Saturday, August 8, 2009

Nu Cawlcangh Nak le 8888 Philhlo Nak

Hlanlio chan in nu hna hi pa bantuk in vawlei cung hmun tamdeuh ah nawlngaih nak, zalon nak an rak ngei lo. Nu caah hmunhma a si tiah rak ruah mi cu inn chungtang rian lawng a rak si. Zei lei hmanh ah pa tluk in cawlcangh khawhnak an rak ngei lo. Kum 1800 laifang tianghrawng cu ti cun rak um asi.

Nu cawlcangh nak a rak i thoknak kong hi a ruang tampi an chim tawnmi lak ah a si bik ko rua tiah ruah mi cu;
1. Ram hruaitu thim tikah vote peknak nawl an rak ngei lo.
2. Pawcawm nak rian tuannak ah pa bantuk in rian an rak tuan kho lo.
3. Sianghleirun kai nak nawl an rak ngei hna lo.

Cu bantuk ruangah cun 1647 kum hrawng ahhin Maryland State in Margaret Brent nih kan uknak phung ah nu le pa thleidan nak a ummi hi kan remh awk a si tiah a rak au pi cang. Caan tlawmpal a rauh tikah Virginia le Massachusetts peng hna ah cun an mah pengchung i thimnak ah nu pawl cu voting right (kutthlir nak nawl) an vun pek hna. An ram huap in si lo in an peng chung tiang lawng ah hi bantuk in an rak pek hna hi a si.

Nu luatnak tuanbia ah philh khawh lo in hmual ngeingai in a rak cawl cang mi cu US President a rak si mi John Adams nupi Abigail Adam cawlcangh nak hi a rak si. A mah nih hin a va pa sinah dohnak a rak tuah. Nu hna caah tleidan nak a um peng rih ko a si ahcun nuhna nih ram caah le mipi caah zulhphung zulh lo in dohnak kan tuah lai tiah an pa cu a rak ti.

Cubantuk in pumpak tete in mah peng le umnak hmun te te i an rak tuah cio mi cawlcangh nak nih cun "Nu hna vote pek khawh nak dingah a bu piin cawl canghnak "dirhmun tiang a rak chuak i 1850 kum hna ah cun Ohio pengah tonnak an rak tuah i nu hna nih Pathian pekmi an nuhrin covo an ngah khawh lo mi ruangah dohnak fak piin an rak tuah.

Kawlram ah thisen in tuanbia a rak tialtu hna sianghleirun sianghngak chia hna cawlcangh nak in a rak i thok mi nihin ni (8888) tuanbia ruahtik ah lungfah nak, ngaihchiat nak le thinhun nak in kan khat cio ko hna lai tiah ka ruah. Mah lio ah khan tang 6 ka rak kai lio a si. Mipi rak chuah cio i duh lonak langh ter cio a rak si tikah lungfim huaha lo in ka rak zulh ve tawn hna. Zei caah ka au ti ka rak i fiangtuk lo nain a kan hruaitu upa pakhat nih a chimmi bia nihin tiang ka hna thlamah a cuang zungzal;

Nihin hi kan chuah ka in kan i ngaihcia ko mi Pathian pekmi covo pek kan si lo ruangah cu kan covo kan hmuhkhawh thannak cawlcangh nak a si tiah a rak chim.

Pathian pekmi nunnak covo tlamtling ten kan hman khawh cio nak hnga caah mipi ai awh in nunnak a rak petu hna theihhngalh thannak ni a si i cu an nunnak in an tialtak mi tuanbi peh tu dingah nihin a nungmi nang le kei zong hi tuanvo pek mi kan si a kan theih ter than tu ni a si.

Aa daw cukmak mi chungkhar hna mitthli he an i then ni a si. Aa dawtuk mi ngaknu tlangval hna thittian/nuntian in an rak i tiantak ni a si. Ruahchan nak he hmailei caah timhtuah nak tampi a rak ngei ve ko mi valtha, lengtha hna zungzal ruah channak a um ti lo nak hmun an phak ni a si. Thisen in tialmi tuanbia chungah a nungmi kan zaa pi nun man ngeimi si cio ko hna u sih.

No comments: