Tuesday, April 7, 2009

Khrihfa Ngaihthiamnak

Luka 23:34 - Jesuh nih aa thawh i, ”Ka Pa, ngaithiam hna. An tuahmi kha zei a si ti awk an hngal lo,” tiah a ti.

Jesuh nih zei ruang ko ahdah, thil dangdang tampi chim ding a ngei ko lai nain, "Ka pa, ngaithiam ko hna” a ti hnga? Jesuh Khrih zong vailamcung in bia a chim tikah, a siaherh bikmi, a bia a theimi nih rak tuah hrim hna seh ti a duhmi si dawh an si.

Pakhatnak ah, ngaithiam hna ti a si. Ngaihthiamnak kong a si. Hi a chimmi nih hin thil pathum a langhter tiah ka ruah:
  1. Ngaihthiam a haumi kan sinak (misual kan si)
  2. Midang kan ngaihthiam hna a hauh nak
  3. Ngaihthiam ning (Midang ngaihthiam ve kan hau caah zei tin dah kan ngaihthiam khawh hna lai)
Amah Jesuh nih vawleicung a rat hnawh chan cu, ngaihthiammi kan si i, dawtnak ah hram a bunhmi mibu kan ser khawh nakhnga, le Pathian le midang he remnak kan hmuhnak hnga a si.

Pahnihnak ah, zei kan tuah ti awk an hngal lo. Khrih nih amah a that cuahmah mi caah a Pa sinah ngaihthiam a hal. Cucu ngaihthiam khawhnak thazaang a ngeih nak cu, an sining tein a zoh hna i, a hngalh piak hna caah a si. An thazaang dernak kha sual phawtnak ah la loin, ngaihthiam khawh nak ca tu ah a hman.

Ka hawipa nih, “An ruah khawh lo caah hihi ka cungah an tuahnak a si tiah na ruah khawh ahcun, na ngaihthiam khawh ko hna lai” tiah a ka ti bal. Mi pakhat nih kan duh lomi, kan rem lomi thil a chim tikah, amah sining ah a tlamtling lomi pakhat a um caah, a si tawn. Kanmah kan hei palh lo ahcun mu. Cucu kan theih piak thiam ahcun cu nu/pa he cun kan buai hrim lai lo.

Ka hawipa Saya SNT nih a phungchimnak ah a chimmi cu: “Mi pakhat kan ngaih thiam khawh lo nak a ruang pakhat cu, mah thinlung put hi a ngei peng lai tiah kan ruah, aa thleng ti lai lo tiah kan ruah caah a si theu. A ngaingai ti ahcun minung hi aa thleng khomi kan si. Cucu kan ruah khawh ah cun kan i ngai thiam ko lai.” Kan Bawipa nih cun, minung hi aa thleng kho kan si fiang tuk in a hngalh i, atu an tuahmi cu an hngalh lo caah a si, ngaithiam hna, a tha lo ti an hngalh tikah cun an ngol te ko lai, tihi a si.

Jesuh Khrih vailamcung ah ziah thihnak a tuar? Kan sualnak in ngaihthiam kan si nakhnga, tihi kan bialehnak a si tawn. Asi kun ah, Jesuh Khrih nih sual ngaihthiam kan sinak cu a thih hlan piin a rak chim ko cang ttung. Jesuh Khrih vailamcung i thih a huah hi cu a nunnak in Pathian duhnak aa thimnak le ngaihthiamnak kong cawnpiak a kan duh caah a si bik ko rua.

Thinhunnak kong tlawmpal in chim ta ka duh. MIT ka tuan lio ah, ka siangngakchia pahnih nih lakphak dawr ka thut lio ah, an ka rat hnawh i, bia an ka hal: “Saya, thinhun na hmang maw?” I ruat lo in, “Hmang, ka thin a hung lengmang ko” tiah ka leh hna. An lau, an hmai zong a chia phah dih. Ka pehmi cu, “Thinhun a hmang lomi an um lai ka zum lo. Nain, minung kan i dannak cu kan thinhunnak kha zei tin dah kan kalpi ti tu ah a si deuh. A thinhunnak a teimi cu mi tha in hmuh an si ko i, a thinhunnak aa tei lomi cu mi tha lo deuh in hmuh an si, cu te cu aa dang i a si” tiah ka leh hna. “Thinhun” hman lo cu hruh bak a si tiah ka ruah ko. Thinhun zong theih lo ahcun, sehzuk pi ko kan lo hnga, nunnak a ngei lo kan lo hnga, ka ti. Midang nih kan cungah fahnak an tuahmi chim lo, mi pakhat khi kan zoh kan zoh i, “ka mit kem phun bak a si” tiah kan ti caan a um.

CCC ah ka rak kai lio ah, capar ka tial ve. Ka tialmi cu "Bawipa Thlacamnak" kong a si. “Mi nih kan cungah an sual tikah kan ngaihthiam hna bantuk in midang cung zongah ngaithiam ve hna” ti zawn ka phanh tikah ka tial kho ti lo. Aruang cu, midang pakhat ka rak ngaihthiam khawh lo caah a si. Kan i ngaihthiam hnu, tha tein kan i chawnh hnu lawng ah ka catial ka peh khawh i, ka capar zong ka lim khawh than.

Ngaihthiam timi hi a fawimi cu a si lo, a fawi tuk in kan ruah lo ding zong a herh ngai. A ngaingai ti ahcun, midang nih kan cungah fahnak an tuah tikah ngaihthiam a har taktak. Ngaihthiam khawhnak thazaang kan herh. Cu thazaang cu, 1) vawlei lei cun – zei kan tuah an hngal lo ngaithiam hna, 2) thlachiat ruah i ngaihthiam hna, 3) thlarau lei cun – Pathian nih a kan ngaihthiam caah le, kanmah hrimhrim ngaihthiam a haumi kan si caah.

Ngaihthiamnak a herhnak hmun cu: Pakhatnak, Pathian le minung kar ah a si. Pathian nih a fapa Khrih hmangin a kan ngaihthiam. Pahnihnak, minung le minung karah a si. Pakhat le pakhat kan i ngaihthiam a hau. Ngaihthiammi kan si caah midang kan ngaihthiam ve hna awk a si. Cu ngaihthiamnak cu chungkhar ah, Khrihfabu ah, sang le veng ah, miphun lakah kan nun ter awk a si, ti kha kan Bawipa Jesuh Khrih nih a donghnak, a rovuih bia a chimmi a si.

Theihternak: Chin Baptist Church, Dallas ah Good Friday (2008) ni ah ka chimmi ka hun tar thanmi a si.

No comments: