninglaw ti saduhthah ka ngeih caah nihin ah hin cucu chim ka timhmi a si.
Cubantuk i hling kan ngeih caan, kan lam a tluanlo caan, vansanglam khuaruahhar i kan um caan ah “Zeiti’n dah Khrihfa mi nih, Khrihfa taktak a si mi hna nih kan lungput ning a si lai?” ti kha nihin ah hin chim ninglaw ka duh. Nan nunchung ah nan lungput hiti hin sisehlaw, timi hi panga in chim ka duh.
(1) Pathian nih tinhpiakmi a kan ngeih ti hi thatein i tlaih u silaw ka duh. Atu i Jeremiah 29:11-14 tiang, an kan rel piakmi ah khan zei a ti dah tiah, “ Nan caah tinhmi ka ngei” tiah Pathian nih a ti. Achimtu cu Jeremiah a si; lung a ngeitu cu Pathian a si. Mah kha ti a ti mi hna kha, “ Nan caah tinhmi ka ngei dah kaw” a ti mi hna kha thongtla an si. Mi nuam, a nuam ngai pawl an si lo. Thongtla, Isreal mi Babilon ah thong kum sawn sarih an va tlaknak, thong an va tlaknak ah khan Pathian nih cu ti cun a va ti hna. “ Nan lam a tluan lo tik zongah hin, tinhmi ka ngei dah kaw” ti hi a si. Lungleng i nan um lioah hin, Jerusalem ngai i nan um lio ah hin, Khebar tiva pawng ah tingtang he nan lunglennak hla nan sak lengmang lioah hin , kan mitthli cu rawl bangin kan ei nan ti lioah hin, nan caah tinhmi ka ngei dah kaw, a ti hna.
Mah khakha Khrihfa mi paoh nih, Pathian a zummi paoh hna nih Pathian nih zeibantuk ka lam zong siaikun, ka caah tinhmi a ngei dah kaw, timi biatak hi i tlaih thup usilaw, kan nunnak hrihhrampi a si lai i cucu a biapi ngaingai. Pathian nih kan caah tinhmi a ngei dah kaw, zeibantuk thong kan tlak, zeibantuk kan lam a muih zongah, hling he kan i ciah zongah, kan caah tinhmi a ngei dah kaw, tihi a biapi tuk hringhring. Zeicaah? A fa kan si caah! Isreal mi kha ka fale a ti hna caah, a thim hna caah , a tuamhlawm hna caah , a theih peng hna caah, nan caah tinhmi ka ngei dah kaw a ti pengnak hna kha a si. Mah cucu pakhatnak ah i cinken usilaw, kengtha usilaw, i tlaih thup usilaw, ti ka duh.
(2) Cu tinhmi a ngeihmi cu Amah Pathian lawng nih a theih. Amah Jeremiah nih Pathian bia cu a chim i, “Cu tinhmi ka ngeih mi cu keimah lawnglawng nih ka theih” a ti. Pathian nih nan ca, kan ca i tinhmi a ngeih mi kha Amah Pathian lawng nih a theih. Ziah Pathian mah cucu na ka chimh ve lo? tiah phunzai len-awk a si lo. Keimah lawng nih ka theih a ti ah cun amah lawng nih a theih a si ko. Zeicah tiah kan hnu kan hmai kong hi Amah lawng nih a hngalh. Midang ahohmanh nih kan hngal lo. Cucaah kannih nih kan i tlaih awk (kan lehkhan awk) zeidah a si tiah: Pathian nih kan caah tinhmi a ngeih mi hi Amah lawng nih a hngalh. Kannih nih kan hngal lo. Kan hngalh zongah tlawmte fang khi a si. Kan hngal dih bal lo. Mah kha hngalh bal lo, hngalh dih lo kha i nautat awk a si lo. Ngeihchiat awk zong a si lo. Asermi kan si caah kan hngal dih bal lo.
Hngalh bal lo, a dihlak i hngalh dih lo hi Baibal ca nih hmun tam nawn ah a chim ko. Sam 131:1ah zei a ti dah tiah, “Ka ca i thil hartuk mi hna kha ka hna ka hnawhpi ti hna lo,” ti khi a si. Hakha Baibal ca ka zoh tikah zei a ti dah tiah “Ka ca i thil hartuk mi hna kha zei ah ka rel ti hna lo” a ti. Mah kha “Zei ah ka rel tio hna lo” ti kha Hebru holh ah zeitindah leh khawh a si ti ah cun, “Ka ca i thil hartuk vialte hna nih hin hna an kan hnawh ti lo” ti khawh a si. Hi vawlei cung thil har kan timi, kan hngalh khawh lomi, kan theih khawh lomi vialte hna nih hna in hnawh hna hlah seh, tinak a si. Baibal Cathiang nih a timi a si; keimah timi a si lo.
Cun Deuteronomi 29:29 ah zei a ti dah? Kan theih khawh lomi le kan hngalh khawh lomi, “Aa thupmi thil hna cu Bawipa ta an si,” a ti. Kan hngalh khawh lomi, kan theih khawh lomi thil vialte hna kha Bawipa nangmah ta an si, ti duhnak a si. Kan thluak in kan ruah khawh ti lomi siseh, kan nunnak ah harnak le temh-innak kan tonmi vialte zong siseh, kan theih kan hngalh khawh lomi hi Bawipa ta ah chia usih.
(3) Kan ruahnak le Pathian ruahnak hi aa khat lo. Isaiah 55:9 ah zei a ti dah? Pathian nih, “Ka ruahning cu nan ruahning a si lo, ka thil tining zong nan thil tining he an i khat lo. Van khi vawlei nakin a let tampiin a san deuh bangin ka ruahning le ka thil tining zong nan ruahning le nan thil tining nakin a let tampi in a sang deuh,” a ti. Cucaah kan hngalh khawh lo, kan theih khawh lo hi ngaihchiat awk a si lo. Kan Pa Pathian nih a theih khawh dih kha i lawmh ding deuh kan si.
Phungthlukbia 25:2 ah zei a ti dah tiah, “Pathian nih thil thuhmi a ngeih hi a sunparnak asi” a ti. Kan hngalh khawh lomi, kan theih khawh lomi, thuhmi te Pathian nih a ngeih hi a sunparnak a si! Kan theih khawh lo hi, anih nih cun a theih ko; cuti i kannih nih kan theih khawh lo hi i lawmhawk a si. Zeicaah tiah theih khawh lomi um hi thil tha a si. Bianabia ah: Nan hawikom kha a dihlak tein a thinlung zong , a tuahmi zong, a paisa ngeihmi zong, a zeizong vialte na theih dih cikcek a si ah cun , voi tampi cu na upat kho tawn lo. Aa …. Ka theih dih, a zei zong vialte ka theih dih, nan timi kha nan palhnak a si theng tawn lo. Asinain ka theih dih cikcek, amah kong theih lomi ka ngei lo, ti i na lungput kha a sual tawnmi cu a si. Sihmanhsehlaw Pathian kongkau ahcun kan theih khawh lo kha Pathian kan tihzahnak chan cu a si. Cun I Kor 13:12 ah zei a ti dah? Atu i thil kan hmuhmi hi thlalang fianglo chung i kan mui - mui chialchul i kan hmuh bantuk khi a si, a ti. Cucaah thil kan thei rih lo. Kan theihmi kan hngalhmi zong “mui thialchul in kan theih kan hmuhmi an si rih hna.
Amah nih tinhpiak mi a kan ngeih; Kannih nih kan thei rih lo; Kan hngalh kan timi zong mui chialchul in kan theih kan hngalhmi an si. Mah khakha Khrihfa paoh nih thatein kan i tlaih, kan i pom ah a tha tiah ka ruah. Na mitthli a tlak zongah siseh, na zawt tik zongah siseh, riantuan na ngeih lo zongah siseh, na rian in an in dinhter zongah siseh, mah khakha philh hlah. Cun na ngaknu nih aan lektak hna zongah si seh, tlangval nih an in kaltak hna zong ah siseh, zeibantuk harnak le rian an in phuah hna zong ah siseh, zeibantuk ngaihchiatnak le lungnuamhlonak nak thil na ton zongah mah khakha philh hlah. “Zeicaah Pathian hi bangtuk hi ka cungah na tlunter?” tiah Pathian sinah bia hal len hlah. “Zeicaah?” ti biahalnak he khin nung zungzal hlah. Voikhat voihnih na hal ah cun a poi tuk lo; sihmanhsehlaw cat loin hal hlah. “Zeicaah?” tiah zing ah na ti, chun ah na ti , zan ah na ti, zarhkhat, thlakhat, kumkhat, kumnga chung ‘zeicaah’? ti lawnglawng i nan nun ahcun Pathian sin in a rami ceunak, Thlarau cawnpiaknak fimnak, kha a pit lai i khuamui chung ah na thih hlan lo na um ko lai! Nga khi lung kua chung ah chun he zan he zungzal an um a si ah cun, zarhkhat, thlakhat, kumkhat an um a si ah cun an mit a caw colh, ti a si. Cucaah, “Pathian zeicaah kan sin ah na tlunter?” timi khi zing he, chun he, zan he ti zungzal hlah. Na caah a tha lo; na thlarau mit cawtnak a si.
Minung cu zeicaah? ti hal kan hmang. Voikhat voihnih hal cu a tha ve ko, a poi lo. Sihmanhsehlaw a zungzal cun a tha ti lo. Bianabia pakhat: Pastor pa i a tinak ah cun, ka hawipa a um i, Laitlangah, khua hmete ah um a ti. Nan khua zeitin? ti ka hal tikah “Ka dua, a fawi loh” a ti. A fawi lo cu zei khi dek a va si, thei ve hlah. Hakha ah a hun i thial; khuapi deuh ah. “Ka dua zeitin, khuapi cu a nuam ko lo maw?” ka ti i “A fawi lo” a ti hoi. Mandalay ah sianginn a kai. Mandalay zong cu a fawi lo; Rangoon a phanh zong ah a fawi lo; Malaysia a phanh zong ah a fawi lo, thiamthiam. American a phanh zong ah a fawi lo a ti thiamthiam rih. Vawilei cung ram thabik kan timi zong a fawi lo ati ah cun, (Pastor pa timi mu, keimah timi a si lo) “Vancung zong pha sehlaw a fawi lo a ti thiamthiam lai” a ti. A fawi lo ti lawngte khan nung hlah u tinak a si. Nan ngeih lomi kha va ttah len hlah uh. Nan ngeihmi vial ah khan i lawm uh. Na ngeihmi zat a ngei lomi vawlei cung mi tam deuh an si dah kaw! A fawi lo ti lawngtein nung hlah uh.
(4) Palinak: “Pathian hi a tha dah kaw.” Baibal ca nih Pathian cu a tha, Bawipa cu a tha, a ti lengmang. Bawipa cu a tha lo tiah Baibal ca nih voikhatte hmanh a ti bal lo. A timi cu: “Bawipa cu thangthat uh; zeitintiah Amah cu a tha; a dawtnak cu zungzal in a hmun,” a ti lengmang. Hmun tam nawnte ah a ti: 1 Chan 16:34; 2 Chan 7:3; 20:21; Esra 3:11; Saam 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Jer 33:11. Mah kha bantuk kha, Isreal mi hna ( Judah mi hna) nih an Biakinnpi (Temple) chungah Pathian an biak tikah chawnghlang relnak bantuk in an rel tawnmi a si. Khatlei nih, “Bawipa cu a tha,” an ti, i khatlei nih, “A dawtnak cu zungzal in a hmun,” an ti ve. Cuticun chawnghlang in an rel lengmang mi a si. Kan Baibal nih “Bawipa cu a tha” a timi hi phung zongah ka chim bal, hmailei zongah ka chim than te men lai. Kan philh lo-awk i ka duhmi cu Baibal Cathiang nih, “Bawipa cu a tha,” ti kha a langter, a fehter, a dik, a hman a timi a si.
Baibal nih kaa khat hmanh a tha lo ti a chim bal lo. Cuti I a that ah zeicaah dah kan cung ah hling hna a phanh theu? Kan lam a tluan theu lo? Hi biahalnak hi leh-awk ah tlamtling deuh in kan zoh a hau.
(a) Kan lam a tluang lo kan ti tikah kan nunnak lam cu a dihlak in - a hramthawk in a dongh tiang - kan hmuh tawn lo caah a si. Kan nunnak a thawk in a dongh tiang kan hmuh khawh mi a si lo; kan hmuh mi cu caan tlawmte, caan tawite lawng kan hmuh. Mah caan tawite chungah cun kan harnak le kan innak a um tikah kan faak ngai, kan i nuamlo ngai, kan lung re a thei ngai, kan mit thli a tla, kan nunnak lam a mui dih. Kan nunnak hi pakpawlawng a si ko lo maw? kan ti. A hman ko; el awk a tha lo. Sihmanhsehlaw saupi hmu kho usilaw kan hmuh ning aa dang men hnga. Nikhua a chiat, ruah a sur, minmei a tlai i khawdawm nih a kan zelh dih tikah cun kan nunnak hi a hram in a dongh tiang khua a mui dih ah kan ruah. Caan tawite ah ni a ceu than kha kan ruat tawn lo. Caan a tlin tikah Pathian bomhnak chungah kan dir than kha kan hngal thawn lo. A hramthawk in a dihlak, a dongh tiang a hngaltu cu Pathian lawng a si. Cu Pathian cu kan Pa a si. A faale kan in mi kha a hngalh dih. Amah nih, “ Kan kaltak bal hna lai lo i kan hlaw bal fawn hna lai lo,” tiah bia a kan kam (Joshua 1:5; Hebru 13:5). Pathian cu a biakammi ah zumh-awk tlak a si zungzal (1 Korin 1:9). Amah nih a kan hruai.
(b) Mah kan Pa Pathian nih a kan hruainak lam chungah cun a kan tinhpiak mi cu a um. Kan caah a kan tinhpiakmi cu zeidah a si? “Vanchiatnak si loin thluachuahnak a si,” a ti (Jer 29:11). A dihlak in thluachuahnak a si. Nan caah rawhralhnak a si lo; Thluachuahnak tu a si. a ti. A pa nih a tinhmi vialte kha a fapa nih a theih lo bantuk in Pathian nih kan ca i a tinhmi vialte hi a dihlak in kan thei lo. Sihmanhsehlaw Bawipa cu a tha, a dawtnak cu zungzal in a hmun.
(c) Voitam pi bia nan halmi cu zeidah a si tiah, “Ka hal, a fa ka si tungah ziah a ka pek kun lo?” tihi a si. Phaisa maw nan hal tawn, ngandamnak maw nan hal tawn, I dawhnak maw nan hal tawn, minthannak maw nan hal tawn, nan hal lengmang ko. A ngaingai ti ah cun na halmi vialte khi in pe sehlaw na caah a tha lo men lai. Phaisa hi a tomtom in hal law, in pe taktak sehlaw awlawk na chong hnga. Na ruam a kai hnga. Ngandamnak hi ngei zungzal law, voikhat hmanh zaw bal hlah maw midang damlonak hi na thei kho hnga lo. Vawlei cung ah mui dawh bik silaw, muichiat hi zeidah asi ti zong na thei hnga lo. Culengah cun tangka hman cawk lo in hei ngei law, midawh bik zong va si law, minthang bik zong va si law, a cang hnga ding mi cu na ruam a kai hnga , na ning a hngal hnga , mi cung ah cuan nan duh hnga, Pathian hmanh na bia duh hnga lo. Na hal mi vialte in pe sehlaw Pathian na bia hnga lo. An pek lo hi a tha dah kaw. Nangmah ca i a za, a tha tiah an pek mi kha i nuam, i lawm ko. Na hal mi vialte an pek lo kha amah nih a zoh tik ah a tha tiah a theih.
(d) Kan hal tawn lomi cu, “Pathian, nangmah duhnak a zul khotu si awkah ka bawm ko,” tiah kan hal bal lo. Jesuh nih cun harnak – vailamtah cung i thihnak a ton tikah, “Ka pa, hi hrai hi ka lakpiak ko; asinain nangmah duhnak bang si koseh; keimah duhnak bang si hlahseh,” a ti. Mah kha lungput kha kan lam a tluan lo tikah lungput duh-nung bik a si.
5. Thawhthannak a um: Kan lam a tluan lo tik ah ruah awk a ummi cu, hi ruah-awk pali a um, ka timi pin ah khin thawhthannak a um, ti hi a si. Ka lam a tluang lo ee, tiah na aihram lengmang nak, na mitthli a tlaknak, na lungkuainak pinte ah khin thawhthannak a um. Mah khakha kan Pathian nih a hmuh ciami a si; Kan Pa nih a hmuh ciami a si. Bawi Jesuh tluk in lam tluanglo a ho dah a um? A chan that lio ah an thah. A lam a tluang lo bik cu Bawi Jesuh a si. A min that lio ah, aa dawh lio ah, a thazaang that lio ah an thah. An thah hmanh cu sarthih in an thihter. Fei in an chunh, hlingluchin an chinhter, a kut le a ke thir in an khenh chih. A par ah ca an tial; nehsawhnak ca an tial. Cil an chak, an bengh, an lamh, an vuak. Hihi vawlei mit i zoh ah cun lam a tluang lo bikmi cu Jesuh a si. Kha ti an tuah kha Pathian nih “Za seh!” a ti hnu ah cun nithumnak ah a ho hmanh nih kham kho ti loin a tho than. Cucaah cun dah kaw, kan Khamhtu a si cu! Cucaah dah kaw, a kan Tlanhtu a si khawh cu! Cucaah ka lam a tluang lo kan ti mi pinte ah khin thawh thannak a um.
Keimah hi kum 45 pastor ka tuan cang. Ka nu thi hlah sehlaw, Pastor ka tuan hnga lo. Ka nu a thih hi a tha, ka tinak a si lo. Asinain a tha lo ngaimi ka nu thih kha (ka lam a tluang lo ka timi kha) Pathian nih a hman i a ka thlen dih caah pastor ka tuan khawnak hi a si. “Ka derthawmnak ah khan Pathian thawnnak cu a lang,” (1 Korin 12:9). Paul kha Damaskas lam ah Pathian nih run bia in, a mit caw hlah seh law, Pathian rian a tuan hnga lo. Moses kha holh hak in um hlah seh law, Pathian rian a tuan set hnga lo. Jeremiah kha an ka thah lai tiah a le langmang i lungkua chung ah i thup in, lungkua chung ah Pathian nih va tong hlah seh law, Pathian rian a tuan hnga lo. Kan lam a tluang lo, kan lam a pit kan ti hnu-ah khin thawhthannak a um. Moses Pathian nih a hman; Jeramiah zong Pathian nih a hman; Paul zong Pathian nih a hman; lam tluang lo lawngte! Keimah hman hi (ka santlaih lo bu in) Pathian nih a ka hman ve, tiah ka ruah. Kan lam a pit kan ti mi hnu-ah khin thawhthannak a um. Cucu Khrihfa paoh nih philh hlah usih.
Cucaah u le nau hna, faale hna, hi vawlei cung kan nunnakah kan lam a tluang dih ti a um bal lai lo; Pangpar lak ah hling a um zungzal. Zan le chun an i cawh zungzal. Mah kha hling ruangah khan Pathian lei hoih loin i mertak riangmang in, Pathian kha hnulei chit awk a si lo. Na lam a pih, na mitthli a tlak, na bei a dongh zongah Pathian nih ka caah tinhmi a ngei; kei nih cun ka thei kho lo nain tinhmi a ka caah a ngei, cucu “thluachuahnak a si” ti kha zumh awk a si. Zeicaah Pathian nih ka aunak a ka leh lo? ti biahalnak he lawng khan kan nun awk a si lo. Pathian cu a tha. Kan pa a si i a kan dawt. Ka lam a tluang lo kan ti mi pin lei ah khin thawhthannak a um, tiin kan zumh awk a si. Mah kha ti nun kha Khrihfa kan lam cu a si; kan lungput zong a si awk a si. Ni fatin kan nunnak ah mah cu lungput kan i tlaih khawh ahcun zei hmanh nih a kan thial kho lai lo; zei hmanh nih a kan hninh kho lai lo; zei hmanh nih a kan that kho lai lo. Kan lam a tluan lo tikah Pathian thiamthiam dinhnak a kan petu, thluachuah a kan petu, a kan hruaitu le thawhthannak a kan petu a si.
Hi bia hi nan caah ka chim duh mi a si. Hi bia hi Amah minthannak caah Pathian Amah nih thluachuahnak kan pek piak ko seh. Amen.
Theihternak: Macedonia Authawng (April-June 2009) chungta kan lak i, kan tarmi a si.
Hlaphuahtu pakhat nih hla a phuahmi cu, “Vawlei cung kan nun dam lio ah hin nuamnak tling ti a um bal lo” tiah a ti. Vawlei cung kan nundam lio, kan i nuam kan ti zongah hin kan i nuamhnak zong hi a tling taktak bal lo ti a si. Mah cucu bia dang i kan ti ahcun, “ Kan lam a tluan lo tikah,” kan timi he khin a khat.
Zumtu kan si, nuntharnak kan ngei, kan piangthar, Pathian fa kan si, vawlei minung kan si ti lo, Vancung ah a lengmi kan si, ti tiang hmanh kan ti ah, kan nunnak taktak a ngaingai in kan vun zoh tikah cun,vawlei mi kan sinak, kan tlamtlinlonak tampi kan hmuh thiamthian rih. Chun a um bantuk in zan a um. Mitthlitlaknak a um bantuk in nih-nak a um. Kan nunnak hi Khrih le Thiang Thlarau nih a kan umpi kan ti zongah, kan nunnak chung ah hin pangpar bantuk in kan nung kan ti zongah, pangpar lakah hling a rak um thiamthiam i, cu hling nih cun kan nunnak a hrawh tawn i, pangparnak in hling kha a ngan deuh ah kan ruah tawn i, pangpar nakin hling kha kan i buaipi tawn. Cu nih cun Khrihfa tampi a hrawh hna i, hling nih cun mi tampi Pathian bia kho lo in a tuah hna i, Pathian zum nakin Satan leiah kan kalnak caan tampi a um tawn. Kan lam a tluanlo tikah hmailei i fon nakin hmu lei i kir kan duh. Kha bantuk kha nihin ah hin chim ninglaw ti saduhthah ka ngeih caah nihin ah hin cucu chim ka timhmi a si.
Cubantuk i hling kan ngeih caan, kan lam a tluanlo caan, vansanglam khuaruahhar i kan um caan ah “Zeiti’n dah Khrihfa mi nih, Khrihfa taktak a si mi hna nih kan lungput ning a si lai?” ti kha nihin ah hin chim ninglaw ka duh. Nan nunchung ah nan lungput hiti hin sisehlaw, timi hi panga in chim ka duh.
(1) Pathian nih tinhpiakmi a kan ngeih ti hi thatein i tlaih u silaw ka duh. Atu i Jeremiah 29:11-14 tiang, an kan rel piakmi ah khan zei a ti dah tiah, “ Nan caah tinhmi ka ngei” tiah Pathian nih a ti. Achimtu cu Jeremiah a si; lung a ngeitu cu Pathian a si. Mah kha ti a ti mi hna kha, “ Nan caah tinhmi ka ngei dah kaw” a ti mi hna kha thongtla an si. Mi nuam, a nuam ngai pawl an si lo. Thongtla, Isreal mi Babilon ah thong kum sawn sarih an va tlaknak, thong an va tlaknak ah khan Pathian nih cu ti cun a va ti hna. “ Nan lam a tluan lo tik zongah hin, tinhmi ka ngei dah kaw” ti hi a si. Lungleng i nan um lioah hin, Jerusalem ngai i nan um lio ah hin, Khebar tiva pawng ah tingtang he nan lunglennak hla nan sak lengmang lioah hin , kan mitthli cu rawl bangin kan ei nan ti lioah hin, nan caah tinhmi ka ngei dah kaw, a ti hna.
Mah khakha Khrihfa mi paoh nih, Pathian a zummi paoh hna nih Pathian nih zeibantuk ka lam zong siaikun, ka caah tinhmi a ngei dah kaw, timi biatak hi i tlaih thup usilaw, kan nunnak hrihhrampi a si lai i cucu a biapi ngaingai. Pathian nih kan caah tinhmi a ngei dah kaw, zeibantuk thong kan tlak, zeibantuk kan lam a muih zongah, hling he kan i ciah zongah, kan caah tinhmi a ngei dah kaw, tihi a biapi tuk hringhring. Zeicaah? A fa kan si caah! Isreal mi kha ka fale a ti hna caah, a thim hna caah , a tuamhlawm hna caah , a theih peng hna caah, nan caah tinhmi ka ngei dah kaw a ti pengnak hna kha a si. Mah cucu pakhatnak ah i cinken usilaw, kengtha usilaw, i tlaih thup usilaw, ti ka duh.
(2) Cu tinhmi a ngeihmi cu Amah Pathian lawng nih a theih. Amah Jeremiah nih Pathian bia cu a chim i, “Cu tinhmi ka ngeih mi cu keimah lawnglawng nih ka theih” a ti. Pathian nih nan ca, kan ca i tinhmi a ngeih mi kha Amah Pathian lawng nih a theih. Ziah Pathian mah cucu na ka chimh ve lo? tiah phunzai len-awk a si lo. Keimah lawng nih ka theih a ti ah cun amah lawng nih a theih a si ko. Zeicah tiah kan hnu kan hmai kong hi Amah lawng nih a hngalh. Midang ahohmanh nih kan hngal lo. Cucaah kannih nih kan i tlaih awk (kan lehkhan awk) zeidah a si tiah: Pathian nih kan caah tinhmi a ngeih mi hi Amah lawng nih a hngalh. Kannih nih kan hngal lo. Kan hngalh zongah tlawmte fang khi a si. Kan hngal dih bal lo. Mah kha hngalh bal lo, hngalh dih lo kha i nautat awk a si lo. Ngeihchiat awk zong a si lo. Asermi kan si caah kan hngal dih bal lo.
Hngalh bal lo, a dihlak i hngalh dih lo hi Baibal ca nih hmun tam nawn ah a chim ko. Sam 131:1ah zei a ti dah tiah, “Ka ca i thil hartuk mi hna kha ka hna ka hnawhpi ti hna lo,” ti khi a si. Hakha Baibal ca ka zoh tikah zei a ti dah tiah “Ka ca i thil hartuk mi hna kha zei ah ka rel ti hna lo” a ti. Mah kha “Zei ah ka rel tio hna lo” ti kha Hebru holh ah zeitindah leh khawh a si ti ah cun, “Ka ca i thil hartuk vialte hna nih hin hna an kan hnawh ti lo” ti khawh a si. Hi vawlei cung thil har kan timi, kan hngalh khawh lomi, kan theih khawh lomi vialte hna nih hna in hnawh hna hlah seh, tinak a si. Baibal Cathiang nih a timi a si; keimah timi a si lo.
Cun Deuteronomi 29:29 ah zei a ti dah? Kan theih khawh lomi le kan hngalh khawh lomi, “Aa thupmi thil hna cu Bawipa ta an si,” a ti. Kan hngalh khawh lomi, kan theih khawh lomi thil vialte hna kha Bawipa nangmah ta an si, ti duhnak a si. Kan thluak in kan ruah khawh ti lomi siseh, kan nunnak ah harnak le temh-innak kan tonmi vialte zong siseh, kan theih kan hngalh khawh lomi hi Bawipa ta ah chia usih.
(3) Kan ruahnak le Pathian ruahnak hi aa khat lo. Isaiah 55:9 ah zei a ti dah? Pathian nih, “Ka ruahning cu nan ruahning a si lo, ka thil tining zong nan thil tining he an i khat lo. Van khi vawlei nakin a let tampiin a san deuh bangin ka ruahning le ka thil tining zong nan ruahning le nan thil tining nakin a let tampi in a sang deuh,” a ti. Cucaah kan hngalh khawh lo, kan theih khawh lo hi ngaihchiat awk a si lo. Kan Pa Pathian nih a theih khawh dih kha i lawmh ding deuh kan si.
Phungthlukbia 25:2 ah zei a ti dah tiah, “Pathian nih thil thuhmi a ngeih hi a sunparnak asi” a ti. Kan hngalh khawh lomi, kan theih khawh lomi, thuhmi te Pathian nih a ngeih hi a sunparnak a si! Kan theih khawh lo hi, anih nih cun a theih ko; cuti i kannih nih kan theih khawh lo hi i lawmhawk a si. Zeicaah tiah theih khawh lomi um hi thil tha a si. Bianabia ah: Nan hawikom kha a dihlak tein a thinlung zong , a tuahmi zong, a paisa ngeihmi zong, a zeizong vialte na theih dih cikcek a si ah cun , voi tampi cu na upat kho tawn lo. Aa …. Ka theih dih, a zei zong vialte ka theih dih, nan timi kha nan palhnak a si theng tawn lo. Asinain ka theih dih cikcek, amah kong theih lomi ka ngei lo, ti i na lungput kha a sual tawnmi cu a si. Sihmanhsehlaw Pathian kongkau ahcun kan theih khawh lo kha Pathian kan tihzahnak chan cu a si. Cun I Kor 13:12 ah zei a ti dah? Atu i thil kan hmuhmi hi thlalang fianglo chung i kan mui - mui chialchul i kan hmuh bantuk khi a si, a ti. Cucaah thil kan thei rih lo. Kan theihmi kan hngalhmi zong “mui thialchul in kan theih kan hmuhmi an si rih hna.
Amah nih tinhpiak mi a kan ngeih; Kannih nih kan thei rih lo; Kan hngalh kan timi zong mui chialchul in kan theih kan hngalhmi an si. Mah khakha Khrihfa paoh nih thatein kan i tlaih, kan i pom ah a tha tiah ka ruah. Na mitthli a tlak zongah siseh, na zawt tik zongah siseh, riantuan na ngeih lo zongah siseh, na rian in an in dinhter zongah siseh, mah khakha philh hlah. Cun na ngaknu nih aan lektak hna zongah si seh, tlangval nih an in kaltak hna zong ah siseh, zeibantuk harnak le rian an in phuah hna zong ah siseh, zeibantuk ngaihchiatnak le lungnuamhlonak nak thil na ton zongah mah khakha philh hlah. “Zeicaah Pathian hi bangtuk hi ka cungah na tlunter?” tiah Pathian sinah bia hal len hlah. “Zeicaah?” ti biahalnak he khin nung zungzal hlah. Voikhat voihnih na hal ah cun a poi tuk lo; sihmanhsehlaw cat loin hal hlah. “Zeicaah?” tiah zing ah na ti, chun ah na ti , zan ah na ti, zarhkhat, thlakhat, kumkhat, kumnga chung ‘zeicaah’? ti lawnglawng i nan nun ahcun Pathian sin in a rami ceunak, Thlarau cawnpiaknak fimnak, kha a pit lai i khuamui chung ah na thih hlan lo na um ko lai! Nga khi lung kua chung ah chun he zan he zungzal an um a si ah cun, zarhkhat, thlakhat, kumkhat an um a si ah cun an mit a caw colh, ti a si. Cucaah, “Pathian zeicaah kan sin ah na tlunter?” timi khi zing he, chun he, zan he ti zungzal hlah. Na caah a tha lo; na thlarau mit cawtnak a si.
Minung cu zeicaah? ti hal kan hmang. Voikhat voihnih hal cu a tha ve ko, a poi lo. Sihmanhsehlaw a zungzal cun a tha ti lo. Bianabia pakhat: Pastor pa i a tinak ah cun, ka hawipa a um i, Laitlangah, khua hmete ah um a ti. Nan khua zeitin? ti ka hal tikah “Ka dua, a fawi loh” a ti. A fawi lo cu zei khi dek a va si, thei ve hlah. Hakha ah a hun i thial; khuapi deuh ah. “Ka dua zeitin, khuapi cu a nuam ko lo maw?” ka ti i “A fawi lo” a ti hoi. Mandalay ah sianginn a kai. Mandalay zong cu a fawi lo; Rangoon a phanh zong ah a fawi lo; Malaysia a phanh zong ah a fawi lo, thiamthiam. American a phanh zong ah a fawi lo a ti thiamthiam rih. Vawilei cung ram thabik kan timi zong a fawi lo ati ah cun, (Pastor pa timi mu, keimah timi a si lo) “Vancung zong pha sehlaw a fawi lo a ti thiamthiam lai” a ti. A fawi lo ti lawngte khan nung hlah u tinak a si. Nan ngeih lomi kha va ttah len hlah uh. Nan ngeihmi vial ah khan i lawm uh. Na ngeihmi zat a ngei lomi vawlei cung mi tam deuh an si dah kaw! A fawi lo ti lawngtein nung hlah uh.
(4) Palinak: “Pathian hi a tha dah kaw.” Baibal ca nih Pathian cu a tha, Bawipa cu a tha, a ti lengmang. Bawipa cu a tha lo tiah Baibal ca nih voikhatte hmanh a ti bal lo. A timi cu: “Bawipa cu thangthat uh; zeitintiah Amah cu a tha; a dawtnak cu zungzal in a hmun,” a ti lengmang. Hmun tam nawnte ah a ti: 1 Chan 16:34; 2 Chan 7:3; 20:21; Esra 3:11; Saam 100:5; 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Jer 33:11. Mah kha bantuk kha, Isreal mi hna ( Judah mi hna) nih an Biakinnpi (Temple) chungah Pathian an biak tikah chawnghlang relnak bantuk in an rel tawnmi a si. Khatlei nih, “Bawipa cu a tha,” an ti, i khatlei nih, “A dawtnak cu zungzal in a hmun,” an ti ve. Cuticun chawnghlang in an rel lengmang mi a si. Kan Baibal nih “Bawipa cu a tha” a timi hi phung zongah ka chim bal, hmailei zongah ka chim than te men lai. Kan philh lo-awk i ka duhmi cu Baibal Cathiang nih, “Bawipa cu a tha,” ti kha a langter, a fehter, a dik, a hman a timi a si.
Baibal nih kaa khat hmanh a tha lo ti a chim bal lo. Cuti I a that ah zeicaah dah kan cung ah hling hna a phanh theu? Kan lam a tluan theu lo? Hi biahalnak hi leh-awk ah tlamtling deuh in kan zoh a hau.
(a) Kan lam a tluang lo kan ti tikah kan nunnak lam cu a dihlak in - a hramthawk in a dongh tiang - kan hmuh tawn lo caah a si. Kan nunnak a thawk in a dongh tiang kan hmuh khawh mi a si lo; kan hmuh mi cu caan tlawmte, caan tawite lawng kan hmuh. Mah caan tawite chungah cun kan harnak le kan innak a um tikah kan faak ngai, kan i nuamlo ngai, kan lung re a thei ngai, kan mit thli a tla, kan nunnak lam a mui dih. Kan nunnak hi pakpawlawng a si ko lo maw? kan ti. A hman ko; el awk a tha lo. Sihmanhsehlaw saupi hmu kho usilaw kan hmuh ning aa dang men hnga. Nikhua a chiat, ruah a sur, minmei a tlai i khawdawm nih a kan zelh dih tikah cun kan nunnak hi a hram in a dongh tiang khua a mui dih ah kan ruah. Caan tawite ah ni a ceu than kha kan ruat tawn lo. Caan a tlin tikah Pathian bomhnak chungah kan dir than kha kan hngal thawn lo. A hramthawk in a dihlak, a dongh tiang a hngaltu cu Pathian lawng a si. Cu Pathian cu kan Pa a si. A faale kan in mi kha a hngalh dih. Amah nih, “ Kan kaltak bal hna lai lo i kan hlaw bal fawn hna lai lo,” tiah bia a kan kam (Joshua 1:5; Hebru 13:5). Pathian cu a biakammi ah zumh-awk tlak a si zungzal (1 Korin 1:9). Amah nih a kan hruai.
(b) Mah kan Pa Pathian nih a kan hruainak lam chungah cun a kan tinhpiak mi cu a um. Kan caah a kan tinhpiakmi cu zeidah a si? “Vanchiatnak si loin thluachuahnak a si,” a ti (Jer 29:11). A dihlak in thluachuahnak a si. Nan caah rawhralhnak a si lo; Thluachuahnak tu a si. a ti. A pa nih a tinhmi vialte kha a fapa nih a theih lo bantuk in Pathian nih kan ca i a tinhmi vialte hi a dihlak in kan thei lo. Sihmanhsehlaw Bawipa cu a tha, a dawtnak cu zungzal in a hmun.
(c) Voitam pi bia nan halmi cu zeidah a si tiah, “Ka hal, a fa ka si tungah ziah a ka pek kun lo?” tihi a si. Phaisa maw nan hal tawn, ngandamnak maw nan hal tawn, I dawhnak maw nan hal tawn, minthannak maw nan hal tawn, nan hal lengmang ko. A ngaingai ti ah cun na halmi vialte khi in pe sehlaw na caah a tha lo men lai. Phaisa hi a tomtom in hal law, in pe taktak sehlaw awlawk na chong hnga. Na ruam a kai hnga. Ngandamnak hi ngei zungzal law, voikhat hmanh zaw bal hlah maw midang damlonak hi na thei kho hnga lo. Vawlei cung ah mui dawh bik silaw, muichiat hi zeidah asi ti zong na thei hnga lo. Culengah cun tangka hman cawk lo in hei ngei law, midawh bik zong va si law, minthang bik zong va si law, a cang hnga ding mi cu na ruam a kai hnga , na ning a hngal hnga , mi cung ah cuan nan duh hnga, Pathian hmanh na bia duh hnga lo. Na hal mi vialte in pe sehlaw Pathian na bia hnga lo. An pek lo hi a tha dah kaw. Nangmah ca i a za, a tha tiah an pek mi kha i nuam, i lawm ko. Na hal mi vialte an pek lo kha amah nih a zoh tik ah a tha tiah a theih.
(d) Kan hal tawn lomi cu, “Pathian, nangmah duhnak a zul khotu si awkah ka bawm ko,” tiah kan hal bal lo. Jesuh nih cun harnak – vailamtah cung i thihnak a ton tikah, “Ka pa, hi hrai hi ka lakpiak ko; asinain nangmah duhnak bang si koseh; keimah duhnak bang si hlahseh,” a ti. Mah kha lungput kha kan lam a tluan lo tikah lungput duh-nung bik a si.
5. Thawhthannak a um: Kan lam a tluan lo tik ah ruah awk a ummi cu, hi ruah-awk pali a um, ka timi pin ah khin thawhthannak a um, ti hi a si. Ka lam a tluang lo ee, tiah na aihram lengmang nak, na mitthli a tlaknak, na lungkuainak pinte ah khin thawhthannak a um. Mah khakha kan Pathian nih a hmuh ciami a si; Kan Pa nih a hmuh ciami a si. Bawi Jesuh tluk in lam tluanglo a ho dah a um? A chan that lio ah an thah. A lam a tluang lo bik cu Bawi Jesuh a si. A min that lio ah, aa dawh lio ah, a thazaang that lio ah an thah. An thah hmanh cu sarthih in an thihter. Fei in an chunh, hlingluchin an chinhter, a kut le a ke thir in an khenh chih. A par ah ca an tial; nehsawhnak ca an tial. Cil an chak, an bengh, an lamh, an vuak. Hihi vawlei mit i zoh ah cun lam a tluang lo bikmi cu Jesuh a si. Kha ti an tuah kha Pathian nih “Za seh!” a ti hnu ah cun nithumnak ah a ho hmanh nih kham kho ti loin a tho than. Cucaah cun dah kaw, kan Khamhtu a si cu! Cucaah dah kaw, a kan Tlanhtu a si khawh cu! Cucaah ka lam a tluang lo kan ti mi pinte ah khin thawh thannak a um.
Keimah hi kum 45 pastor ka tuan cang. Ka nu thi hlah sehlaw, Pastor ka tuan hnga lo. Ka nu a thih hi a tha, ka tinak a si lo. Asinain a tha lo ngaimi ka nu thih kha (ka lam a tluang lo ka timi kha) Pathian nih a hman i a ka thlen dih caah pastor ka tuan khawnak hi a si. “Ka derthawmnak ah khan Pathian thawnnak cu a lang,” (1 Korin 12:9). Paul kha Damaskas lam ah Pathian nih run bia in, a mit caw hlah seh law, Pathian rian a tuan hnga lo. Moses kha holh hak in um hlah seh law, Pathian rian a tuan set hnga lo. Jeremiah kha an ka thah lai tiah a le langmang i lungkua chung ah i thup in, lungkua chung ah Pathian nih va tong hlah seh law, Pathian rian a tuan hnga lo. Kan lam a tluang lo, kan lam a pit kan ti hnu-ah khin thawhthannak a um. Moses Pathian nih a hman; Jeramiah zong Pathian nih a hman; Paul zong Pathian nih a hman; lam tluang lo lawngte! Keimah hman hi (ka santlaih lo bu in) Pathian nih a ka hman ve, tiah ka ruah. Kan lam a pit kan ti mi hnu-ah khin thawhthannak a um. Cucu Khrihfa paoh nih philh hlah usih.
Cucaah u le nau hna, faale hna, hi vawlei cung kan nunnakah kan lam a tluang dih ti a um bal lai lo; Pangpar lak ah hling a um zungzal. Zan le chun an i cawh zungzal. Mah kha hling ruangah khan Pathian lei hoih loin i mertak riangmang in, Pathian kha hnulei chit awk a si lo. Na lam a pih, na mitthli a tlak, na bei a dongh zongah Pathian nih ka caah tinhmi a ngei; kei nih cun ka thei kho lo nain tinhmi a ka caah a ngei, cucu “thluachuahnak a si” ti kha zumh awk a si. Zeicaah Pathian nih ka aunak a ka leh lo? ti biahalnak he lawng khan kan nun awk a si lo. Pathian cu a tha. Kan pa a si i a kan dawt. Ka lam a tluang lo kan ti mi pin lei ah khin thawhthannak a um, tiin kan zumh awk a si. Mah kha ti nun kha Khrihfa kan lam cu a si; kan lungput zong a si awk a si. Ni fatin kan nunnak ah mah cu lungput kan i tlaih khawh ahcun zei hmanh nih a kan thial kho lai lo; zei hmanh nih a kan hninh kho lai lo; zei hmanh nih a kan that kho lai lo. Kan lam a tluan lo tikah Pathian thiamthiam dinhnak a kan petu, thluachuah a kan petu, a kan hruaitu le thawhthannak a kan petu a si.
Hi bia hi nan caah ka chim duh mi a si. Hi bia hi Amah minthannak caah Pathian Amah nih thluachuahnak kan pek piak ko seh. Amen.
Theihternak: Macedonia Authawng (April-June 2009) chungta kan lak i, kan tarmi a si.
No comments:
Post a Comment