Hringtu Nu Dawtnak Thlum

CIM Caan hmannak (10th May, 2010)

(Sunghno Nu le Upat pek nak Ni)

Bawi Khrih chung ah Zumtu dihlak,

Thihnak in a tho tthan mi kan Bawipa Jesuh Khrih minin nan kut kan tlaih hna. Pathian Dawtnak, Velngeihnak le Daihnak cu nan dihlak cung ah hmun caan cin ko seh.

Exodus 20:12  "Nan nu le nan pa kha upat hna u, cu ti nan tuah ah cun, Bawipa nan Pathian nih an pek mi hna ram ah hin saupi nan um lai".

Phungthluk bia 23:25 "Na nu le na pa cu lawmhter hna, nangmah an hringtu cu lawm tein um seh."

Nihin cu Sunghno Nu le upat pek nak ni asi bang, hmunka kip ah Hringtu Nu le hna upat pek nak an nei cio hna. Nu le hna he hmunkhat ah caan hmang tti kho hna lo le, Sunghno nu le nih Nun pi ti lo mi zong kan um cio ttheu lai. CIM chungtel hna dihlak caah zei tuah ah dah a tthat bik lai tiah khua ka ruat lengmang, Nu le Dawtnak kong ka ruat tthan, a chim awk ka thiam hlei lo, "Dawtnak hi a rak ngan hringhran ko" ti ko lo cu. Kan ipumhnak ah, 'Nu' ti mi hi zeitin dah nan lungfian tiah bia an kan hal cio. Aleh awk zong kan thiam lo, 'Ka Nu' ti ko lo cu ka ti hna. Kan Nu le nih an kan dawtnak le zohkhenhnak upat pek nak ah atang lei hmanthlak te hi ka tar. 
 

Fa le hna caah Nunnak, thazaang, sining vialte a pe tu 'Nu' le vial te upat nak he.

Nihin Sunghno Nu le upat pek nak ni ah, Pu Zo Tum Hmung M.A(Harvard), nih 2003, May 10 lio ah a rak tial mi cabia hi kan za te ihrawm dingin kan sawm hna.

Hla ngaih ding 1. A Tribute to Mother  2. I am amazed

HRINGTU NU DAWTNAK THLUM

By Zo Tum Hmung

“Ka tuar nak hi ca in ka tial ton hnik ah ka tuar zat

in tial khawh lai lo ka ruah ah ka um ko. Biazai

tial thiam ning law ka tial ve cang hnga!”

Victor Biak Lian 

May 9, 2003--Cambridge, MA------Nu le dawtnak a thlum al zia cu vawleicung chawva sui le ngun in tah sisehlaw, vawleicung ah a rum bikmi, $40.7 billion a ngeimi William H. Gates a fa le pathum nih an kan tei dih hnga. Vawleicung nawlngeihnak in tah sisehlaw, President Bush a fanu pahnih nih an kan tei dih hnga. Hringtu Nu le dawtnak cu chawva in tah khawh a si lo; vawlei thil ti khawhnak zongin a sum tah khawh a si lo cu santlai  lo kan ca ko ah a ttha khun. Sertu Pathian thil serning hi lung hrin awk a um hrimhrim lo.

Nu le nih an kan dawtning cu Pu Victor Biak Lian a ttial bang, khedan in ttial zongah a tling kho lo, computer in ttial len zongah a tling kho lo. Ttial len zongah ttial khawh a si lomi nihhin a hmual a fah ter khun rua, ka ti.

Nu le dawtnak thlum ka ruat ton. Khuapi ah a ummi hna nak in khua te lei ah a tthangmi hna tuhmui le paiper he ni lin ruah sur lakah i din thiam loin ka fa pa ka fa nu sianginn kainak ah tiin heh tiah mit ku cim loin rian hrang an ttuan. Hi bantuk dawtnak thlum a tep  bal cangmi nihcun a chim cu chim lo ruah caan poah ahhin thin a kuai hnik ton. Lung hno a fawi. Ruat lo kar lak tein mithli a luang manh. Khuapi ah a tthang mi ca zongah zei tluk in aa dang hlei lai lo. Kan ram a har. Nun a har. Ngeih chunh mi vialte lawng hmanh a za lo; cheu khat caah cun leiba he fa nu fa pa zoh kan si.

Mah fak le dim zu ka ti hlah uh! 1985 hrawng a si ko rua, ka ti. Cu kong cu ka ttial lai. Falam Bible sianginn nih Cauk chuah a rak si. Cu ahcun cabia ka rak ttial. Ka ruat lengmang tikah Nu le dawtnak a fahning kong ka lungah a chuak. Cu caah Nawlbia Panganak tiin a tlangpi ka bunh. Kan Bible i, Nawlbia 5 cu Nu le dawtnak kong a si. Nu le upat ttihzah a herh ning kong a si. Hi hi Judah phung in aa thawk. Cun, Krifa chaan a vun phan tikah Roman Catholic le bang nihcun Jesuh hringtu Mary cu uar khun a si. Cu caah Krifa a si mi nih Nu le upat ttih zah a herhning hi Bible nih fiang tein a chim. Cu cauk cu Haka ah bia tak tein an zuar. A tu Haka Lungbiakinn ah Pastor a ttuan cuahmahmi Rev. Paul Tum Ceu nih na cabia ttialmi hi mi nih an duh ngaingai tiah a rak ka ti bal. Rev. Paul Tum Ceu cu mifak a hmang lo ka theih caah ka rak i lung si pah.

Cu tluk cun mi pakhat pahnih thinlung ah a cam kho ve ding tiang in cabia ka rak ttial. A si nain, ka ttialning in ka rak zulh lo hi ta ti cu kum 1997 lawnglawng ah ka fiang. America ka phan nak a kum a kum in  rel ding a si ve cang. A si nain ka Nu ka rak zoh lo. Zankhat cu Na NU a thi tiah an ka ti. Ka mang cu a si fon ttung lo, a zumh in ka zum kho lo.

1997 tiang hmanh ah hin Washington, DC ah kanmah Laitlai lei a phanmi hi kutdawng in rel khawh kan si. Falam le Tiddim kan unau hna he puai kan tuah poah ahhin Falam kan unau pa Pu Defense Lalawng nih a hodah U.S. a phaknak a sau bik kut thlir uh, a ti ton. Kanmah lei cu kut a ngei lomi kan lo ton.

Pu Lian Uk nih an kan um pi. Inn hlun nawn kan hlang. Cauk ah ttial lomi thinlung chiah dingmi phung pakhat kan khiah. Cu ahcun a phan tharmi an um poah ahcun kan innah kan um ter hna lai. Rian kan kawl piak hna lai. U.S. ah an um khawhnak lam kan dap piak hna lai. Rian an hmuh hlan chung poah um man le ei man kan la hna lai lo; har ah kan har tti hna lai; lawmh caan ah kan i lawmh tti hna lai; timi innchungkhar policy kan ngei. Cu ti policy dawh ngai kan ngeih caah kanmah nuam cun kan i nuam khim ngai ve ton. Cu lio ahcun na Nu a thi ti thong ka theih cu a si.

A um chun mi vialte an rak chuak dih. Thlacamnak kan ngei. Na nu kong cu vun kan chim tuah tiah pum uktu nih a ka ti.  Ka cahmi hna cu: 

keimah bantuk si hlah uh ka ti.

1914 ah America President Woodrow Wilson nih Mother’s Day hi official day ah a puan. A tu lio America ahcun fa le nih bia tak tein Nu upatnak caan ah an hmang lai. Ka nu na ka dawt caah ka lawm tiah America ram chung a ummi vialte fa le tam deuh  nihcun lawmh bia an chim lai.

Ka lung thli in kan Laimi cungah ka lawm ngaingaimi pakhat a um. Cu cu khua le ram caah heh tiah kan ttuan. Krifabuu caah kan ttuan. Ttepphel an kan zorh. A chuah hmanh an chuah ah kan ti. Mekazin an ti; tha pek ding a si kan ti. Khua lei kan nu le a si khawh chungin kan zoh hna. A tu tan ah pum pak in resolution tuah ka duh. Cu cu ka nu nikum nak in kan daw deuh lai.

Zumh awktlak le bochan awk tlak Lainu a si hnga dingmi zong nih Lainu taktak si ding in bia kan i kam a hau ve lai. Khua dang ram dang kan um tikah hin kan sining hi i bih tthan lengmang a herh ton.

Laiphung ah Lainu nih phun a ngei lo tiin hrilh fiah duh i kawih hram hram in kawih ahcun kawih  khawh a si ko hnga. A si nain zei tluk in mau le rua kawih in kawih len zong hmanh ah Lai pa a vat chung poah cu Lai miphun a si nak a tlau kho lo. Thlakhur chung a tlak ni cu chim hau lo a si. A si nain miphun dang a vat belte ahcun cu Ni le Thla, Suimilam caan thawk cun a miphun Lai miphun sinak kal tak hram aa thawk cang i, miphun dang sinak ah tipil a ing colh. Mithiang Paul bia i hlan ahcun miphun dang ah a piang thar ti ding a si hnga.

Laiphung ah Lai Nu nih Lai Pa a vat tik ahcun a vapa i a phun aa hrawm. Cu cu a phun ngeih lo ruang si loin a va phun aa hrawm caah a si deuh. Hi hi Laimi nih phung le lam kan ngeihmi ah vawlei chung miphun dang he kan i lawh lonak aa dawh hringhrannak pangpar dawh pakhat a si. Cu caah Lainu nih Laipa a vat chung poah cu phun a ngei zung zal. A phun a tlau kho lo. A fa le tiang a nung.

Khat lei in Lainu nih miphun dang vat cu va le tu kha Laimi phun lei ah merh khawh kan i zuam lai timi bia zong a um kho ve hoi. Hi bia hi cu van san bia ti ding a si. Mah le lung hna ngamnak bia sawhsawh a si. Fak deuh in chim ahcun mah le mah i hlen a si. Cu caah Lainu caah cun Lai pa a ttha bik. Laipa ca zongah Lainu a ttha bik. Lai Seminar #3nak Washington DC ah Lai nu hna nih Nu kong an ceih. Cu ahcun Lai pa caah Lai nu kan ttha bik tiah bia an chah. Cu cu bia a si kan ti cio. A lung a dong pah cangmi ca zongah ruahchannak a um tthan.

Hringtu nu a si rih lomi Lai nu vialte zong nih Lainu dik tak si zungzal dingin Pathian nih um pi hram hna seh! A kan dawtu kan nu le cungah Pathian thluachuah tlung hram seh!  Nu a ngei vialte hna, keimah bantuk cu si hlah uh.xxxxxx

(Mah ca hi Rungcin Biathang, 2003 Biangreithlep 10 i thlah mi Rungcin Cabia a si)

Theihternak: May 9, 2010 ni CIM caan hmannak kan tarmi a si.