Saturday, March 7, 2009

Immanuel asiloah Emmanuel

Biakam Hlun ahcun "Immanuel" tiah kan hmuh i, Biakam Thar ah "Emmanuel" tiin kan hmuh. An i dang maw? An sullam tah? Zei ruangah dah "I" le "E" in a dangdang in an i thawk?

Biakam Hlun an rak tialnak hi Hebru holh in a si. Aramaic holh in an tialmi zong tlawmpal cu a um chih. Biakam Hlun ahcun Isaiah 7:14; 8:8, 10 ah Immanu-el timi biafang hi hmun thum ah hmuh khawh a si. Hebru holh umtuning ah "imma" timi cu "sinah" (with) tinak a si i "nu" timi cu "kan/mah" (us) tinak a si. Cu caah "imma-nu" ti a sullam cu "kan sinah" (with us) tinak a si. Cun "el" timi cu "Pathian" (God) tinak a si. Cu caah, "Immanuel" ti a sullam cu "Pathian kan sinah" a um tinak a si.

Kum zabu 3nak le 2nd BCE hrawngin Hebru holh a thei ti lomi Judahmi (Jews) caah Egypt ram Alexandria khua ah Hebrew Bible cu Greek holh in an rak leh. Cu an lehmi cu, nihin ah Septuagint (LXX) tiah theih a si. Hebrew Bible kha Greek holh in an rak leh lio ah Isaiah 7:14 i "Immanuel" timi kha Greek awchuah (transliteration) in an rak tial i "Emmanuel" tiin an tial. Isaiah 8:8 le 8:10 i "Immanu-el" timi cu a sullam tu in an lak i "Pathian nih a kan umpi" tiah an leh.

Greek holh in an lehmi LXX hi zumtu hmasa hna nih an rak hmanmi Baibal cu a rak si. Phundang in kan chim ahcun, Biakam Thar cauk a tialtu nih Baibal tiah an timi cu LXX hi a rak si. Cu caah, Matthai catialtu nih Jesuh Khrih chuahnak kong a tial tikah aa chirhchanmi cu Greek Bible (LXX) a si i, Hebru holh in "Immanuel" timi kha Greek awchuah in "Emmanuel" tiah a hman. Cu caah, Biakam Thar ahcun Emmanuel (Matthat 1:23) tiin kan hmuhnak a si. An pahnih in an sullam aa khatmi an si. "Pathian kan sinah a um" tinak a si.

No comments: