CIM Caan Hmannak

CIM Caan Hmannak (30th May 2010)

Bawi Khrih Chung ah Zumtu Nu le Pa hna,

Dawtnak in a zungzal a kan zohkhenh tu Pathian Dawtnak, Velngeihnak le Daihnak cu nan dihlak cung ah hmun tthan ko seh. Kan umnak hmun cio ah Bawi Khrih Dawtnak fek nih a kan um pi zungzal i a kan kilven zungzal, kan itheihlo kar lak tiang in. Cu, Pathian dawtnak a nganmi cu, nangmah le keimah ca theng te ah asi i, Jesuh Khrih thawngin kan hmuh. Cu Jesuh Khrih cu kan thinlung chungin kan cohlan tik ah Pathian fa sinak kan co i Zungzal nunnak tiang a kan pek. Kan Bawipa Pathian a min thangtthat si ko seh!

Rom 5 : 8-11 "8Asinain Pathian nih cun zeitluk in dah a kan dawt kha hitihin a langhter: kannih cu misual kan si ko rih lioah hin Khrih cu kan caah a thi. 9A thihnak hmanh nih Pathian he a kan remter ahcun zeitluk in dah Pathian thinhunnak chung cun amah nih cun a kan khamh chinchin lai. 10Kannih cu Pathian ral kan rak si, sihmanhsehlaw a Fapa thihnak thawngin a hawi ah a kan ser cang. Atu cu Pathian hawikom kan si cang caah Khrih nunnak nih cun zeitluk in dah a kan khamh chinchin lai. 11Cu lawng cu a si rih lo, kannih cu Pathian hawikom i a kan sertu kan Bawipa Jesuh Khrih thawngin Pathian ah cun kan i lawm."

Thlacam piak ding le Sawmnak

• Thailand ram ah ngaihchiat nak a tong mi kan unau hna le an chungkhar hna caah
• New Delhi le Malaysia ah harnak a tong lio mi kan unau hna caah
Ramchung, ramleng ah Missionary hna, thawngttha bia chimnak in an rianttuan nak caah
• Kan Khrihfa bu cio pastor hna le Upa vialte hna caah
• Pumpak cio kan nunnak Pathian sin ah ihlan tthan hna usih le a dangdang hna
• Nihin thawngtha bia a kan chimtu cu, Spokane Chin Church, USA ah Pastor a ttuan lio mi Pastor Al Hre asi ( Sayamah Biak Tha Hnem Inchung). Thawngtha bia kan ihrawm mi kan dihlak caah Pathian nih thlachuah nak kan pek piak ko seh.

(Pastor Al Hre)

Thawngttha bia kan ihrawm hna hlan ah All for Jesus hla ngai ta hna u sih.

Pastor Al Hre:-

II Tim 2:3-6 "Khrih Jesuh ralkap zumh awk tlak bantukin sifah innak ah kan ing ve ko. Ralkap a ṭuan liomi nihcun a cung bawi lungton kha a duh caah ralkap a si lomi hna rian ah khan aa sawhkalh len lo. Tlik zuamnak ah a tlimipa nih tlik zuamnak phung kha a zulh lo ahcun laksawng kha a hmu kho lo. Rian a hran a thattu lothlopa nih khan, rawl cu ṭuan a cut tikah, a hmuh awk a simi cu a hmuh hmasa bik awk a si."

Ahmasabik ah kan Biakmi kan Pathian amin thangthat in um ko seh.

Nan ka theih lai lo caah, theihternak ka von i tuah ta hmasa lai. Kamin Cu AL Hre ka si. Laitlang ka khua cu Hniarlawn khua a si. Nain ka hngakchiat lio te in Kalaymyo um mi ka si. 2002 ah khan M.Div (India) in ka dih hnu ah kan Khrihfabu ah rian ka tuan i Bible sianginn ah ca ka rak chim. 2006 ah kan ram cu ka kal tak ve. 2008 kum ah khan Spokane, Washington State, USA ah ka phan ve. Spokane ka phak hnu in Spokane Chin Church tiah kan dir i First Nazarene Church ah pumhnak kan ngei. Mipi fialnak bantuk in nihin tiang Pastor ka tuan piak hna. A tu hi kumhnih kan kal nak a si ve cang.

Tuzarh ah Pathianbia i hrawm hna u sih ti ka duh mi cu 2 Timothy 2:4-6 chungta hi asi.

Pakhatnak ah Khrihfa mi hna cu Ralkap he tahchunh kan si.

Ralkap cu kan theih cia cio mi a si ko nain tlawmte in an sining von langhter ka duh. Ralkap rian cu kan theih tawk ah ram a vengtu, tapung a siloah ram ah ral a hranh tu hna kha, ram a him nak hnga heh tiah thisen chuak le nunnak liam tiangin ram a vengtu an si. Amah belte kanram ah kan ralkap hna cu ram ven lo in mipi tu an kan cerhro i mipi sin tuah nawl an kan ngeih. A sining te ahcun ralkap nihcun a mah rian lo ah khan heh tiah a sawhkalh ahcun mah pa cu sinak/reng kai si loin a luu an kongh lai i thongah an thlak ding khi a si. Ralkap nih a cunglei upa lung a ton tu ahcun cu mipa cu rian a zuam caah le a cung lei Bawi kha an lung a ton hna caah a mah le asining te in a dotdot in a rain zong cu a kai ko lai. Ralkap cu an i hruk mi (uniform) a lo i an i cer tikah khin an ke phau karhlan dan aa khat. Nihin ni kawl ralkap hi an ttha lo kan ti ko nain anmah le anmah cu an i veng ngai. Ralkap rian ahcun nawlngeihnak he phunglam a zulmi hna poah cu an reng cu a kai awk asi ko. Kan nih dihlak cu Khrih ralkap ttha nan si tiah kan rel mi Bible ahme 3 nak ah khan a kan ti. Ralkap he tahchunh kan si bantuk in thluachuah a hmumi kan si nak hnga caah cun Bawipa kan biakmi a nawl hi kan zulh tluahmah ding a si ko i cucu nun lam tluannak zong a si tiah kan hmuh khawh. Lungrual te in kan sining cio teah hmunkhat teah lungthin khat he kan ralpa, a kan hrawk thluahmah mi cu kan miphun pi in kan doh hna ah cun teinak a hmumi kan si ko lai.

Pahnih nak ah a hme 5 chung ahcun-Tlik zuamnak ah a tlimipa nih tlik zuamnak phung kha a zulh lo ahcun laksawng kha a hmu kho lo, tiah aa tial.

Paul nih Khrihfa mi kan nunnak hi tlik aa zuam mipa he a kan tah chunh than. Pumhpululh kan chuih tikah aa telmi pohpoh nihcun kanmah le kan umnak cio teah hmunhma kan ngei dih. Cun pumpululh chuih lo in mi ke hna na chuaih ahcun warning an in pek lai i mah na luan chinchin ahcun chuih kho loin an in chuah ko lai. Kawl hna na fir ahcun na kawl ko zongah relh asi ti lo. A sullam cu phunglam na zulh lo caah a rak si ko. Phunglam zulhlo ahcun a chuih mi lakah a thabik mi (Akongsung suh) laksawng cu zeitik hmanh ah na hmu bal lai lo. Pathian bia hi Khrihfa mi hna kan caah cun kan i tahnak tahfung le kan zulhawk asi hngami kan phunglam cu a si awk hrimhrim a si. Cun Khrihfa kan si kan ti tung i Pathian bia si lo in ningcang lo i kal cu thluachuah lam hrial he aa lo. Paul nih a kan ti bantuk in Khrihfa hi a zuam peng ding mi le a mah Pathian bia zoh peng ding le a mah Pathian he aa lo chinchin mi nun ngeih ding hi a kan fial mi a si. Cu ti hmailei kan kal lawngah Bawipa sinin laksawng a hmu kho dingmi nun ah kar kan hlang kho hna lai.

Pathum nak ah a hme 6 nak ahcun rian a hran a thattu lothlopa nih khan, rawl cu ṭuan a cut tikah, a hmuh awk a simi cu a hmuh hmasa bik awk a si, tiah kan hmuh.

Kei hi Kawl um deuh ka si caah lo tuandan kan chimh tak hna lai. Kan ei mi facang hi facang ah aa chuah khawh nak ding caah cun kan cin ahau. Cu kan cinnak ding ah cun Lo/lei cu ka thuan ta a hau fawn. Kan thuan tikah a hmasa ah lei kan kalh khawh nak hnga ding caah ti kan pek hmasa,mah dih hnu vawlei a nem cang kan ti hnuah lei kan kalh i vawlei cet cu a hnun dih cang hnu lawngah fangcin hram kan thok. Kan cin dih cun nangmah te in rungthanglaw hleh na zattik ah kan ralai i kan in hleh te lai ti awk a ttha fawn lo. Ti a tlawmmaw a tam, cangai hna nih an cep maw tiah zarh fa te veh a hau than. An hungthang i an zat tikah kan hleh hna i bukbau ah kan rawn tawn hna. Cu bantuk in Pathian rian kan tuan tik ahhin thawngtha kan chimh hna lai i nanmah ten rungthang te uh tiah ti awk a tha lo. Kei cu khrihfa ka si cang i a za ko cang tiawk zong a tha fawn lo. Kanram le miphun hna caah Pathian pennak a kauh khawh nak hnga caah kan tuan chinchin le kan i hnek chinchin a hau. Nihin niah kantha a ba tuk kan tuan kho ti hnga maw tiah lungrethei in kan um ko hna lai nain ni khatkhat ahcun kan tuan mi hna le kan tuah mi hna an theipar cu kan zun te ko hna lai.

Ralkap a tuan lio mipa nihcun a cunglei bawi hna lungtonn a duh ahcun a mah rian te kha fel taktak le zuamnak tling he a tuan a hau. Cun tlik a zuam mipa nih cun laksawng hmuh a duh ahcun tlikzuam nakah an chiahmi zulhphung kha a zulh hna a hau ko i, lothlo pa zong nih khan rawl cu ṭuan a cut tikah a hmuh awk a simi cu a hmuh hmasa khawhnak hnga harnak phunphun a tuar hmasa hna a hau ko. Cu bantuk in kan hmailei ah Pathian bia (Bible) i chiah in cu Bible cawnpiak ning in a zul i cu nih cun thluachuah ram ah a hruai mi laimiphun kan si cio khawh nak hnga Pathiannih thluah nak kan pek piak ko seh.

Lomhnak tampi he,

Al Hre

Spokane, WA

Theihternak: May 30, 2010 ni CIM caan hmannak kan tarmi a si.

Kan Ngeih Ahcun Kan Pek Ve Hna Awk A Si

CIM Caanhman Nak (23rd, May 2010)

( Pentikos Ni)

Zumtu Nu le Pa hna,

Thihnak in a tho tthan i, khamh kan si nak caah a nunnak a kan pek piak tu kan Bawipa Jesuh Khrih Min in nan kut kan tlaih hna. Pathian Dawtnak, Velngeihnak le Daihnak cu Pumpak cio nan cung ah hmun tthan ko seh. Dawtnak in dongcat lo in a kan zohkhenh tu Bawipa sinin thazaang thar kan hmuh tthan cio nak lai, thlaza kan cam.

Nihin cu Pentikos ni asi. Biakam hlun ah cun, Isreal mi hna Rilisen an tan hnu in ni-50 nak ni ah Sinai tlang ah Pathian nih Nawlbia pa-10 kha Moses sinah a pek nak ni asi (Moses kha Sinai tlang ah ni-40 a rau). Cu ni cu Isreal mi hna nih Pathian he pehtlaihnak thar an neihnak ruang ah an lawmh tawn. Biakam thar tu ah cun, kan Bawipa Jesush Khrih thihnak in  athawhtthan nak (Easter sunday) in a ni-50 nak ni ah a zultu hna sinah bia a kamh hna bangin, mi-120 hna hmunkhat te ah an ibu i thla an cam lio ah Thiangthlarau an cung ah aa tthumhnak ni asi. Khrihfa Bu a dir ni ti zong ah chim khawh asi! (Lamkaltu 2). Hi ni ah hin Lamkaltu Peter thawngtha bia chimnak in mi-3000 leng nih Bawi Jesuh khamhtu le Bawi ah an zumh i Tipil an ing (Lamkaltu 2:41). Bawi Jesuh nih a chimh taak hna bantuk in amah caah Tehte (Theihpi tu) si hram an ithok ni zong asi fawn. Zumtu kan dihlak cio, Khrih caah Tehte ttha kan si cio nak lai a thar in Pathian in lam kan hruai cio hram seh!

Lamkaltu 1:8 "Asinain Thiang Thlarau nan cung i a tlun tikah cun, ṭhawnnak in nan khat lai i Jerusalem khua le Judea ram vialte le Samaria ram ah le vawlei cung khuazakip ah ka tehte nan si lai,” tiah a ti hna".

Mark 16:15,16 "A thawh hna i, “Vawlei cung khuazakip ah va kal u law miphun kip kha thawngṭhabia va chim hna u. 16:15: Lam 1:816A zum i tipilnak a ingmi paoh nih khamhnak an hmuh lai, a zum lomi paoh nih sual phawtnak an hmuh lai".

Nihin thawngtha bia  akan chimtu cu, Upper Myanmar Chin Baptist Association, Mandalay ah General Secretary a ttuan lio mi, ahlan ah TABC ah Youth Director, Lautu Baptist Association ah General Secrectary, ZBC ah E&M Director le Fantthen Baptist Church Pastor hna a rak ttuan mi Rev. Pa Hrang Hmung asi. May 11-14  ah khan Global Mission Consultation, Tokyo ah Civui a hung zawh i, a caam chung ah Sermon hi a kan ttial piak ta. Atu cu, Kawlram lei ah a tlung tthan cang. A rianttuan nak ah Bawipa nih Lamhruai chin ko seh.

(Rev. Pa Hrang Hmung)

Thawngtha bia kan ihrawm hna hlan ah Missionary Authawng timi hla ngai ta hna usih.

Rev. Pa Hrang hmung:-

Kan ngeih ah cun kan pek ve hna awk a si                                                                                                

"Mi nih a hawi le caah dawtnak a ngeih khawh mi cu an caah nunnak pek hi a si" (John 15:13).

Keimah cu Rev. Pa HrangHmung ka si.Upper Myanmar Chin Baptist Association,  Mandalay  ah Genaral secretary ka tuan lio. Atu hi Japan ah Global Mission consultation and celebrarion  ka rak kai ta ( Tokyo a caam chung ah a ttial ta mi asi. Atu cu a tlung cang. NTL)

                                                                                                    

Keimah hi kawl mi lak ah um in, Laimi he rian a tuan mi ka si. Mandalay ah hin kum-6 ka um cang. Ka ruah tawn nain ka tuah khawh hlei lo mi cu kawl mi a ho pakhat khat  sin hmanh ah Pathian thawngtha (khamhnak thawngtha) ka chim bal rih lo mi hi a si. Kai lung si lo ngai nain ka tuah kho hlei lo pin ah chim taktak ding zong ah ka lung a tho bal lo. Pathian pek mi tuanvo nganpi tlam a tlinh lo mi ka si ka hngal tawn ah hin ka lung a tha tawn lo.

          

Tutan Global mission consultation and celebration  kha Tokyo ah ka rak kai ve. Church planting workshop ah kai tel ve i a kan cawnpiak tu pa nih, kha Pathian thawngtha bia chim na duh ngai nain na chim manh rih lo mi, na sia aherh ngai tung mi an min nan tial khawh chung in tial uh, tiah a kan fial. Ka tial khawh ngai ko lai cu tham cu tiah ka ruah lio ah tial tak tak tik ah pakhat tak tak hmanh ka tial kho lo. Ka ning zong azak i ka ngaih zong a chia, ziah a ho hmanh an um tung ne lo!

    

Keimah le keimah ka dapthan, ziah ah dah a ho pakhat tal siaherh in  thawng tha chim ka rak i timh hnga lo. Zei hen ka tuah, zei hen ka kawl, zei caah hen Pathian rian cu ka tuan ne. Ziah Pathian fial mi ka tlolh dih ko cang lo maw. Ziah  a lak in na hmuh mi cu  a lak in va pe ve hna ti pei a si kha. A si ah cun Vawlei cung ah a lak in kan hmuh mi zei thil tal a um maw. A lak in ka hmuh mi a um lo, khamhnak dah ti lo cu. A si ah khamh nak cu mi sin ah pek kan itimh tung lo ah zei tin?

     

Laksawng maw a si lo ah, riantuan man maw, kan hmuh mi vawlei cung thil hmanh kan siaherh mi chungkhat le hawikawm pawl thenh lo kan sia a herh tung. Zeitindah a rawk kho lo mi khamhnak, zungzal nunnak ka neih mi laksawng sung hi hawi thenh ding ah kan hiar hnga lo. Kan lung a thawh hnga lo. Ramthlum ram tha ah kan um tik ah sifah ram kawl ram le laitlang ah a um mi kan sia  aherh tuk tluk in Pathian pen nak chung ah a um mi ka si tiah a ruah mi kei nih hellram ah khua a sa mi tiah ka theih ko mi hna, ka sia  a herh lo zia ka ruah tik ah kei mah le kei mah cung ah i zumh lo nak ka ngei. Ka ngei tak tak lo hlah maw.

      

Hawi nih mit-thli he zumlo tu caah thla an cam lio ah, mit-thli cu chim lo thla hmanh cam caan ka pe kho lo. Hawi nih an nunnak an pek lio ah Pathian thluachuah ka hmuh mi hmanh ka pek lo. Hawi nih zumhnak in rian an tuan i thlarau tlaih an timh lio ah, phaisa a um lo ah cun zeitindah ka tuan hnga kan ti. Pathian an zumh khawh nak ah cun leiba ngeih zong tiah zumh nak in programme tuah i kan ram ah tuan a herh tuk lio ah budget a umlo ah cun tiah kan ti tawn mi hna hi sia herh nak kan ngeih taktak lo ca ah a si kho men. Pathian zumhnak he Pathian riantuan ti khi he cun a kalh rua ka ti.

       

Thil cung lawng zoh in  tuan cu zumh lo a si ko ka ti. Siaherh nak tak ka ngeih ahcun ka tuan ko hnga i katuan khawh ko fawn hnga. An tuan cio i Pathian sun par nak an cung ah a lang cio ko. Kan tuan cio lo i Pathian sun par nak a langh lo pinah thlarau pum sa in kan si afak chin leng mang ko. Kan kawlram kan si a fah zong ah kan Pathian cu a si a fak bal lo.Van le vawlei ser tu a si. Israel mi ramcar chung ah ti rawl a pe kho tu Pathian asi .

       

Kan kawl ram ah riantuan ding a tam tuk. Hi vialte Pathian a hngal lo mi ram le miphun hna hi zeitindah kan tuah hna lai. Pathian nih a kan pek mi ram cu kawl ram le kawlram mi hi an si ko lo maw?. Kawl lak ah thawngtha bia chim hi a biapi tuk mi a si. An lung a khonter tu satan cu a teitu Pathian a si. Pathian cu teitu a si zung zal i satan cu sungh cia a si. Cu caah, kan ngei tak tak ah cun a lak in pek ding ah na lungchung ah bia tak te in sia herh nak le duhnak ngeih  rih lo ah cun i ruat than law i chek than tuah. Biatak tein thla cam law, Pathian kha na zumh nak le na nun kha chekter than tuah. Caantha a luan sual ahcun kan tlolh dih tak tak lai hi. Facang an hmin dih cang i a tuan tu an tlawm tuk ti mi hi kawl ram ah a si ko. A tu tiang ah kawlmi bak Pathian a zummi an umlo tluk a si.

(Kawlmi hna sin le thawngtha bia  athei rih lo mi hna sin ah rianttuan ding a herhnak le a biapi nak a kan sawmnak asi. Pumpaak cio in siseh, kan Krihfa bu cio in siseh,  mission rianttuan nak ah kan lungthin, kan neihchiah, kan thazaang Bawipa rian ttuan cio hna usih. NTL)

Theihternak: May 23, 2010 ni CIM caan hmannak kan tarmi a si.

Pathian le Thlacamnak

CIM Caan hmannak (16th May 2010)

Bawi Khrih chung ah Zumtu Nu le Pa hna,

Pathian Dawtnak, Velngeihnak le Daihnak cu nan dihlak cungah hmun ko seh. Caanttha a kan pe tthan tu Bawipa Pathian min ka thangtthat. Aliam in a liam mi Pathian Dawtnak a vel nih pumpak cio in hum zual ko hna seh.

Mathai 6:31-33 "Cucaah, ‘Khuazei in dah ka ei awk ka rawl cu ka hmuh lai, ka din awk cu ka hmuh lai, ka hnipuan cu ka hmuh lai,’ tiin lungrethei in um hlah ngat u. 32(Hi thil hna cu Pathian bia lomi hna nih an lungre an i theihpi zungzalmi pei an si cu.) Vancung khua i a ummi nan Pa nih hi thil vialte cu nan herh dih hna ti kha a hngalh ko. 33Cucaah zei dang vialte nakin Pathian Pennak le zeidah tuah hna seh ti a kan duh timi kha biapi deuh in ruat u law thil dang vialte hna zong hi an pek ṭhiamṭhiam ko hna lai."

Thlacam cahnak

• Malaysia ah Harsat nak a tong mi kan miphun hawi hna caah
• Kan ram ah paam tong mi hna le khuati linhsat ruang ah harsat nak an ton lio mi caah
• Thawngtha bia chim in riantuan lio mi hna caah
• India lei a um mi kan miphun hawi hna harsat nak a tong mi hna caah
• Ram hruaitu hna le miphun caah rianttuan tu hna caah
• Pumpak cio in Pathian sin ah kan nunnak ihlan hna sih law, kan Bawipa he nitin te naih tein lam kal tti mi cio kan si nak lai etc..

May 11-14, 2010 chung ah Tokyo ah Global Mission consultation a um i, vulei ram 120 leng nih Civui cu an hung zawh. Kawlram in kan pa le pa-7 hna zong an i tel kho ve. Mission Civui asi bantuk in Mission rianttuan nak kong aphunphun cawn asi. Thazaang tampi kan la cio hna. Cu lak ah Dr. Obed Alveraz biachim mi nih ka lung a ka suk ngaingai. Aluan cia caan ah Zurupian pawl nih thawngttha bia an rak kan chimh. Caan a hong rau, An dai thlang i nihin ah cun an mah sin ah rianttuan a hau tthan cang. American pawl thawngttha bia an kan chimh tthan, an daithlang hawi i, Asian pawl Pathian nih rian an khinh hna. Atu ah hmuansam in Middle East pawl a khinh tthan cang hna. Thlarau mit-au aza cang e ati.

Kan nih Laimi zong, ttha te ruahset ah cun Kawlram chung ah Pathian nih rian a kan khinh lio asi tiah ti khawh kan si ve. Kan daithlan sual ah cun, Miphun dang hna sin ah Bawipa nih a tthial ve sual lai. Bawipa rian a ttuan lo mi miphun cu an lianngan bal lo. Krihfa bu tampi kan buai nak le kan tthan lo nak zong hi Mission rian kan ttuan lo ruang cio zong ah asi lai! Nan Krihfa bu cio, zei bantuk mission rianttuannak dah nan neih cio hna? Nan neih lo sual ah cun, a poi ngai lai? ti kha, caan tlawmpal ka vun laak duh ta ve. (Zarh karlak chung ah Caan ka neih ah cun, Dr. Obed Alvaraz sermon cu Laiholh in a tawi nak in thlah ka van zuam te lai. NTL)

Nihin thawngtha bia a kan chim tu cu Chin Christian College, Hakha ah Siangcachim arak ttuan mi Sayamah Ngun Cer Chin asi. Regensburg University, Germany ah German ca a cawng lio i, PhD (Systematic Theology) cawn chap ding in aa timhlamh lio asi. A cacawn nak ah Pathian nih Lam hruai chin ko seh.

(Sayamah Ngun Cer Chin)

Thawngtha bia kan ihrawm hna hlan ah Lawm U ti mi Pathian thangtthat nak hla ngai ta hna usih.

Sayamah Ngun Cer Chin:-

Pathian le Thlacamnak

Baibal: Matthai 7:7-11

CIM pumhnak ah thawngtha in thazaang pek khawh ve nak caan tha a ka ser piaktu Pathian min ka thangthat. Caan a ka petu a kan hruaitu vialte nan cung zong ah lunglawmhnak tampi ka ngei.

Zumtu a si mi nih thla kan cam tawn. Cheukhat nih thlacam kha a biapi ngaingai mi le kan biaknak he aa then kho lo mi a si tiah kan hmuh i a cheukhat ve nih cun thlacam hi a herh theng maw a rak ti mi zong ka um ve. Hmuh khawh theih khawh mi chung in, Korea zumtu hi thla a cam taktak mi an si ti kha theih cio a si. WOGA (Women Of Global Action), Korea an hruaitu nih cun “kan zumhmi Pathian sin i thla kan cam hi kan thaw kan dawp le kan chuah he khin aa lo, thaw a ngei ti lo mi minung cu, a thi mi a si i thla a cam lo mi zumtu cu a zum lo mi” a si a rak ti. Kannin nih thlacamnak hi zei tin dah kan hmuh ve? Cun kan biakmi Pathian le kan thlacamnak hi tah zeitindah kan pehtlaih ter ti kha nihin ah hin ruah ti kan sawm hna.

Kan biakmi Pathian hi a tha lo ngaimi, mi sualnak lawng a kawl i, zeitkdah ka sik hna lai ti le dan ka tat hna lai ti lawng a bawhmi khi hei sisehlaw voi zeizat khi dah a sin ah thla kan hei cam hnga? Kan thlacamnak hi tah zeidah a hei lawh hnga? A si lo ah, Kan biakmi Pathian hi a tha tuk i, zeibantuk thil tha dah ka pek hna lai, an i nuamhnak le an i lawmhnak a si mi thil paoh cu ka pek dih hna lai a ti mi sisehlaw tah a sin ah hin kan thlacamnak hi zeidah a hei lawh ve hnga?

Pathian sining kan hngalhnak le kan thlacamnak hi aa pehtlai ngai ngai i kan hal ning le kan thlacam ning zong cu cung ah cun aa hgatmi a si. Tlangcung Cawnpiaknak ah khan kan Bawipa Jesuh Khrih nih thlacam a kan fial. Hi a kan fialmi thil kong vun thawnter le vun fehter nak caah Pathian sining le a hmanthlak zong kha a kan suai piak chih. Cucu Matthai 6 le 7:7-11 ah khan kan hmuh khawh.

(1) Pathian cu pumpak pakhat a si kannih pumpak pakhat cio i kan Pathian zong a si. “Vancung khua i a um mi kan pa” ti hi Jesuh nih a rak i thimmi, Pathian a auhnak min a si. Pathian cu khua a ruatmi, thil a hngalmi, duhnak a ngeimi, lawmh a hmang i ngeihchiat a hmangmi, bia a chim i rian a tuanmi, a kan daw i minung kan sin ah a Fapa in a hnung i langhmi a si (Hebrew 1:1-2). Johan 14:9 ah kan Bawipa Jesuh Khrih nih Filip kha “Nan sin ah saupi ka um ko cang, asinain na ka hngal rih lo maw, Filip? Keimah a ka hmutu poah nih cun ka Pa kha an hmuh ve ko, cu caah zeicahdah na Pa cu kan hmuhsak, na ka ti?” tiah bia a rak fianh. Cucaah cun kan biakmi Pathian hi kan pi pu, kan nu pa hna nih an rak ruah ning bantuk in aa phundangtukmi khuaruahhar thil lianngan, a si lo. A nungmi, pumpak pakhat a si. A dertukmi minung kan sining zong aa hrawm kho mi a si. Cucaah thlacam hi biachim sawhsawh men kha a si lo, kan sining dihlak kha kan sining aa hrawmmi Pathian hmai ka i kan bungh khi a si.

(2) Pathian cu zeitik caan poah ah ton khawhmi a si. Cu a si caah kan Bawipa Jesuh nih hal le kawl le kingh kha a kan fial. Minung le minung kan i herh tik ah voi zeizat khi dah manh lo ngai in le tonkhawhlo in kan um tawn hna? Voi zeizat khi dah kan telephone kan hmeh le kan ai a puan le kan thin a tawi tawn? Pathian cu kan herh tik caan poah ah ton khawh a si, kan caah aa manh zungzal. Kan chonh tik poah ah a kan ngeih piak zungzal, kaa manh deuh rih lo a kan ti bal lo. Cun kan sining kha a kan theihthiam i kan chimhmi kha thinlung dih lak in a kan ngeih piaktu asi.

(3) Pathian cu kan thlacamnak vialte a kan let khotu a si. Van le vawlei a sertu, a uktu le zeizong vialte cung ah nawl a ngeitu a si. Caan zong hi amah nih a thlahmi a si i tuanbia nih hin Pathian cu zungzal in timhtuah nak a rak ngeimi a si ti kha an langhter. Sihmanhsehlaw a sin ah thla a cammi minung nih kanmah lei kap in kan tuah awk a herh ve mi thil cu “lungthin tak le zumhnak fek he naih” hi a si. Cun “sual aa phuhrungmi kan lungthin le kan pum kha i thianh hmasa” a si (Hebru 10:19-22).

(4) Pathian cu kan thlacamnak kha lehduhnak thinlung a ngeimi a si. A cunglei Pathian sining phun thum hi caang 7 le caang 8 ah kan hmuh khawh i caang 9-11 ah cun tahchunhnak in a hun kan fianhmi kha kan hmuh khawh. Minung kan thatlonak le Pathan a thatnak, kan thatlo bu hmanh in thiltha kan tuah khawh ve nak le a thami kan Pathian chinchin nih kan hal a si ah cun zeibantuk thiltha dah a kan pek lai ti hi a si. Sihmanhsehlaw haltu a si mi nih kan nungning kha kan i zoh ta hmasa cu a herh ve. Siangpahrang David nih “Bawipa cu a kan hupphengtu le a sunglawimi kan siangpahrang a si, amah nih thluachuah a kan pek i vel le thangthatnak kan hmuh. A dingmi thil a tuahtu poah cu thil tha kha pe lo in a um hna lo” (Salm 84:11) tiah a hmuh tonmi chung in bia a rak chim.

“Thlacam cu mah le mah thazaang i peknak men a si” timi bia na rak theihbal i nangmah pumpak zong nih cu ti cun na rak ruah ve sual le thlacamnak caah caan pe kho lo tuk le i manh lo tuk in na rak um sual ah cun nihin ah hin thlacamnak a suallam kha rak ruat than ve law na zumhmi Pathian sining he hin rak pehtleih ter than ve tiah kan sawm. Kan bawipa Jesuh Khrih kha zankhuadei in thla a rak cam tawn. Pathian nih Khrihfa tuanbia ah khuaruahhar in a rak hmanmi Paul zong kha chun he zaan he thla a rak cam. John Wesley kha “zeiruang ah dah na riantuannak ah hin hi ti lawmmam in teinak na hmuh” tiah an rak hal i ka nu nih nikhat ah suimilam pahnih lengmang Pathian biachimhnak le thlacamnak in caan a kan hman pi ruangah a si” a rak ti tiah a kong kan relmi ah kan hmuh. Cun amah hrimhrim zong hi nikhat ah suimilam pahnih lengmang thla a rak cam ve. Kan Kawlram ah thwngtha a rak kan phorhtu zumhnak lei i kan pa Adoniram Judson zong kha a rian a rak tamtuk ko bu le lung rethei le pum rethei in a rak um ko bu ah nikhat ah suimilam pathum dan lengmang in thla a rak cam ti a si.

Thlacam hi duhmi le herhmi a um caah tuahmi rak a si lo. Zeicahtiah Pathian cu kan chim hlan in ka duhmi le kan herhmi a hngal dihtu a si. Pathian sin i thla kan cam hi Pathian kan zumh caah asi. Kan zumh ca tu ah thla kan camf a rak si. Thlacam cu Pathian sin ah lunglawmhnak langhter a si. Thangthatnak le upatnak pek a si. Pathian he i hawikomhnak chung i i hnim khi a si. Zumhnak ah a hram a sihmi thlacamnak cu ‘tuah tawnmi phung men a si’ timi chung khan ‘Pathian he i tonnak ah, sualphuannak le i thianhnak ah, cun rian ah aa biatakmi le aa pum pemi nun’ ah a kan hruaitu a si (Isaiah 6). Thlacam cu damnak le thlennak a si. Pathian duhnak a kan hngalh tertu, Pathian nawl zulh khawhnak thazaang a kan petu le Pathian sin a kan phak tertu a si. Thlacam cu kan herhmi thawnnak a kan petu a si.

Caan le rian nih an kan uk tuk, an kan tleih tuk ruang ah maw, a si loah thil dang dang kong ah maw thla a cam kholomi zumtu kan si sual ah cun nihin ah hin kan Biakmi Pathian kha thlacamnak in naih than hna u sih. Kan ngaih ah cun a kan naih ve lai. Cun zei he hmanh aa lo lomi Pathian a si caah zeihehmanh aa lo lomi daihnak, dawtnak, lawmhnak, cun kan herhmi thazaang le thildang vialte zong a kan pek ko lai.

(Thawngtha bia chim tu cung ah lawmhnak ngan pi kan nei)

Theihternak: May 16, 2010 ni CIM caan hmannak kan tarmi a si.

Hringtu Nu Dawtnak Thlum

CIM Caan hmannak (10th May, 2010)

(Sunghno Nu le Upat pek nak Ni)

Bawi Khrih chung ah Zumtu dihlak,

Thihnak in a tho tthan mi kan Bawipa Jesuh Khrih minin nan kut kan tlaih hna. Pathian Dawtnak, Velngeihnak le Daihnak cu nan dihlak cung ah hmun caan cin ko seh.

Exodus 20:12  "Nan nu le nan pa kha upat hna u, cu ti nan tuah ah cun, Bawipa nan Pathian nih an pek mi hna ram ah hin saupi nan um lai".

Phungthluk bia 23:25 "Na nu le na pa cu lawmhter hna, nangmah an hringtu cu lawm tein um seh."

Nihin cu Sunghno Nu le upat pek nak ni asi bang, hmunka kip ah Hringtu Nu le hna upat pek nak an nei cio hna. Nu le hna he hmunkhat ah caan hmang tti kho hna lo le, Sunghno nu le nih Nun pi ti lo mi zong kan um cio ttheu lai. CIM chungtel hna dihlak caah zei tuah ah dah a tthat bik lai tiah khua ka ruat lengmang, Nu le Dawtnak kong ka ruat tthan, a chim awk ka thiam hlei lo, "Dawtnak hi a rak ngan hringhran ko" ti ko lo cu. Kan ipumhnak ah, 'Nu' ti mi hi zeitin dah nan lungfian tiah bia an kan hal cio. Aleh awk zong kan thiam lo, 'Ka Nu' ti ko lo cu ka ti hna. Kan Nu le nih an kan dawtnak le zohkhenhnak upat pek nak ah atang lei hmanthlak te hi ka tar. 
 

Fa le hna caah Nunnak, thazaang, sining vialte a pe tu 'Nu' le vial te upat nak he.

Nihin Sunghno Nu le upat pek nak ni ah, Pu Zo Tum Hmung M.A(Harvard), nih 2003, May 10 lio ah a rak tial mi cabia hi kan za te ihrawm dingin kan sawm hna.

Hla ngaih ding 1. A Tribute to Mother  2. I am amazed

HRINGTU NU DAWTNAK THLUM

By Zo Tum Hmung

“Ka tuar nak hi ca in ka tial ton hnik ah ka tuar zat

in tial khawh lai lo ka ruah ah ka um ko. Biazai

tial thiam ning law ka tial ve cang hnga!”

Victor Biak Lian 

May 9, 2003--Cambridge, MA------Nu le dawtnak a thlum al zia cu vawleicung chawva sui le ngun in tah sisehlaw, vawleicung ah a rum bikmi, $40.7 billion a ngeimi William H. Gates a fa le pathum nih an kan tei dih hnga. Vawleicung nawlngeihnak in tah sisehlaw, President Bush a fanu pahnih nih an kan tei dih hnga. Hringtu Nu le dawtnak cu chawva in tah khawh a si lo; vawlei thil ti khawhnak zongin a sum tah khawh a si lo cu santlai  lo kan ca ko ah a ttha khun. Sertu Pathian thil serning hi lung hrin awk a um hrimhrim lo.

Nu le nih an kan dawtning cu Pu Victor Biak Lian a ttial bang, khedan in ttial zongah a tling kho lo, computer in ttial len zongah a tling kho lo. Ttial len zongah ttial khawh a si lomi nihhin a hmual a fah ter khun rua, ka ti.

Nu le dawtnak thlum ka ruat ton. Khuapi ah a ummi hna nak in khua te lei ah a tthangmi hna tuhmui le paiper he ni lin ruah sur lakah i din thiam loin ka fa pa ka fa nu sianginn kainak ah tiin heh tiah mit ku cim loin rian hrang an ttuan. Hi bantuk dawtnak thlum a tep  bal cangmi nihcun a chim cu chim lo ruah caan poah ahhin thin a kuai hnik ton. Lung hno a fawi. Ruat lo kar lak tein mithli a luang manh. Khuapi ah a tthang mi ca zongah zei tluk in aa dang hlei lai lo. Kan ram a har. Nun a har. Ngeih chunh mi vialte lawng hmanh a za lo; cheu khat caah cun leiba he fa nu fa pa zoh kan si.

Mah fak le dim zu ka ti hlah uh! 1985 hrawng a si ko rua, ka ti. Cu kong cu ka ttial lai. Falam Bible sianginn nih Cauk chuah a rak si. Cu ahcun cabia ka rak ttial. Ka ruat lengmang tikah Nu le dawtnak a fahning kong ka lungah a chuak. Cu caah Nawlbia Panganak tiin a tlangpi ka bunh. Kan Bible i, Nawlbia 5 cu Nu le dawtnak kong a si. Nu le upat ttihzah a herh ning kong a si. Hi hi Judah phung in aa thawk. Cun, Krifa chaan a vun phan tikah Roman Catholic le bang nihcun Jesuh hringtu Mary cu uar khun a si. Cu caah Krifa a si mi nih Nu le upat ttih zah a herhning hi Bible nih fiang tein a chim. Cu cauk cu Haka ah bia tak tein an zuar. A tu Haka Lungbiakinn ah Pastor a ttuan cuahmahmi Rev. Paul Tum Ceu nih na cabia ttialmi hi mi nih an duh ngaingai tiah a rak ka ti bal. Rev. Paul Tum Ceu cu mifak a hmang lo ka theih caah ka rak i lung si pah.

Cu tluk cun mi pakhat pahnih thinlung ah a cam kho ve ding tiang in cabia ka rak ttial. A si nain, ka ttialning in ka rak zulh lo hi ta ti cu kum 1997 lawnglawng ah ka fiang. America ka phan nak a kum a kum in  rel ding a si ve cang. A si nain ka Nu ka rak zoh lo. Zankhat cu Na NU a thi tiah an ka ti. Ka mang cu a si fon ttung lo, a zumh in ka zum kho lo.

1997 tiang hmanh ah hin Washington, DC ah kanmah Laitlai lei a phanmi hi kutdawng in rel khawh kan si. Falam le Tiddim kan unau hna he puai kan tuah poah ahhin Falam kan unau pa Pu Defense Lalawng nih a hodah U.S. a phaknak a sau bik kut thlir uh, a ti ton. Kanmah lei cu kut a ngei lomi kan lo ton.

Pu Lian Uk nih an kan um pi. Inn hlun nawn kan hlang. Cauk ah ttial lomi thinlung chiah dingmi phung pakhat kan khiah. Cu ahcun a phan tharmi an um poah ahcun kan innah kan um ter hna lai. Rian kan kawl piak hna lai. U.S. ah an um khawhnak lam kan dap piak hna lai. Rian an hmuh hlan chung poah um man le ei man kan la hna lai lo; har ah kan har tti hna lai; lawmh caan ah kan i lawmh tti hna lai; timi innchungkhar policy kan ngei. Cu ti policy dawh ngai kan ngeih caah kanmah nuam cun kan i nuam khim ngai ve ton. Cu lio ahcun na Nu a thi ti thong ka theih cu a si.

A um chun mi vialte an rak chuak dih. Thlacamnak kan ngei. Na nu kong cu vun kan chim tuah tiah pum uktu nih a ka ti.  Ka cahmi hna cu: 

keimah bantuk si hlah uh ka ti.

1914 ah America President Woodrow Wilson nih Mother’s Day hi official day ah a puan. A tu lio America ahcun fa le nih bia tak tein Nu upatnak caan ah an hmang lai. Ka nu na ka dawt caah ka lawm tiah America ram chung a ummi vialte fa le tam deuh  nihcun lawmh bia an chim lai.

Ka lung thli in kan Laimi cungah ka lawm ngaingaimi pakhat a um. Cu cu khua le ram caah heh tiah kan ttuan. Krifabuu caah kan ttuan. Ttepphel an kan zorh. A chuah hmanh an chuah ah kan ti. Mekazin an ti; tha pek ding a si kan ti. Khua lei kan nu le a si khawh chungin kan zoh hna. A tu tan ah pum pak in resolution tuah ka duh. Cu cu ka nu nikum nak in kan daw deuh lai.

Zumh awktlak le bochan awk tlak Lainu a si hnga dingmi zong nih Lainu taktak si ding in bia kan i kam a hau ve lai. Khua dang ram dang kan um tikah hin kan sining hi i bih tthan lengmang a herh ton.

Laiphung ah Lainu nih phun a ngei lo tiin hrilh fiah duh i kawih hram hram in kawih ahcun kawih  khawh a si ko hnga. A si nain zei tluk in mau le rua kawih in kawih len zong hmanh ah Lai pa a vat chung poah cu Lai miphun a si nak a tlau kho lo. Thlakhur chung a tlak ni cu chim hau lo a si. A si nain miphun dang a vat belte ahcun cu Ni le Thla, Suimilam caan thawk cun a miphun Lai miphun sinak kal tak hram aa thawk cang i, miphun dang sinak ah tipil a ing colh. Mithiang Paul bia i hlan ahcun miphun dang ah a piang thar ti ding a si hnga.

Laiphung ah Lai Nu nih Lai Pa a vat tik ahcun a vapa i a phun aa hrawm. Cu cu a phun ngeih lo ruang si loin a va phun aa hrawm caah a si deuh. Hi hi Laimi nih phung le lam kan ngeihmi ah vawlei chung miphun dang he kan i lawh lonak aa dawh hringhrannak pangpar dawh pakhat a si. Cu caah Lainu nih Laipa a vat chung poah cu phun a ngei zung zal. A phun a tlau kho lo. A fa le tiang a nung.

Khat lei in Lainu nih miphun dang vat cu va le tu kha Laimi phun lei ah merh khawh kan i zuam lai timi bia zong a um kho ve hoi. Hi bia hi cu van san bia ti ding a si. Mah le lung hna ngamnak bia sawhsawh a si. Fak deuh in chim ahcun mah le mah i hlen a si. Cu caah Lainu caah cun Lai pa a ttha bik. Laipa ca zongah Lainu a ttha bik. Lai Seminar #3nak Washington DC ah Lai nu hna nih Nu kong an ceih. Cu ahcun Lai pa caah Lai nu kan ttha bik tiah bia an chah. Cu cu bia a si kan ti cio. A lung a dong pah cangmi ca zongah ruahchannak a um tthan.

Hringtu nu a si rih lomi Lai nu vialte zong nih Lainu dik tak si zungzal dingin Pathian nih um pi hram hna seh! A kan dawtu kan nu le cungah Pathian thluachuah tlung hram seh!  Nu a ngei vialte hna, keimah bantuk cu si hlah uh.xxxxxx

(Mah ca hi Rungcin Biathang, 2003 Biangreithlep 10 i thlah mi Rungcin Cabia a si)

Theihternak: May 9, 2010 ni CIM caan hmannak kan tarmi a si.

 

Dawtu Sunghno Ka Nu

A Tha Deuhmi Thluachuahnak

CIM Caan hmannak (2nd May 2010)

Bawi Khrih chung ah Zumtu Nu le Pa hna,

Pathian Dawtnak, Daihnak le Hnangamnak cu nan dihlak cio cung ah um ko seh. Caan ttha a kan pe than tu kan Pa Pathian min ka thangtthat.

Matthai 6:1 "Thiltha nan tuah mi hi zapi nih ka hmu hna seh ti duhnak lungthin in mizapi hmai ah nan tuah nak hnga lo i ralring u. Cu ti nan tuah ahcun Vancungkhua i a um mi nan Pa sinin laksawng zeihmanh nan hmu lai lo".

Matthai 5:44,45 "Sihmanhsehlaw kei nih cun, hitihin kan ti hna: nan ral kha va daw hna ulaw an hremtu hna kha thla va cam piak hna u, Cuticun Vancungkhua i a um mi nan Pa fale cu nan si lai. Anih nih cun a tha mi he atha lo mi he, an cung ah a ni kha a tlanter i, tthatnak atuah mi he tthatlonak a tuah mi he, an cungah a ruah kha a sur ter".

Nihin thawngtha bia chimtu cu Saya Cung Lian Thawng asi. Laitlang ah, Zathal Tipil Krihfa bu, Senthang Baptist Association in asi. Chin Christian College in B.Th (2003), Myanmar Institute of Theology in M.Div (2007) hna a awn hnu ah Chin Christian College, Hakha ah Assistant Librarian le Librarian rian hna a rak ttuan. Atu hi Lutheran Theological Seminary, Hongkong ah MA (Theological Librarianship Programme) a cawng lio i June, 2010 ah Graduate ding asi. Adih ah Chin Christian College, Hakha ah a ttuan tthan lai.

Saya Cung Lian Thawng

Thawngtha bia kan ihrawm hna hla ah The Potter's Hand hla ngai ta hna u sih.

Saya Cung Lian Thawng:-

Luke 10:38-42      “A ttha deuhmi thluahchuahnak”

CIM thawngttha iihrawmnak hmun ah Pathian bia chim kho ve dingin caan thiahnak ka hmuh caah kaa lawm. Caan hmang kho dingin damnak a ka petu Pathian min ka thangtthat. Cun hi meivan cungin Pathian bia aahrawmmi, lamhlat lamnai unau dihlak nan cungah Pathian nih a vel le daihnak in pe ko hna seh.

Jesuh khrih vawlei i a rianttuannak kong he pehtlaiin thawngttha ttialtu pa li hna nih an ttial cio tikah pakhat le pakhat an i lo cio lo nain an i kalh lo. Anmah le dirhmun, sining hoih cio in Jesuh kha an careltu hna nih zeitindah an theih khawh lai i Jesuh kong hi zeitindah an caah sullam a ngeih khawh lai ti kha biapi in an ruat cio. Thawngttha ttialtu dang hna kong cu kan chim manh lai lo nain kan ii thimmi Bible chung kan luh hlanah Mark nih Jesuh kong a chimmi hi tawi tein langhter ta ka duh. Mark nih Jesuh kong hi “Ramcar, thetseram lak i Pathian bia a aupitu, Jordan tiva ah tipilnak a pe cuahmah tu Tipil petu John sin i tipil in dingin a va kal nakin a thawk.” Hi hi thil khuaruahhar ngaingai a si. Mark cu Rome cozah hremnak tang i a ummi hna sinah thazaang peknak a si caah thawngttha ttialtu dang hna bangin chuahkehnak, hrinsor kong hna kha biapi ah a chia lo. Jesuh vawlei i a ratnak a ruangbik cu bawi ttuan ding le miphunsaang, Siangpahrang hrinsor a sinak langhter ding si loin “midang caah rianttuan piaktu” a sinak tu kha biapi in a langhter duhmi si. Cu lawng si loin Jesuh tuanbia hrimhrim ramcar/thetse ram in a thawkmi hi sullam a ngei. Kan Bible kan zoh tikah “ramcar/thetseram” timi hi sawhsawh in a hmang lo i sining thukpi, philh awk a ttha lomi tuanbia ngeitu asi. Ramcar/thetseram cu ttih a nungmi hmun, nunnak caah lungdonghnak hmun a si. Ramcar timi kong he pehtlaiin Greek biafang a umtuning kan zoh tikah eremos ti a si i a sullam cu ramking, mi um duhlonak hmun, chuahtakmi hmun tinak a si. Greek biafang ah thetseram ti hi erem ti a si i a sullam cu “lunglennak, lilennak hmun (lonely place) ti asi.” Latin holh ah thetseram hi desertus ti a si i chimduhmi cu “aapeh lomi hmun (unjoined place), thlawh lomi, cinthlaknak ah a ttha lomi, a cingmi hmun” tinak a si.

Kawlram mi, a hleiin Laimi cu kan ram sining a phunphun ruangah kan thinlungput zong a zaw dih cang. Hmailei kong ah zeihmanh pehtlaiin kan ruat kho ti lo. Zing i kan ruahmi le zan i kan ruahmi zong aa peh kho ti lo. Kan ram ah pawcawmnak khim kan i hmuh ti lo tikah kan duh zong duh lo zongah ramleng chuah nih a kan phak cang i mitampi khua le ram, chungkhar sahlawh kaltak in miram dang ah khua a sami kan tampi cang. Laimi mitampi nih ramdang chuah hi Pathian thluahchuah bak asi tiah a dirpimi le a ruatmi zong kan um. Pathian thluahchuah maw asi/ si lo tu cu ka chim kho lo nain Pathian nih Laimi kan caah a ttha bikin khua a khan ko lai ti tu cu ka zumh. Laimi kan tuanbia hi ramcar/thetseram kan si ko lo maw ti hi ka ruat tawn. Laimi kan tuanbia hi ruatthan cio hmanh uh. Kan pawttaam ruangah mi kuttang, mi ramdang sin ah kan um, an ttuan duh lomi rian kan tuan. Kan mifim tampi, bochanmi tampi nih lairam ah an um kho ti lo. Khuate in khuapi tiang, chungkhar in miphun dihlak a kal kho mual kal a si cang. Chungkhar kan tling ti lo, khrihfabu ah mi an bau cang, miphun rianttuannak ah mi kan i hlam cang. Ramchung, ramleng in unau, nu le pa, fa le, hawikawm ngaih in nunzuun kan tuar cang. A kalmi maw kan ngaih deuh hna, kaltaakmi dah kan hlam deuh hna ti chim awk a ttha ti lo. Laimi nih lilen, lunglen hi thilrit phorh in kan phorh cang. Israelmi hna tuanbia ka lungah a chuak. Pathian thimmi miphun, Israelmi hna rawlttaam ruangah Egypt ram sal an taang. Cu chungin Pathian nih a luatter hna tiah ziah ramcar thengmang in kum 40 chung lam a hruai hna hnga? Lam dang in kalnak a um hnga lo maw? A ruang tampi a um lai nain Pathian nih hin Israel mi nih an thlarau nunnak ca lawng si loin an taksa ca zongah an herhmi taktak a ngeitu, an hrampi ka si hi thei hna seh tiah a duh caah asi kho men. Phundang in chim ahcun Israel mi nih an “herh” taktakmi cu Pathian lawnglawng asi kha hngalhter a duh hna caah asi men lai. ramcar chung an khuallam kan zoh tikah an ral hna kutchung, rilisen chung in Pathian nih a chuahter hna. An rawl a ttaam caan ah “Mana” in a cawm hna, lungpi chung tti in an ti hal a riamter hna. Cu ticun Israelmi nih Pathian kha an herhmi taktak asi zia kha an nunnak hrimhrim in a tonter hna. Nunnak in tonmi fimnak cu a man asung. Laimi hi ramcar dirhmun kan ummi hi a sawhsawh cu sidawh si lo. Pathian nih kan theih khawh lomi lengah kan caah theihter/cawnpiak a kan duhmi zong a um kho men. Nihin i ramcar bantuk dirhmun i kan um hi Pathian nih “Herh” a kan cawnpiakmi asi hnga maw ti hi ruahphu asi. Laimi hi kan “Herh” mi kan thei tawn lo. Fimnak saang deuh kan cawn tikah kan fim dih cang tiah kan i ruat tawn. Kan rum deuhdeuh tikah a rum bikmi ah kan i chia tawn. Fimnak cawndeuh rih, rumnak kawl deuh rih kan “Herh”mi kan thei tawn lo.

Kan vawlei pi hi a tthangcho deuhdeuh kan ti nain himnak a tlawm deuhdeuh. Hmailei kong kan ruah poah ah kan lau, kan lungre a thei, kan mang a chia. Kum zabu 21 nak kan luh tikah kan hmai ah kan hrial khawh lomi thil (3) an um. (1) Mi a that cuahmahmi zawtnak ttha lo (deadly viruses, e.g., AIDS, H1N1 tbk), (2) Amah tein a chuakmi thil ttihnung (Natural Disasters, e.g., Tsunami, Nargis, Mautaam), (3) Ralhraang pawl (Terrorist Attacks). Hi thil pathum hi kan hrialkhawh lomi an si. Hi thil hna nih hmailei kong kan ruah poah ah thlatla loin a kan tuah, kan lau, kan thin a phang, kan hna angam kho lo. Cu lawng si loin nihin kan chan hi chan umtuning a hlat hlaimi hna nih cun a phunphun in min an sak cang. UK ah cun IPOD (I= Insecured, humhimnak a um lomi, P=Pressure, lungretheihnak, thilrit lawngtein a khatmi, O=Overtaxed, ngunkhuai pehkhawh lo, tamtuk lawmmam, D=Debt Ridden, Leiba nih zualmi) chan (IPOD generation) ah kan um an ti. Japan ram ahcun “Rian thi deng in ttuan ko zongah sifah tthiamtthiam chan” ah kan um an ti. Laimi hi zeichan (generation) ah kan um kan ti lai dek? A fiangmi tu cu hmailei kong kan ruah poah ah lungre a thei lomi kan um lo. Ram ttha kan phan kan ti zongah lungretheihnak a tam chinchin. Ruahding le ttuanding a tam chinchin.

Kan Bible thimmi Luke 10:38-42 chung kan zoh tikah Jesuh nih Mary le Martha a tlawn hna nak kong kan hmuh. Mary nih cun Jesuh a hmuh bak in a ke hram ah a tthu i Jesuh nih a chimmi bia kha ttha tein a ngaih. Martha tu cu rian ah a buai tuk caah a ing a puang i Jesuh kha, “Mary nih a ka bawmh lomi hi na zei a poi lo maw a ti.” Jesuh nih a lehnak bia hi ngai hmanh u sih. Jesuh nih a thawh i, “Martha, Martha, thil tamtuk kongah na lungre a thei i na ing a puang. Sihmanhsehlaw a herh taktakmi cu pakhat lawng asi ko. Mary nih ahmaanmi thil cu aa thim cang i cucu a hohmanh nih an chut lai lo a ti.” U le nau hna, thaizing nih zei a chuahpi lai kan hngal lo. Hmailei kong ruah in thiltampi kongah lungrethei in kan um caan, kan nunnak ramcar bantuk a si caan ah “Jesuh sinah kir in a ke hram ah tthut in a bia ngaih philh hlah u sih.” Zeizong vialte nakin a ttha deuhmi, a hmanmi thil a ham thiammi kan si khawh nakhnga thawngttha ngaitu nan dih cungah Pathian thluahchuah um hram ko seh! Amen.

(Thawngtha bia a kan chimtu cung ah kan ilawm)

Theihternak: May 2, 2010 ni CIM caan hmannak kan tarmi a si.